V.H. Apelian's Blog

V.H. Apelian's Blog

Sunday, October 27, 2024

Fact checks: Countries mentioned in the bible - 1/2 –

Vahe H Apelian

I came across the attached in the internet. I took upon myself to check the passage of the bible that is listed supporting the mention of that country in the bible. t is up to the reader to draw conclusion whether the listed biblical passage pertains and refers to the country mentioned as some of the countries mentioned did not exist in the first centuries. Vahe H Apelian


 Armenia (Genesis 8:4)

“Then the ark rested in the seventh month, the seventeenth day of the month, on the mountains of Ararat.”

Bahrain (Galatians 4:25)

““For this Agar is mount Sinai in Arabia, and answereth to Jerusalem which now is, and is in bondage with her children.”

Bosnia and Hercegovina. (2 Timothy 4:10)

“For Demas hath forsaken me, having loved this present world, and is departed unto Thessalonica; Crescens to Galatia, Titus unto Dalmatia.”

Bulgaria (Colossians 3:11)

“Where there is neither Greek nor Jew, circumcision nor uncircumcision, Barbarian, Scythian, bond nor free: but Christ is all, and in all.”

Cyprus (Acts 15:39)

“And the contention was so sharp between them, that they departed asunder one from the other: and so Barnabas took Mark, and sailed unto Cyprus;”

Djibouti (2 Chronicles 9:11)

“And the king made of the algum trees terraces to the house of the LORD, and to the king's palace, and harps and psalteries for singers: and there were none such seen before in the land of Judah.”

Egypt (Exodus 4:19)

“And the LORD said unto Moses in Midian, Go, return into Egypt: for all the men are dead which sought thy life.”

Eritrea (2 Chronicles 9:1)

““And when the queen of Sheba heard of the fame of Solomon, she came to prove Solomon with hard questions at Jerusalem, with a very great company, and camels that bare spices, and gold in abundance, and precious stones: and when she was come to Solomon, she communed with him of all that was in her heart.”

Ethiopia (2 Chronicles 9:1)

““And when the queen of Sheba heard of the fame of Solomon, she came to prove Solomon with hard questions at Jerusalem, with a very great company, and camels that bare spices, and gold in abundance, and precious stones: and when she was come to Solomon, she communed with him of all that was in her heart.”

France (1 Maccabee 8:2)

“He was also told of their battles and the brave deeds that they performed against the Gauls, conquering them and forcing them to pay tribute".

Greece (Acts 20:21)

“Testifying both to the Jews, and also to the Greeks, repentance toward God, and faith toward our Lord Jesus Christ.”

India (Esther 1:1)

“Now it came to pass in the days of Ahasuerus, (this is Ahasuerus which reigned, from India even unto Ethiopia, over an hundred and seven and twenty provinces:)”

Iran (Daniel 8::20)

“The ram which thou sawest having two horns are the kings of Media and Persia.”

Iraq (Jeremiah 25:11-12)

“And this whole land shall be a desolation, and an astonishment; and these nations shall serve the king of Babylon seventy years.”

And it shall come to pass, when seventy years are accomplished, that I will punish the king of Babylon, and that nation, saith the LORD, for their iniquity, and the land of the Chaldeans, and will make it perpetual desolations.”

Israel (Numbers 34: 1-15)

“Command the children of Israel, and say unto them, When ye come into the land of Canaan; (this is the land that shall fall unto you for an inheritance, even the land of Canaan with the coasts thereof:)” (Numbers 34: 2)

Italy (Acts 18:2)

“And found a certain Jew named Aquila, born in Pontus, lately come from Italy, with his wife Priscilla; (because that Claudius had commanded all Jews to depart from Rome:) and came unto them.”

Jordan (Deuteronomy 23:3)

“An Ammonite or Moabite shall not enter into the congregation of the LORD; even to their tenth generation shall they not enter into the congregation of the LORD for ever:”

Note: “The Jordan is mentioned in the Old Testament about one hundred and eighty times, and in the New Testament fifteen times. The chief events in gospel history connected with it are (1) John the Baptist's ministry, when "there went out to him Jerusalem, and all Judaea, and were baptized of him in Jordan" ( Matthew 3:6 ).”

Kuwait (Galatians 4:25)

“For this Agar is mount Sinai in Arabia, and answereth to Jerusalem which now is, and is in bondage with her children.”

