From Arayik Harutyunyan to Samvel Shahramanyan: What changed?

Vahe H. Apelian

Note: The English translation of the quotes is Google's doing.

 Courtesy Garo Konyalian

My first reaction to the change of leadership in Artsakh was my expectations that a major change of policy has taken place and that Russia asserted  itself as de facto master of the Caucasus with a Coup de Grâce.

But, has it been that? (http://vhapelian.blogspot.com/2023/09/lachin-corridor-test-of-wills.html)

During his inaugural address to the Artsakh National Assembly, the newly elected president Samvel Shahramanyan addressed the fundamental issues concerning Nagorno-Karabagh, the Lachin corridor, and Stepanakert-Yerevan relations and did not dwell on partisan politics.

First and foremost, the president Samel disputed Azerbaijan’s claim that there is no Nagorno-Karabakh issue any more and that the war has resolved the matter. He noted that it is not so and that the Nagorno-Karabakh issue, contrary to Azerbaijan’s claim, is not resolved and that it should have a status. 

I quote, the first point from his inaugural address:

“The Artsakh conflict is not settled, as Azerbaijan claims, therefore Nagorno-Karabakh is a disputed territory that should receive a certain status. (Արցախյան հակամարտությունը կարգավորված չէ, ինչպես պնդում է Ադրբեջանը, հետևաբար Լեռնային Ղարաբաղը հանդիսանում է վիճելի տարածք, որը պետք է ստանա որոշակի կարգավիճակ.”

         The president also noted that in no uncertain terms that Artsakh and Armenia should have a direct transport line and that there is no substitute to the Lachin corridor and that it should be open.  

I quote the second point he made in his inaugural address.

“Artsakh and Armenia should have a direct transport connection, the Lachin Corridor. Contrary to Baku's claims, the latter has been closed for a long time and should be opened. Other regional roads should also be launched, but they cannot replace the Lachine Corridor or be seen as an alternative to it. (Արցախն ու Հայաստանը պետք է ունենան ուղիղ տրանսպորտային հաղորդակցություն՝ Լաչինի միջանցք։ Վերջինս ի հակառակ Բաքվի պնդումների՝ արդեն տևական ժամանակ է փակ է և պետք է բացվի։ Պետք է գործարկվեն նաև տարածաշրջանային այլ ճանապարհներ ևս, սական դրանք չեն կարող փոխարինել Լաչինի միջանցքին, կամ դիտվել դրան այլընտրանք,)”

What was more revealing to me was the third point the new president of Artsakh made in the same inaugural address to the National Assembly of Artsakh noting that Stepanakert should negotiation with Baku. But he mentioned that along with the Russian Federation that there is a “collective west’ that is ready to provide a platform and act as mediator. I do not recall having read in the NA of Artsakh any reference to a “collective west”. I believe that these few words are very significant. 

I quote the third point he made in his inaugural address.

“Stepanakert should negotiate with Baku. Moreover, in this matter, both the Russian Federation and the collective West are ready to provide a platform and act as a mediator, which Azerbaijan is categorically against. (Ստեփանակերտը պետք է բանակցի Բաքվի հետ։ Ընդ որում, այս հարցում, թե ՌԴ-ն և թե հավաքական արևմուտքը պատրաստ են տրամադրել հարթակ և հանդես գալ միջնորդի դերում, ինչին կտրականապես դեմ է Ադրբեջանը:)”

Samvel Shahramanyan, also addressed Stepanakert and Yerevan relations, rather bluntly.

I quote: 

“Rethinking its security concept in the light of post-war realities, the Republic of Armenia actually backed away from its multi-year mission as the guarantor of Artsakh's security and adopted an approach called the peace agenda, the core of which is the recognition of the territorial integrity of Azerbaijan, including Artsakh, provided that the basic rights of Artsakh Armenians and freedoms.” (Հայաստանի Հանրապետությունը հետպատերազմյան իրողությունների հաշվառմամբ վերանայելով իր անվտանգային հայեցակարգը, փաստացի հետ է կանգնել Արցախի անվտանգության երաշխավորի իր բազմամյա առաքելությունից և որդեգրել է խաղաղության օրակարգ անունով մի մոտեցում, որի առանցքն է կազմում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչելը, ներառյալ Արցախը, պայմանով, որ ապահովված լինեն արցախահայության հիմնական իրավունքներն ու ազատությունները:)

Indeed, Armenia has changed its policy regarding Artsakh. Nikol Pachinyan pursues a policy of peace in the region and as far as Artsakh in Azerbaijan is concerned, I quote Dan Donabedian ““Armenia has never signed a piece of paper recognizing Artsakh as Azerbaijan. Instead, it said it would be willing to do so if and only if the rights and securities of Armenians had guarantees and protections under international assurances.” It is a conditional statement that the president of Artsakh echoes but it is not hard to imagine that Artsakh expects more from Armenia, only if the latter could deliver more.

The president Samvel’s statement has displeased some segments of the citizens of Armenian, not as a divergent policy matter, but simply because as citizens of Armenia, they have shouldered the well-being of Artsakh materially and by blood. It is claimed that 5 to 6% of the Republic of Armenia’s budget, that naturally comes from the taxes the citizens of Armenia pay, is devoted to Artsakh, which presents 1/30 of Armenia's population. We know the inordinate human cost the citizens of Armenia bear having a few thousand of their young sons martyred during the Artakh war/s. 

From Arayik to Samvel, for now, there does not appear to be a change in the fundamental policy of Artsakh which obviously is an existential matter. His inaugurals address focused on the fundamental that is a matter of “to be or not to be” for Artsakh. 

I quote president Samvel Shahramanyan:

“Dear Members of Parliament, the essence of the vision presented to you can be summed up in the following brief formulation. strengthening the state and maintaining internal stability, protecting Artsakh's right to self-determination, ensuring its free life and security, promoting the country's economic development, gradually improving the social condition of the people and strengthening law and order. “Հարգելի պատգամավորներ՝ Ձեզ արդեն իսկ ներկայացրած տեսլականի էությունը կարելի է ամփոփել հետևյալ սեղմ ձևակերպմամբ. պետության ամրապնդում և ներքին կայունության պահպանում, Արցախի ինքնորոշման իրավունքի պաշտպանում, նրա ազատ կենսագործունեության և անվտանգության ապահովում, երկրի տնտեսական զարգացման խթանում, ժողովրդի սոցիալական վիճակի աստիճանական բարելավում և օրինականության ու կարգուկանոնի ամրապնդում։”

It is imperative that we read the newly elected president’s inaugural address to formulate an informed opinion for a constructive dialogue in the Diaspora.