The attached is my translation of Levon Sharoyan’s posting on his Facebook page today, August 11, 2024, the first day of the new year in the old Armenian calendar. Levon Sharoyan had his posting titled “Everything is over” (Ամէն ինչ վերջացած է). I opted to title my translation, as I did. I will allude to my reference to hyortik in the next installment. . Բնագիրը կցած եմ ներքեւը։ Vahe H Apelian.
"EVERYTHING IS OVER" -
A distinguished Armenian teacher from Istanbul wrote to me saying: "Our community has reached the edge of the abyss. There is almost no Armenian speaking person left around us, anymore. The two Armenian-language newspapers in Istanbul will also be closed soon. We are finished."
**
A Lebanese-Armenian intellectual friend sighed over the phone to me, telling me to write them off. He said: “There is no intellectuality left any more, no quality cultural life any longer . The once influential Armenian community of Lebanon is on the path of exhaustion and degeneration. Mixed marriages are marching headlong!” He told me to come down to Bourj Hammoud to see with my own eyes, “where they were and where they are now".
**
A distinguished editor from Paris wrote in her letter saying that: "The current state of the Armenian-language press in the Diaspora is more than deplorable. What a loose language and what a deplorable content. You will hardly find any pleasant or useful article worth reading there. Those who have become editors, themselves lack literary Armenian. Every day, Western Armenian is getting a step closer to its grave. We are finished."
**
A leader of a 135-years-old Armenian party from Europe, after visiting our communities in the Middle East, admitted in intimate circles that “for decades we resorted to emotive slogans. We loved the monetary and the drumbeat. We couldn't prepare qualified leadership. Now, after closely examining and evaluating the state of our party in the once-Armenian centers of the Middle East, I must honestly admit that we are finished."
**
An Armenian celibate clergyman, impeccable and decent, complained recently, "Our church is in decline. There is a thick wall between the church and the people. It appeals to far few. The number of worthy clergymen is gradually decreasing. Tomorrow there will not even be worthy candidates to occupy our ecclesiastical seats.”
**
One of our teachers in Aleppo, heartily and sincerely, complained to me a few days ago, wondering: "What will happen to the state of the Armenian in our schools? The overwhelming majority of students will not succeed in writing correctly two sentences long texts. Many are unable to read fluently. An upcoming generation is becoming estranged to the indifferent of the responsible bodies. It is over for us."
**
A friendly doctor from Los Angeles, whose grandchildren attend an American-Armenian school, complained to me saying that: "Yes, my grandchildren go to an Armenian school, but they only speak Armenian to me. Maybe they don’t want to upset their great father. Otherwise, all their conversation is in English - at home, on the street, or at school. In America, we are finished.”
**
One of the administrators of one of our cultural associations told me the following: "During a meeting, I proposed to prepare a literary evening devoted to Yeghishe Charents. One of our members from the association asked if Charents was still alive. I was shocked. Will the cultural associations be able to carry on their mission with such administrators? We are finished."
**
An administrator of a once-glorious compatriotic union shook his head and said the other day: "There is no union left, there is no member. The present-day generation no longer feels a sense of belonging to the cradle of their grandparents. There is no affiliation to the indigenous life of their ancestors. This year and for the last time, we will publish our wall calendar and then we will dissolve the compatriotic union. We are done for."
**
Levon Sharoyan post touched a raw nerve judging by the many comments it generated and is generating. Cliché it may be, or regurgitated, I will end this installment of the blog quoting Hakob Asatryan’s comment. He wrote, “It is a sad truth, but it is necessary to act. One should not despair.”
***
"ԱՄԷՆ ԻՆՉ ՎԵՐՋԱՑԱԾ Է"...