Lebanon (II Chronicles 2:8)

“Send me also cedar trees, fir trees, and algum trees, out of Lebanon: for I know that thy servants can skill to cut timber in Lebanon; and, behold, my servants shall be with thy servants,”


                                                         TO BE CONTINUEE

 

 

 

Thursday, October 24, 2024

Մահապարտ՝ «մահապարտների ջոկատ», «մահապարտների գունդ»

  Վահէ Յ Աբէլեան

կը մէջբերեմ այս պարբրերութիւնը, զանց առնելով աղբիւրը - «Այնուհետև Գևորգ 5-րդը հրամայում է հնչեցնել եկեղեցիների զանգերը Արագածից մինչև Արաքս, Սարդարապատից մինչև Սևան և ոտքի հանել ժողովրդին: Հայոց Վեհափառը Ավարայրի ժամանկներից ի վեր աննախադեպ քայլի է դիմում. կաթողիկոսական կոնդակով հրաման է արձակում. «Էջմիածնի հոգևորականությունը պետք է զինվի և ժողովրդի հետ մարտադաշտ դուրս գա»: Կազմավորվում է միայն հոգևորականներից բաղկացած շուրջ 300 հոգանոց մահապարտների ջոկատ և ուղարկվում ռազմաճակատ:

Կը մէջբերեմ նաեւ Նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի հետեւալ ակնարկը իր «Խաղութիւն թէ՞ պատերազմ, լր՚՚ջամալու պահը» գրութիւնէն՝ «նրանցից ոչ ոքչարձագանքեց Վազգեն Սարգսյանի կոչին ու չմիացավ մահապարտների գնդին։»

Դասական հասկացողութեամբ, իմ մտապատկերիս մէջ մահապարտ բառը մնացած է այնպէս ինչպէս կը բացատրուի Նայիրի բառարանին մէջ՝ դատապարտուած մահուան, բայց ոչ կամովին, այլ հարկադրաբար, օրինակ՝ ոճրագործութիւն մը ըրած ըլլալուն համար։

Այդպէս ալ կը բացատրուի Արեւմտահայ մահապարտ բառին Անգլերէն իմաստը՝

Բայց ըստ երեւոյթին Արեւեահայերէն գործածութեան մէջ, մահապարտ բառը ունի, Անգլերէնով kamiakaze, կամ ալ անոր հոմանիշ suicidal բառերուն իմաստը, սյսինքն նպատակի մը համար կամովին զոհուելու պատրաստակամ ըլլալ։ 

Wednesday, October 23, 2024

Artsakh president’s appeal to Vladimir Putin for help on October 23, 2020


 Բնագիրը կցուած է։ The Azerbaijan blitzkrieg unleased against Artsakh started on September 27, 2020. 26 days into the war, the president of Artsakh Harutyunyan appealed the president of the Russian Federation Vladimir Putin to stop the aggression and resume the political process for the settlement of  Azerbaijan-Karabakh conflict. Seventeen – 17 – days later the war stopped with the capitulation of Armenia and PM Nikol Pashinyan signing the Russian brokered November 9, 2020 trilateral agreement. Attached in my translation of the letter the president Artsakh wrote. Tatul Hagopian posted a copy of the letter on his Facebook page, today. Vաhe H Աpeliաn


President of the Russian Federation

Mr. Vladimir Putin

Dear Vladimir Vladimiri,

Artsakh-Russia relations have a centuries-old history. In the historical memory of the people of Artsakh, Russia is perceived as a brotherly country, which has always reached out to this part of Armenia in all difficult situations.

Artsakh-Russia relations were carried out in the most direct way, especially during the flourishing period of the Melikdom and Melik princely estates of Artsakh, about which there are many factual testimonies.

For more than a century - in the 19th century and in 10s of the 20th century - Karabakh was part of Tsarist Russia. That historical period for Karabakh was marked by long-term peace, repatriation and economic development. Cultural life had also developed. It is noteworthy that Shushi, the administrative and political center of Artsakh, became one of the important spiritual, cultural and economic centers of Transcaucasia from the second half of the 19th century.

In the same historical period, a whole constellation of Artsakh Armenians played a leading role in the military-political and public life of the Russian Empire: Valerian Madatov, Hovhannes Lazarev , Lazar Serebryakov, Mikhail Loris-Melikov, Vasili Bebutov and others.

Those relations continued in the Soviet period as well. During the Great Patriotic War, about 90,000 Armenians from the Nagorno Karabakh Autonomous Region and historical Artsakh participated in the Great Patriotic War, half of whom sacrificed their lives for the defense of the homeland. Artsakh occupied one of the leading places in the USSR in the number of heroes of the Soviet Union and knights of the "Order of Glory" per capita.

The five marshals of the Armenian nation of the USSR were from Artsakh: Hovhannes Baghramyan, Ivan Isakov, Hamazasp Babajanyan, Armenak Khanperyants (Sergey Khudyakov), Sergey Aganov. More than 30 generals and thousands of officers have shone with their military talent.

