Everyone’s Yearbook – Amenoun Darekirke – Ամէնուն Տարեգիրքը – 2/2

Garo Kevorkian published  “Everyone's Yearbook - Amenoun Darekirke – Ամէնուն Տարեգիրքը” for 14 years.  He frequently visited Hotel Lux, the inn my father ran and whose guests were almost all Armenians. He would meet them for information. I particularly remember him meeting Yetvart Tchaprast about the history of the Armenian theater. He also would give them copies of his yearbook to take with them upon their return to their communities. Nazareth Berberian, on his Facebook page on November 11, 2023, posted thorough presentation of the man and the yearbook he published. Attached is my translation of that posting. I attempted to keep the order his sentences and the flavor of his expressions, as much as possibleղ. Vahe H Apelian. Բնագիրը կցուած է ներքեւը։

Everyone’s Yearbook – Amenoun Darekirke – Ամէնուն Տարեգիրքը

Garo Kevorkian settled in Beirut in 1954, where he started his swan song, the publication of the "Amenoun Darekirke." During his long stay in Lebanon, he also continued contributing to "Haienik" in Boston, and to "Aztag" in Beirut. He proudly mentioned in his autobiography that, during the 1956-1957 upheaval in Catholicosate of Cilicia, Garo Kevorkian fought fiercely against the Soviet-Bolshevik encroachments to divide the Diaspora and take it under its totalitarian hegemony.

During that same period, Garo Kevorkian also regularly collaborated with Andranik Zarougian and contributed to the "Nairi" Weekly and also with Manuk Aslanian' contributing to "Aztarar" newspaper. Although both newspapers had their inception in the inspiration and ideological orientation of the ARF, but their founders, A. Zarougian and Manuk Aslanian followed a dissidenting course as former ARF-ers. 

***

Garo Kevorkian was richly endowed with the displaced Armenian Diaspora experience having established close and personal acquiantence with the European and Middle Eastern communities from France to Egypt. That life experience encompassed all the fronts of  Diaspora Armenian life.  He confronted the threats to Diaspora national organized identity and collective strenght as a true and royal ARF-er. 

For a whole generation, the "Amenoun Darekirke,” Garo Kevorkian published became a true member of the Armenian family and in fact lived up to its claim of being everyone’s yearbook.  Garo Kevorkian had his own perception of the average Armenian reader and edited a yearbook that not only satisfied the various interests of the reader, but also served in the formation, cultivation and development of the average reader’s Armenian identity.

***

The 14 volumes he published were of an average book size, each with more than 600 pages long. Garo Kevorkian managed to turn the "Amenoun Darekirke " into a truly unique repository of national-literary landmarks, with the publishing of the events that mirrored the Armenian and international life of the year. Moreover, the "Amenoun Darekirke" became a unique in condensing the panorama of the formation and development of the different Armenian communities, seasoned with rich literary-creative, cultural and artistic materials. Every year, in the obituaries section in the "Amenoun Darekirke", he recorded the biographies of the notable Armenians as “Falling Leaves”, immortalizing the deceased in the memory of the generations.

Today - November11 - is the 48th anniversary of the death of Garo Kevorkian, a distinguished Armenian and a faithful member of the ARF, who will remain unforgettable in the memory of generations with his meritorious work that recorded the history for an entire period.

With his ideological and national-political stands and publications, Garo Keorkian embodied the Armenian and the ARF-er of uncompromising convictions. Although he regularly experienced periods of deception and caused deception, nevertheless, he remained the watchful guard of his beloved people, and the faithful ARF-er, a sincere soldier.

The first installment: http://vhapelian.blogspot.com/2023/11/everyones-yearbook-amenoun-darekirke-12.html

 

ԿԱՐՕ ԳԷՈՐԳԵԱՆ (1895-1975).

«Ամէնուն Տարեգիրք»ի վաստակաշատ խմբագիրը՝ արժանաւոր Հայն ու հաւատաւոր Դաշնակցականը

Ն. ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ

………

1952ին Կարօ Գէորգեան հաստատուեցաւ Պէյրութ, ուր եւ ձեռնարկեց իր կարապի երգին՝ «Ամէնուն Տարեգիրքը» շարքի հրատարակման կոթողական գործին։

Լիբանան իր կեցութեան երկարատեւ շրջանին, Կարօ Գէորգեան շարունակեց մնայուն աշխատակցութիւն բերել Պոսթընի «Հայրենիք»ին ու Պէյրութի «Ազդակ»ին։

Յատկապէս «Ազդակ»ի էջերէն, ինչպէս որ ինք հպարտութեամբ կը նշէ ինքնակենսագրականին մէջ, 1956-1957ի Կաթողիկոսական Տագնապի շրջանին, Կարօ Գէորգեան բուռն պայքար մղեց Սփիւռքը պառակտելու եւ ամբողջատիրական մականի տակ առնելու խորհրդային-պոլշեւիկեան ոտնձգութիւններուն դէմ։

