Stepan J Apelian - Ստեփանը - այս գրութիւնը տեղադրած էր իր էջին վրայ։ Կը վերատադրեմ։
Հազիւ եօթ տարեկան երեխայ էի, Սակայն իրազեկ շուրջս անց ու դարձերուն։ Մայրս օր մը անբացատրելի ուրախութեամբ ըսաւ " ձեզի Քեռկին մը պիտի գայ", Ասատուր Քեռին Պիտի նշանենք, Այսօր վէրջին խօսքը առինք։
Սօնան, Ֆըշշենց Սուղմունինց Ճօզէֆ խօճային աղջիկը։
Անշուշտ մենք անհամբեր էինք տեսնել մեր հարսնացուն։ Մայրս կ'ըսէր թէ շատ գեղեցիկ, նուրբ և բարեձև աղջիկ է Սօնան։ Վէրջը եղաւ " միր Սօնան" մայրս միայն այսպէս կը յիշէր իր անունը։
Նշանտուք, Հարսանիք շատ չուշացան։ Քեռիիս տան Հիւրասենեակը Զարդարուած էր նշանածի և ապա Հարսի նկարներով։
Քեռին ունէր Հսկայ Ռէտիօ մը որուն ձայնը քիչ կը պատահէր որ լսէինք, երկար թելերով Տանիք բարձրացած Անթէննա ունէր, մեզի համար այդ սնտուկը առեղծուած էր և մեր ուշադրութեան կեդրոնն էր մինչև այն օրը երբ Քեռկին Սօնային նկարները շարուեցան և այնքան սիրուն և գրավիչ որ խլեցին մեր Ուշադրութիւնը։
 |
| Տէր եւ տիկին Ասատուր եւ Սօնա Աբէլեան-Պէտիրեան, մօրս արխիւներէն |
Չեմ կրնար մոռնալ թէ որքան հարազատ կապեր կային մեր և Քեռիենց ընտանիքներուն միջև, մէկ ընտանիքի պէս էր մեր կապը, ոչ մէկ առիթ կամ ուրախութիւն` երկուստեք առանձին բնաւ ըրած չէինք։ Տօնական օրերը, նոր տարին, Ծնունդ, Զատիկ, խթման գիշերներ, բոլորը միասին տօնած ենք։
Խրախճանքներ, "քէֆեր" և տեղին ու անտեղին առիթներ ստեղծած ենք միասին ըլլալու և ուրախանալու։
Մօրս համար` Սօնան բացառիկ խոհարար էր և միշտ իր գովքը կ'ընէր ըսելով " Մեր Սօնային" խմորեղէնները ոչ մէկը կրնայ ընել այդպէս համեղ և ճաշակաւոր։
Հիւրասէր էր բացառիկ, երբ հոն ըլլայինք, տան բոլոր ունեցածները որ ընտիր էին պիտի հրամցնէր։ Թեթև, արագաշարժ, աշխատասէր, միշտ զբաղ, Քեռիիս թև թիկունք էր ամէն գործի, թէ տան և թէ պարտէզի։
Հմուտ Պարտիզպանի աշխատանք կը տանէր թէ Մանասին( իր Անդրանիկը) և թէ Քեռիին հետ։ Այնքան սիրուն կը շարէր խնձորները Սնտուկին մէջ շուկայ տանելու պատրաստութեան ժամանակ և այնքան արագաշարժ։
Քեռիս, վարպետ որսորդ և վարպետ ձկնորս, ոչ մէկ բացառիկ որս առանց մեզ հրաւիրելու չէին ճաշակեր։ Ոզնի պատրաստելու մասնագէտն էր " մեր Սօնա քեռկինը", բացառիկ համեմունքներով, և հանդարտ կրակի վրան, մենք միշտ ճաշակած ենք այդ համադամ պատրաստութիւնները։
Ձմերուան երկար գիշերները միշտ միասին եղած ենք, չիր չամիչ, տան այլազան պահածոներ, չոր թուզ և Գավուրմա անպակաս էին մեր հաւաքներուն։
Սօնա Քեռկինը կ'ըսէր "ամէն գնով պիտի կշտացնեմ քեզ Ձուկով"։
Պատահած է որ զիս և իմ ընկերներս իրենց կիներով միասին հրաւիրած է "ձուկի"։
Շատ հիւրասէր և առատաձեռն։