Anastas and Artyom Mikoyan, Ivan Tevosyan, Andranik Iosifyan, Nikolay Yenikolopov, Michael Tariverdiev and many other grateful people were from Artsakh.

Artsakh-Russia close relations continue today. A respectable part of about 3 million Armenians living in Russia are from Artsakh, among them there are also many from the 1980s and 1990s, those forcibly displaced from Artsakh as a result of the Azerbaijani genocidal and ethnic cleansing policy.

I would like to emphasize that at all stages of the settlement of the Azerbaijani-Karabakh conflict, the Russian Federation implemented its policies in favor of the principle of non-use of force or the threat of force but through the peaceful settlement of conflicts defined by international law. In the process of settlement of the Azerbaijan-Karabakh conflict, the Russian Federation acts both as the co-chairman of the OSCE Minsk Group and in a separate role. The Republic of Artsakh highly appreciates Russia's mediation efforts, active role and decisive mission in all stages of conflict settlement, especially in 1994. in  reaching   out in the trilateral agreement for a cease-fire. Russia also played a decisive role in the next phase of the escalation of the Azerbaijani-Nagarabakh conflict in 2016. On April 5, with the mediation of Russia, an agreement was reached in Moscow to stop hostilities and restore the ceasefire, according to the 1994 cease-fire agreement.

We highly appreciate the active diplomatic efforts of Russia and you personally, aimed at stopping the aggression and large-scale war unleashed by Azerbaijan against Artsakh. I also want to inform you that the objective assessments of the situation you made in your speech at the "Valdai" club echoed in the Republic of Artsakh and among the entire Armenian community.

You mentioned in your speech. "This conflict did not begin as an interstate conflict and a struggle for territories, it began as an ethnic confrontation”. Unfortunately, this is a fact. Brutal crimes were committed against the Armenian people in Sumgait and then in Nagorno Karabakh. We have to take all this into the overall account." Unfortunately, Azerbaijan continues this genocidal policy to this day.

Dear Vladimir Vladimiri

You are the personality and the head of state who has a huge reputation in the world and in our region. Considering all that, we ask you to make all possible efforts in stopping the war and resuming the political processes for the Azerbaijani-Karabakh conflict.

Sincerely,

Araik Harutyunyan, President of Artsakh Republic

October 23, 2020

 ***

Բնագիրը՝

Արցախի նախագահը օգնության խնդրանքով դիմում է Վլադիմիր Պուտինին. 23 հոկտեմբեր, 2020թ

October 23, 20242683

 

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ

պարոն Վլադիմիր Պուտինին

 

Մեծարգո Վլադիմիր Վլադիմիրի,

 

Արցախ-Ռուսաստան առնչությունները դարերի պատմություն ունենՌուսաստանըարցախցիների պատմական հիշողության մեջ ընկալվում է որպես եղբայրական երկիրորըմշտապեսբոլոր դժվարին իրավիճակներում ձեռք է մեկնել հայության այս հատվածին:

Արցախ-Ռուսաստան առնչություններն ամենաուղիղ կերպով իրականացվել ենհատկապես Արցախի մելիքությունների և մելիքական տների ծաղկուն շրջանումորի մասինփաստական վկայությունները բազմաթիվ են:

Մեկ հարյուրամյակից ավելի /19-րդ դարում և 20-րդ դարի 10-ական թթ./ Ղարաբաղըգտնվել է ցարական Ռուսաստանի կազմումԱյդ պատմական ժամանակաշրջանը Ղարաբաղիհամար նշանավորվել է երկարատև խաղաղությամբհայրենադարձությամբ և տնտեսականզարգացմամբԶարգացել է նաև մշակութային կյանքըՀատկանշական էոր 19-րդ դարի երկրորդկեսից Արցախի վարչաքաղաքական կենտրոն Շուշին դարձել էր Անդրկովկասի հոգևոր,մշակութային և տնտեսական կարևոր կենտրոններից մեկը:

Նույն պատմաշրջանում Ռուսական կայսրության ռազմաքաղաքական ևհասարակական կյանքում առաջնային դերակատարություն է ունեցել արցախահայության մի ողջհամաստեղություն՝ Վալերիան ՄադաթովՀովհաննես ԼազարևԼազար ՍերեբրյակովՄիքայելԼոռիս-ՄելիքովՎասիլի Բեհբութով և ուրիշներ:

Այդ առնչությունները շարունակվել են նաև խորհրդային շրջանումՀայրենական մեծպատերազմի ժամանակ Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզից և պատմական ԱրցախիցՀայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է շուրջ 90 հազար հայորդիորոնց կեսը իրենց կյանքնեն նվիրաբերել հայրենիքի պաշտպանության գործին։ Մեկ շնչի հաշվով Խորհրդային Միությանհերոսների և մարտական «Փառքի շքանշանի» ասպետների քանակով Արցախը ԽՍՀՄ-ումզբաղեցնում էր առաջատար տեղերից մեկը:

ԽՍՀՄ հայազգի հինգ մարշալները արմատներով Արցախից էին՝ ՀովհաննեսԲաղրամյանըԻվան ԻսակովըՀամազասպ ԲաբաջանյանըԱրմենակ Խանփերյանցը (ՍերգեյԽուդյակով), Սերգեյ Ագանովը։ Իրենց զորավարական տաղանդով փայլել են 30-ից ավելիգեներալներ ու հազարավոր սպաներ։

Արմատներով Արցախից էին Անաստաս և Արտյոմ ՄիկոյաններըԻվան Թևոսյանը,Անդրանիկ ԻոսիֆյանըՆիկոլայ ԵնիկոլոպովըՄիքայել Թարիվերդիևը և բազմաթիվ այլերախտավորներ:

Արցախ-Ռուսաստան սերտ առնչությունները շարունակվում են ցայսօր:Ռուսաստանաբնակ մոտ 3 միլիոն հայերի մի պատկառելի մասը Արցախից էորոնց թվում շատ եննաև 1980-ական թթվերջին և 1990-ական թթադրբեջանական ցեղասպան և էթնիկ զտումներիքաղաքականության հետևանքով Արցախից բռնի տեղահանվածները:

Կցանկանայի հատուկ շեշտելոր ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտությանկարգավորման բոլոր փուլերում ՌԴ-ն իրացրել է միջազգային իրավունքով սահմանված ուժի կամուժի սպառնալիքի չկիրառման և հակամարտությունների խաղաղ կարգավորման սկզբունքիօգտին ունեցած գործելակերպըԱդրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմանգործընթացում ՌԴ-ն հանդես է գալիս թե՛ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ձևաչափումև թե՛ առանձին դերակատարությամբԱրցախի Հանրապետությունը բարձր է գնահատումՌուսաստանի միջնորդական ջանքերըակտիվ դերակատարությունը և որոշիչ առաքելությունըհակամարտության կարգավորման բոլոր փուլերում՝ հատկապես, 1994 թհրադադարի Եռակողմհամաձայնագրի ձեռքբերման գործումՌԴ-ն որոշիչ դերակատարությամբ հանդես եկավ նաևադրբեջանաղարաբաղյան հակամարտության սրման հերթական փուլում՝ 2016 թապրիլի 5-ին՝Ռուսաստանի միջնորդությամբ Մոսկվայում ձեռք բերվեց պայմանավորվածություն ռազմականգործողությունները դադարեցնելու և հրադադարը վերականգնելու մասին՝ համաձայն 1994 թ.հրադադարի հաստատման համաձայնագրի:

Բարձր ենք գնահատում ՌԴ և անձամբ Ձեր դիվանագիտական գործուն ջանքերն՝ուղղված Ադրբեջանի կողմից Արցախի դեմ սանձազերծված ագրեսիան և լայնածավալպատերազմը կանգնեցնելունՈւզում եմ նաև Ձեզ տեղեկացնելոր Արցախի Հանրապետությունումև ողջ հայության շրջանում մեծ արձագանք են ստացել «Վալդայ» ակումբում Ձեր ելույթում հնչածօբյեկտիվ գնահատականները ստեղծված իրավիճակի մասին:

Դուք նշել եք Ձեր ելույթում. «Այս հակամարտությունը սկսվեց ոչ թե որպեսմիջպետական հակամարտություն և տարածքների համար պայքարայն սկսվեց էթնիկդիմակայությունիցՑավոքսա փաստ էՍումգայիթումապա Լեռնային Ղարաբաղում հայժողովրդի դեմ դաժան հանցագործություններ էին իրագործվելԵվ այս ամենը մենք պետք էհանրագումարում հաշվի առնենք»: Դժբախտաբարայս ցեղասպան քաղաքականություննԱդրբեջանը շարունակում է առ այսօր:

Մեծարգո՛ Վլադիմիր Վլադիմիրի

Դուք այն անհատականությունը և պետության ղեկավարն եքով ունի հսկայականհեղինակություն աշխարհում և մեր տարածաշրջանումՀաշվի առնելով այդ ամենըխնդրում ենքՁեզ գործադրել բոլոր հնարավոր ջանքերն ադրբեջանաղարաբաղյան հակամարտության գոտումպատերազմի դադարեցման և քաղաքական գործընթացների վերսկսման ուղղությամբ:

 

Խորին հարգանքով՝

Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյան

23 հոկտեմբեր, 2020թ

“War or peace, time to get serious” -: A historical document in translation – Part 1 – The subject of the debate

 Բնագիրը կցուած է։“War or peace, time to get serious" - "Պատերազմ թէ՞ խաղաղութիւն՝ լրջանալու պահը" - is president Levon Ter-Petrosyan’s (LTP) position paper for the resolution of the Karabagh conflict, he published on November 1, 1997, where he advocated concessions for resolving the lingering Karabagh conflict. This is the first segment of my translation of the document. For introduction read the note. Vahe H Աpelian


“My press conference on September 26, more precisely, the part of the press conference dedicated to Karabakh, gave rise to intense passions in the press and in the gatherings organized by the opposition. It was not a surprise for me, and to some extent I expected even stronger opposition.