Նոյն այդ շրջանին էր, նաեւ, որ ան կանոնաւոր աշխատակցութիւն ունեցաւ Անդրանիկ Ծառուկեանի «Նայիրի»ին ու Մանուկ Ասլանեանի «Ազդարար»ին։ Թէեւ իրենց ներշնչումով ու գաղափարական դիմագիծով երկու թերթերն ալ դաշնակցական ակունք ունէին, բայց իրենց հիմնադիրներուն՝ նախկին դաշնակցականներ Ա. Ծառուկեանի եւ Մ. Ասլանեանի հետեւողութեամբ, նաեւ այլախոհական ուղեգիծ կը պահէին։

***

Տարագիր հայու կեանքի այսքա՜ն հարուստ փորձ եւ Ֆրանսայէն մինչեւ Եգիպտոս տարածուած եւրոպական ու միջին-արեւելեան հայօճախներուն մօտէն՝ անձնական սերտ ծանօթութիւն ունեցող հրապարակագիրը եղաւ Կարօ Գէորգեան։

Այդ կենսափորձը հունաւորուեցաւ, սփիւռքահայ կեանքի բոլոր ճակատներուն վրայ, ազգային մեր կազմակերպ ինքնութեան ու հաւաքական ուժին սպառնացող վտանգները դիմագրաւելու պայքարին անմնացորդ նուիրուելու Կարօ Գէորգեան հաւատաւոր դաշնակցականի գործուն յանձնառութեամբ։

Եւ իբրեւ այդպիսին, 1954ին, երբ Կարօ Գէորգեան սկսաւ լոյս ընծայել «Ամէնուն Տարեգիրք»ը, ազգային-հասարակական եւ գրական-մշակութային հարուստ վաստակի մը վէմին վրայ բարձրացաւ կոթողական շէնքը հայ մամուլը հարստացնող տարեգիրքերու իր շարքին։

Ամբողջ սերունդի մը համար հայ տան հարազատ անդամը եւ իրապէս ալ ամէնուն տարեգիրքը դարձաւ Կարօ Գէորգեանի հրատարակած «Ամէնուն Տարեգիրքը»։

Հայ միջին ընթերցողի պատկերացման իր սեփական ընկալումը ունէր Կարօ Գէորգեան եւ խմբագրեց տարեգիրք մը, որ ոչ միայն բաւարարութիւն տուաւ ընթերցողի բազմազան հետաքրքրութիւններուն, այլեւ ծառայեց իր սեփական պատկերացումով հայ միջին ընթերցողի հայեցի կազմաւորումին, մշակուածութեան եւ զարգացումին։

***

Միջին չափի աւելի քան 600 էջերով լոյս տեսած 14 հատորներով՝ Կարօ Գէորգեան յաջողեցաւ, իւրաքանչիւր տարուան հայկական թէ միջազգային իրադարձութեանց հայելին հանդիսացող հրապարակումներու կողքին, «Ամէնուն Տարեգիրքը» վերածել ազգային-գրական նշխարներու իսկապէս անկրկնելի շտեմարանի մը։

Աւելի՛ն․ «Ամէնուն Տարեգիրքը» հանդիսացաւ տարբեր հայօճախներու կազմաւորման ու զարգացման համապատկերը խտացնող եզակի յիշատակարան մը՝ գրական-ստեղծագործական, մշակութային եւ գեղարուեստական ճոխ նիւթերով համեմուած։

Իսկ իւրաքանչիւր տարուան Հայոց Մեծերու Տերեւաթափը արձանագրող-կենսագրող իր մահագրութիւններով՝ «Ամէնուն Տարեգիրքը» նաեւ ազգային մեր արժէքներն ու արժանաւոր դէմքերը անմահութեան արժանացուց սերունդներու յիշողութեան մէջ։

Այսօր մահուան 48րդ տարելիցն է Կարօ Գէորգեանին՝ վաստակաւոր Հայուն եւ հաւատաւոր Դաշնակցականին, որ սերունդներու յիշողութեան մէջ անմոռանալի պիտի մնայ ամբողջ ժամանակաշրջան մը պատմութեան արժանացուցած իր վաստակաշատ գործով։

Գաղափարական եւ ազգային-քաղաքական իր կեցուածքներով ու հրապարակումներով՝ Կարօ Գէորգեան մարմնաւորեց արմատական համոզումներու տէր Հայն ու Դաշնակցականը, որ թէեւ պարբերաբար ապրեցաւ յուսախաբութեան պահեր եւ յուսախաբութիւններ ալ պատճառեց, այդուհանդերձ՝ մի՛շտ մնաց իր պաշտած ժողովուրդին արթուն պահակը հանդիսացող Դաշնակցութեան հաւատաւոր նուիրեա