Պոլսէն հայերէնաւանդ վաստակաւոր ուսուցչուհի մը կը գրէ ինծի."Մեր համայնքը անդունդի եզրին հասած է։ Հայախօս մարդ գրեթէ չմնաց մեր շուրջ։ Իսթանպուլի հայերէն 2 թերթերն ալ շուտով պիտի փակուին։ Մենք վերջացած ենք"։
Լիբանանահայ մտաւորական բարեկամ մը հեռաձայնին միւս ծայրէն գրեթէ կը հառաչէ."Լիբանանի վրայէն գի'ծ քաշէ այլեւս։ Ո'չ մտաւորականութիւն մնաց, ո'չ մշակութային որակեալ կեանք։ Երբեմնի հզօր գաղութը հիւծումի ու այլասերումի ճամբան բռնած է։ Խառն ամուսնութիւնները գլուխը առած կ`երթա՜ն...։ Անգամ մը Պուրճ Համուտ իջիր` որ աչքովդ տեսնես, թէ ո՜ւր էինք ու հիմա ո'ւր հասանք"...։
Փարիզէն վաստակաշատ խմբագրուհի մը իր նամակին մէջ կ`արտայայտէ սա' միտքը."Սփիւռքի հայատառ մամուլին այսօրուան վիճակը աւելի քան ողբալի է։ Ի՜նչ թափթփած լեզու եւ ի՜նչ անկեալ բովանդակութիւն։ Ընթերցումի արժանի հաճելի կամ օգտակար յօդուածներ գրեթէ չես գտներ հոն։ Խմբագիր դարձած անձերը իրե'նք հայերէն չեն գիտեր...։ Արեւմտահայերէնը ամէն օր քայլ մը աւելի կը մօտենայ իր գերեզմանին։ Մենք վերջացած ենք այլեւս"։
135 տարուան հայկական կուսակցութեան մը մէկ ղեկավարը, Եւրոպայէն, այցելելէ ետք միջինարեւելեան մեր գաղութները, մտերմաբար կը խոստովանի."Տասնամեակներ շարունակ վազեցինք շողշողուն լոզունգներու ետեւէն։ Սիրեցինք փողն ու թմբուկը...։ Մարդուժ չկրցանք պատրաստել։ Այժմ, մօտէն քննելէ ու արժեւորելէ ետք մեր կուսակցութեան վիճակը Միջին Արեւելքի երբեմնի հայահոծ կեդրոններուն մէջ, անկեղծօրէն պիտի խոստովանիմ, թէ մենք վերջացած ենք..."։
Հայ կուսակրօն հոգեւորական մը, անբասիր ու պարկեշտ, վերջերս կը գանգատէր." Մեր եկեղեցին դէպի անկում կ`երթայ։ Անոր ու ժողովուրդին միջեւ հաստ պատ մը կայ։ Կոչումներն ալ չափազանց պակսած են։ Արժէքաւոր հոգեւորականներու թիւն ալ հետզհետէ կը պակսի։ Վաղը արժանի թեկնածուներ անգամ պիտի չգտնենք մեր նուիրապետական աթոռներուն համար"։
Հալէպի մեր ուսուցչուհիներէն մին, սրտցաւ ու անկեղծ, քանի մը օր առաջ կը գանգատէր ինծի." Ի՞նչ պիտի ըլլայ հայերէնի վիճակը մեր դպրոցներուն մէջ։ Աշակերտներուն ջախջախիչ մեծամասնութիւնը երկու նախադասութիւն անսխալ գրել չի յաջողիր։ Շատեր սահուն կարդալու անատակ են։ Պատասխանատու մարմիններուն անտարբեր նայուածքին տակ` սերունդը կ`օտարանայ։ Մենք վերջացած ենք"։
Լոս Անճելըսէն բարեկամ բժիշկ մը, որուն թոռները ամերիկահայ վարժարան մը կը յաճախեն, կը դժգոհէր ինծի."Այո', թոռներս հայկական դպրոց կ`երթան, սակայն հայերէն կը խօսին միմիայն ինծի' հետ։ Կ`երեւի թէ չեն ուզեր նեղացնել մեծ հայրիկը...։ Այլապէս, իրենց ամբողջ խօսակցութիւնը անգլերէն է` տունը, փողոցը, թէ դպրոցը։ Հոս, Ամերիկայի մէջ, մենք վերջացած ենք։
Մշակութային մեր միութիւններէն մէկուն վարչականներէն մին ինծի պատմեց հետեւեալը."Ժողովի մը ընթացքին առաջարկեցի գրական ձեռնարկ մը սարքել Եղիշէ Չարենցի մասին։ Ժողովական մեր ընկերներէն մին հարց տուաւ, թէ Չարենցը ո՞ղջ էր արդեօք...։ Շշմեցայ։ Այսպիսի վարչականներո՞վ յառաջ պիտի ընթանայ մեր մշակութային առաքելութիւնը...։ Մենք վերջացած ենք"։
Հայրենակցական երբեմնի փառաւոր միութեան մը մէկ վարչականը անցեալ օր գլուխը օրօրելով կ`ըսէր."Ալ ո'չ միութիւն մնաց, ո'չ անդամ։ Սերունդը իր պապերու բնօրրանին նկատմամբ պատկանելիութիւն չի զգար այլեւս։ Տոհմային ապրում չկայ։ Այս տարի վերջին անգամի մը համար պատի մեր օրացոյցը պիտի հրատարակենք ու ապա լուծարենք միութիւնը...։ Մենք վերջացած ենք"։
Լ. Շառոյեան (Հալէպ)
Երկա՜ր ժամանակէ ի վեր ահազանգ կը հնչեցուի, սակայն ըստ կարգ մը մարդոց, Արցախը ետ բերելը, արեւմտահայասատնին վերատիրանալը, Հայաստանը «փրկելը» առաջնահերթ կը նկատուին: Այս անպատասխանատուութեան եւ կեղծիքին ե՞րբ վէրջ մը պիտի դրուի, Ե՜ՐԲ
ReplyDelete