The surprise was the quality of the debate, or simply put, the complete lack of debate. I confess, I did not achieve my goal, which is to start a serious debate in the press and in public meetings about the most delicate problem facing the Armenian people, the possible ways of settling the Nagorno Karabakh conflict.

The reaction of the opposition did not go beyond cursing, attributions, labels and distortions. Not a single logical proposal was made, not a single alternative program was presented, not a single valid counter-argument was presented. Two conclusions can be drawn from this. Either the opposition does not have any plan for the Karabakh settlement, or if it has, but hides it, and is not engaged in pro-national work. I refrain from a stricter qualification.

What did the people understand from the noise made by the opposition? That we have shed blood for Artsakh, that by returning the occupied territories the existence of Artsakh is threatened, that for the sake of Artsakh, the Armenian people are ready to shed blood again, that we do not care about world opinion, that we will bring both Azerbaijan and the international community to their knees, that as a nation we become freedom fighters (fedayees). And then? No one tried to answer the following simple questions.

- After doing all this, will we reach our desired goal or not? 

- When we spit on the face of the world, how will the world react?

 - Will the 500 people gathered in the movie theater shed their blood? Or will it be the innocent people’s blood?

At least the last question can be answered unequivocally. Not even a hair will be missing from the heads of the five hundred people gathered, regardless of what kind of sacrifices they claim they are willing to make today. When Artsakh was in danger, when the enemy came close to Kantsasar, none of them responded to Vazgen Sargsyan's call and did not join the band of martyrs (մահապարտ). Our people must be fed up with those who seek glory and pretend to be heroes at the cost of someone else's blood.

The confusion of the opposition, apart from political considerations, may be partially explained by ignorance, which is natural, because only six people have expert knowledge of the conflict settlement process in Karabakh and Armenia: Arkady Ghukasyan, Robert Kocharyan, Alexander Arzumanyan, Vartan Oskanyan, Gerard Libaridian, and I.

The subject of the debate

Anyways, the debate was not successful, but that should not disappoint me or our society. All the same, any politician or intellectual who aspires to administer the fate of the nation will have to give up swearing sooner or later - (I'm not talking about the psychologically ill patients) - and stand in front of the people with concretely calculated plan.

Without waiting for that, today I am ready to seriously discuss any rational proposal for the settlement of the Nagorno-Karabakh conflict, I agree with any level of public debate.

However, the debate can be objective only by prioritizing several starting points, namely:

- Should the Nagorno-Karabakh question be resolved through war or peaceful negotiations?

- Is it possible to maintain the status quo and the unresolved state of the Karabakh problem forever or even for a long time?

- Is the beneficial for Karabakh and Armenia to have the issue settled or have it unsettled?

- Should the issue be resolved by compromise or by the defeat of one of the parties, and in that case, who will be the losing party?

I have expressed myself clearly about these provisions many times and I still insist today that:

- War should be excluded. Therefore, the Karabakh question should be resolved only through peaceful negotiations.

- It is not possible to maintain the status quo for a long time, because neither the international community nor Armenia's economic capabilities will allow it.

- The unsettled state of the issue is not beneficial to Karabakh and to Armenia, because it significantly hinders the economic development of Armenia and, therefore, Karabakh, creates complications in relations with the international community and especially neighboring countries, which can be fatal.

- The only option for solving the Karabakh question is compromise, which does not mean victory for one side and defeat for the other but by possible agreement reached through conflict resolution. Let them not try to mislead the people by saying that there is an alternative to compromise. The alternative to compromise is war.

Rejection of compromise and maximalism (striving to achieve the maximum and not the possible) is the shortest way to the complete destruction of Karabakh and deterioration of the situation in Armenia.

It is not about giving or not giving Karabakh. It is about keeping Karabakh Armenian. It was inhabited by Armenians for 3000 years and it should be inhabited by Armenians after 3000 years."