Տղաքը երբ Դպրոցական էին, երկրորդական և համալսարան, Հալէպ տեղափոխուեցան և իրենց մօտ կը մնար Քեռկինս ընդհանրապէս։ Շատ ատեն ճամբորդած ենք միասին Իմ փիքափով տարած մթերքներ, պաշար և ձմեռնային անհրաժէշտ պահածոներ։ Ես և Քեռկինը ճամբու ընկեր ալ էինք։ Կը գիշերէի իրենց մօտ։ Տաքուկ բնակարան մը ունէին Սուլէմանիա թաղերուն մէջ։
Իսկ երբ ես զինուորական ծառայութիւնս վերջացուցի ու Քէսապ վերադարձայ հադտատուելու մեր պապենական օջախին մէջ, Անին և ես նոր Եռանդ մտցուցինք թաղին մէջ։ Քեռին և Քեռկինը գրեթէ ամէն գիշեր մեզի էին Անդրանիկ զաւակս Ցոլակը նորածին էր և Քեռիին խաղալիքը։
Կը սիրեր զինք եօ եօ ընել ցատկեցնել և կուրախանայինք բոլորս միասին։
Աննման և անվերադարձ սակայն անմոռանալի յիշատակներով լեցուն կեանք մը։ Աւաղ գնաց անվերադարձ։ Անոր դերասաններն ալ մէկ առիթ մէկ մէկնեցան առ յաւետ։
կարելի չէ բնաւ չյիշել անհամար առիթներ և օրեր, տարիներ որ միասին եղած ենք, մինչև Ասատուր Քեռիին անսպասելի մահը, իր 70 տարիքը հազիւ լրացուցած, շատ հազուադէպ հիւանդութեան մը վարակուելով, հազիւ վէց ամիս կրցաւ դիմադրել։ Հերոսաբար` Սօնա Քեռկինը ընդունեց Աստուծոյ կամքը և հողին յանձնեցինք իր շատ Սիրելի "Ատուրը" ինչպէս ինք կը կանչէր։
Համբերութեամբ տարաւ այրիութեան տարիները, աւելի լուռ էր այլևս, իր տան հոգերը կրկնապատկուած էին, հօր և մօր դերը պէտք էր վերցնել։
Եկաւ անսպասելին, Քէսապի բռնագաղթը փոխեց ամէն բան։ Հազիւ մազապուրծ ազատած էին տղուն և հարսին հետ միասին երբ հրթիռ մը զարկաւ իր սիրելի բնակարանը։
Գաղթի օրերը երկար երեք ամիսներ տունի կարօտով և մտահոգութեամբ ինչպէս ամէն Քէսապցի ընտանիք Լաթաքիա հասան և անմիջապէս ազատագրումէն ետք վերադարձան գտնելու իրենց բնակարանը` որ այդքան բծախնդրութեամբ կը շտկեր, տակն ու վրայ փոշիներու և փլատակ պատով, ամէն բան խանգարուած։ Այս մէկն ալ համբերութեամբ և սիրով տարաւ։ Այս մեծ և անբաղձալի օրերն ալ անցան։
երբ Քէսապ այցելէի վերադարձին, մօրս առաջին հարցումն էր " մեր Սօնան ինչպես գտար" ։ Անշուշտ Սօնան ալ միշտ կը հարցնէր Քոյրիկը ինչպէս է։
Մայրս իր աչքերը Փակեց Քէսապէն հեռու և Քէսապի Կարօտով, բայց բնաւ չիմացաւ որ իր Սիրելի Սօնան ևս պիտի փակէր իր աչքերը Քէսապէն հեռու և Քեսապի կարօտով, ու պիտի գրկէր Անապատի տաք աւազներուն մէջ թաղուելով և ամէն օր Քէսապը երազելով։
Իրեն նման ուրիշներ քէսապցի իր ազգականներէն և ծանօթներէն արդէն գրկած էին այդ կայծ աւազները և ինք բնաւ չէր ուզեր հոն մնալ, Իր կեանքի ընկերոջ Սիրելի "Ատուրէն" հեռու թաղուիլ ։
Այս է հայու անողոք ճակատագրին մեծագոյն Ցաւը։
Գնաց Աստղիկ Քոյրիկը, գնաց "մեր Սօնան" բայց թողին հսկայ յուշերու ժառանգ, մեծ անձերու օրինակներ։ իրենց` թողածը որպէս կտակ` կեանքի անաղարտութիւնը մեր զաւակներուն փոխանցելու։
Յիշատակնին օրհնեալ ըլլայ։
Աստուծոյ ողորմութեանը մէջ հանգչին այս մաքրամաքուր հոգիները։
Սթիւ Աբէլեան
ԱՄՆ ՔՕՐՕՆԱ ՔԱԼԻՖՕՐՆԻԱ
Յուլիս 27/ 2025
No comments:
Post a Comment