NOTE: War or peace, time to get serious” - "Պատերազմ թէ՞ խաղաղութիւն՝ լրջանալու պահը": A historical document introduction – 1 –: http://vhapelian.blogspot.com/2024/10/a-document-for-history-war-or-peace_20.html

                            TO BE CONTINUED

Բնագիրը՝ 

ՊԱՏԵՐԱԶՄ, ԹԵ՞ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅՈՒՆ. ԼՐՋԱՆԱԼՈՒ ՊԱՀԸ

(1 նոյեմբերի, 1997 թ.)

Սեպտեմբերի 26-ի իմ մամլո ասուլիսը, ավելի ճիշտ՝ ասուլիսի Ղարաբաղին նվիրված հատվածը մամուլում եւ ընդդիմության կազմակերպած հավաքներում բուռն կրքերի բորբոքման առիթ տվեց։ Ինձ համար դա անակնկալ չէր, եւ ինչ-որ չափով ես նույնիսկ ավելի խիստ հակազդեցություն էի սպասում։

Անակնկալը բանավեճի որակն էր, իսկ պարզ ասած՝ բանավեճի իսպառ բացակայությունը։ Խոստովանում եմ, ես չհասա իմ նպատակին, այն է՝ մամուլում եւ հրապարակային ժողովներում լուրջ բանավեճ ծավալել հայ ժողովրդի առջեւ ծառացած ամենակնճռոտ խնդրի՝ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման հնարավոր ուղիների շուրջ։

Ընդդիմության արձագանքը դուրս չեկավ հայհոյանքի, վերագրումների, պիտակավորումների ու խեղաթյուրումների շրջանակից։ Չարվեց ոչ մի բանական առաջարկ, չներկայացվեց ոչ մի այլընտրանքային ծրագիր, չբերվեց ոչ մի հիմնավոր հակափաստարկ։ Սրանից կարելի է անել երկու հետեւություն. կա՛մ ընդդիմությունը չունի ղարաբաղյան կարգավորման որեւէ ծրագիր, կա՛մ եթե ունի, բայց թաքցնում է, այնքան էլ ազգանպաստ գործով չի զբաղված. ավելի խիստ որակումից ես զերծ եմ մնում։

Ի՞նչ հասկացավ ժողովուրդն ընդդիմության հանած աղմուկից. Որ Արցախի համար մենք արյուն ենք թափել, որ գրավված տարածքները վերադարձնելով վտանգվում է Արցախի գոյությունը, որ հանուն Արցախի հայ ժողովուրդը նորից պատրաստ է արյուն թափելու, որ մենք թքած ունենք համաշխարհային կարծիքի վրա, որ մենք ծնկի կբերենք ե՛ւ Ադրբեջանը, ե՛ւ միջազգային հանրությունը, որ մենք «ազգովի կդառնանք ֆիդայի»։

Իսկ հետո՞։ Ոչ ոք չփորձեց պատասխանել հետեւյալ պարզ հարցերին.

- այս ամենն անելուց հետո մենք կհասնե՞նք մեր բաղձալի նպատակին, թե ոչ. - երբ մենք թքենք աշխարհի երեսին, նա մեզ ինչո՞վ կպատասխանի. - թափվելու է Կինոյի տանը հավաքված 500 հոգու, թե՞ մեր ժողովրդի անմեղ արյունը։

Առնվազն վերջին հարցին կարելի է միանշանակ պատասխան տալ. հինգհարյուրի գլխից մի մազ անգամ չի պակասի, անկախ այն բանից, թե նրանք այսօր ինչպիսի զոհողությունների գնալու պատրաստակամություն են հայտնում։ Երբ Արցախը վտանգի մեջ էր, երբ հակառակորդն ընդհուպ մոտեցել էր Գանձասարին, նրանցից ոչ ոք չարձագանքեց Վազգեն Սարգսյանի կոչին ու չմիացավ մահապարտների գնդին։ Ուրիշի արյան գնով փառք որոնողներից ու հերոս ձեւացողներից մեր ժողովուրդը պետք է որ կուշտ լինի։

Ընդդիմության շփոթը, բացի քաղաքական նկատառումներից, գուցեեւ մասամբ բացատրվում է անտեղյակությամբ, որ բնական է, քանի որ Ղարաբաղում եւ Հայաստանում հակամարտության կարգավորման գործընթացին փորձագիտական մակարդակով տիրապետում են ընդամենը վեց հոգի՝ Արկադի Ղուկասյանը, Ռոբերտ Քոչարյանը, Ալեքսանդր Արզումանյանը, Վարդան Օսկանյանը, Ժիրայր Լիպարիտյանը եւ ես։

 

Բանավեճի առարկան

Ինչեւէ, բանավեճ չստացվեց, բայց դա ոչ ինձ, ոչ էլ մեր հասարակությանը չպետք է հիասթափեցնի։ Միեւնույն է, ազգի ճակատագիրը տնօրինելու հավակնող ցանկացած քաղաքական գործիչ կամ մտավորական վաղ թե ուշ ստիպված է լինելու հրաժարվել հայհոյախոսությունից (խոսքս հոգեկան հիվանդների մասին չէ) եւ ժողովրդի առջեւ հանդես գալ կոնկրետ հաշվարկված ծրագրով։

Չսպասելով դրան, ես այսօր էլ պատրաստ եմ լրջորեն քննարկել Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման ցանկացած բանական առաջարկ, համաձայն եմ ցանկացած մակարդակի հրապարակային բանավեճի։

Սակայն բանավեճը կարող է առարկայական լինել միայն նախապես կողմնորոշվելով մի քանի ելակետային դրույթների շուրջ, այն է.

- Լեռնային Ղարաբաղի հարցը պետք է լուծվի պատերազմի, թե՞ խաղաղ բանակցությունների միջոցով.

- հնարավո՞ր է, արդյոք, հավերժորեն կամ թեկուզ երկար ժամանակով պահպանել ստատուս-քվոն եւ Ղարաբաղի խնդրի չկարգավորված վիճակը.

- Ղարաբաղին եւ Հայաստանին ձեռնտու է հարցի կարգավորված, թե՞ չկարգավորված վիճակը.

-        Հարցը պետք է լուծվի փոխզիջումով, թե՞ կողմերից մեկի պարտությամբ, եւ այդ դեպքում ո՞վ է լինելու պարտվող կողմը։

Այս դրույթների շուրջ ես հստակ կերպով արտահայտվել եմ բազմիցս եւ այսօր էլ պնդում եմ, որ՝

- Պատերազմը պետք է բացառվի, ուստիեւ Ղարաբաղի հարցը պետք է լուծվի միայնումիայն խաղաղ բանակցությունների միջոցով.

- Ստատուս-քվոն երկար ժամանակով պահպանել հնարավոր չէ, որովհետեւ դա թույլ չեն տա ո՛չ միջազգային հանրությունը, ո՛չ էլ Հայաստանի տնտեսական կարողությունները.

- Ղարաբաղին եւ Հայաստանին ձեռնտու չէ հարցի չկարգավորված վիճակը, որովհետեւ դա զգալիորեն խոչընդոտում է Հայաստանի, հետեւաբար նաեւ Ղարաբաղի տնտեսական զարգացմանը, բարդություններ ստեղծում միջազգային հանրության եւ մանավանդ հարեւան երկրների հետ հարաբերություններում, որոնք կարող են ճակատագրական նշանակություն ունենալ.

- Ղարաբաղի հարցի լուծման միակ տարբերակը փոխզիջումն է, որը նշանակում է ոչ թե մի կողմի հաղթանակ եւ մյուսի պարտություն, այլ հակամարտության հագեցման վիճակում ձեռքբերված հնարավոր համաձայնություն։

Թող չփորձեն ժողովրդին մոլորեցնել, ասելով, թե փոխզիջումն այլընտրանք ունի. փոխզիջման այլընտրանքը պատերազմն է։

Փոխզիջման մերժումը եւ մաքսիմալիզմը (առավելագույնը եւ ոչ թե հնարավորը ձեռքբերելու ձգտումը) Ղարաբաղի իսպառ կործանման եւ Հայաստանի վիճակի վատթարացման ամենակարճ ճանապարհն է։

Խոսքը չի վերաբերում Ղարաբաղը տալուն կամ չտալուն։ Խոսքը վերաբերում է Ղարաբաղը հայկական պահելուն. 3000 տարի այն բնակեցված է եղել հայերով եւ 3000 տարի հետո էլ պետք է բնակեցված լինի հայերով։

 


Tuesday, October 22, 2024

Կեանքի փուլերը՝ որոնք կամաց-կամաց կը վերածուին հանգրուաններու

Գրիգոր Գրաճեան

Ա.               Ծնած առաջին մէկ վայրկեանէն ապշած, շուարած, եւ կողմնորոշուելու դժուարութեան մէջ ես: Որո՞նք են շուրջիններդ, ժպտացող դէմքեր, գուրգուրոտ նայուածքներ, խնդուք եւ ծիծաղ:  Ինչե՜ր եւ ինչե՜ր կը լսես, - աղմուկ, տարբեր լեզուներով քեզի համար անհասկնալի խօսակցութիւն: Մթնոլորտային պայմաններ եւ երեւոյթներ՝ տաք, պաղ, Արեւ, Լուսին, անձրեւ, ձիւն: Հոտերու տեսակներ՝ ոմանք հաճելի ( մասնաւորաբար նախասիրած ճաշդ), ուրիշներ՝ անախորժ, երբ շորիկդ կը փոխեն:

Բ.               10 տարեկանիդ աշխարհը ճանչցած (կլլած) կը թուիս ըլլալ: Վարվրուն եւ ամէնագէտ ես: Քու տարեկիցներէդ դուրս եւ վեր ամէն մարդ ծեր կը համարես:

Գ.               20 տարեկանիդ ինքնավստահ ես, ապագայի հեռանկարներ եւ երազ ունիս: Անկախանալու փափաքդ մէջդ հասած է բարձրագոյն մակարդակի:

Դ.               30 տարեկանիդ արդէն աշխատանքի ասպարէզիդ մէջ ես, եկամուտ ունիս եւ կեանքդ տնօրինելու իրաւունքին տիրացած ես:

Ե.               40 տարեկանիդ արդէն ամուսնացած, զաւկի (զաւակներու) տէր, դուն եւ կինդ ձեռք-ձեռքի տուած ընտանիքի հոգսերով կլանուած, զաւակներու հոգատարութեամբ նուիրուած, մինչեւ իսկ երբեմն քու անձդ մոռցած հեւքոտ կեանք մը կը վարես:

Զ.               50 տարեկանիդ միջին կեանքի (midlife) շարջանիդ մէջ ես: Մարմինդ կը սկսի դաւաճանել քեզի եւ առողջութեանդ մասին մտահոգութիւններ ունիս: Կողակիցիդ հետ յարաբերութիւնը առօրեայի, - երբեմն տաղտկալի, կարգ մը պարագաներուն անհանդուրժող, - վերածուած է: Նոր արկածախնդրութիւններու փնտռտուքի մէջ ես եւ խաբկանք մը կ՛ապրիս, որ տակաւին քսան տարեկան ես (հայելիին շատ չես ուզեր նայիլ, որովհետեւ, ըստ ենթագիտակցութեանդ՝ սխալ բան ցոյց կու տայ):

Է.                60 տարեկանիդ, գործէդ դադրելու վտանգի եւ վախի ենթակայ ես, հակառակ որ յաջող եւ ազդեցիկ էիր աշխատանքիդ մէջ: Առօրեայի մէջ տուայտուող անձի մը վիճակին կը մատնուիս: Մի փորձեր կառչիլ պաշտօնէութեանդ շրջանի արձանագրած յաջողութիւններուդ եւ ունեցած ազդեցութիւններուդ վրայ: Ընդունիր, որ կորսնցուցած, - կամ կորսնցնելու վրայ, - ես reflex-ներդ, արագ եւ ճիշդ որոշում առնելու ունակութիւնդ:

Ը.               70 տարիքիդ ընկերութիւնը կամաց-կամաց կը սկսի հեռանալ քեզմէ: Ընկերներուդ եւ պաշտօնակիցներուդ թիւը կը սկսի նուազիլ: Նոյնիսկ աշխատատեղիիդ պաշտօնեաները չեն ճանչնար քեզ: Տարբեր մօտեցում մի ակնկալեր՝ նորեկներ եկած են գրաւելու հին պաշտօնէութեան դիրքերը:

Թ.               80 տարեկանիդ ընտանիքիդ անդամները կը սկսին քեզմէ հեռանալ կամ որոշ հեռաւորութիւն պահել: Ընդունիր, որ առանձինդ պիտի ապրիս. լաւագոյն պարագային կեանքդ պիտի շարունակես կողակիցիդ հետ: Զաւակներ եւ թոռներ կրնան այցելել քեզի՝ եթէ յիշեն կամ ժամանակ ունենան: Երբեմն կը տարակուսիս, թէ իրենց այցելութեան նպատակը ի՞նչ կրնայ ըլլալ՝ սիրոյ արտայայտութի՞ւն, թէ ժառանգի ակնկալութիւն: Աւելին մի սպասեր. անոնք ալ ունին իրենց կեանքը, հետաքրքրութիւնները եւ հեւքը:

Ժ.               90 տարեկանիդ աշխարհը կ՛ուզէ ձեռբազատուիլ քեզմէ ( արդէն բաւական երկար ժամանակէ ի վեր այս մոլորակին վրայ գոյութիւն ունեցած ես): Շատեր արդէն անվերադարձ ձգած են այս աշխարհը, մի տխրիր ոչ ալ սգայ. այս է կեանքի իրականութիւնը: Ամէն մարդ պիտի հետեւի այս ընթացքին: 

Գոհ եղիր, որ ապրած ես երկա՜ր, քու ուզած ձեւովդ, տեսած ես քու ժամանակիդ պատահած ամէն բան, դարձած ես հասուն եւ խելահաս եւ հասունցած պտուղի նման կ՛երթաս միանալու Ամենակալին՝ քեզ Ստեղծողին:

Գրիգոր Գրաճեան