Զարմանալի Հայ - Astonishing Armenian

Translated by  Vahe H. Apelian

~Գևորգ Էմին~ Զարմանալի՛ հայ Պապդ թուրքահայ, Հայրդ ռուսահայ, Դու ֆրանսահայ, Զարմանալի հա՜յ... Սասունում ծնուած, Պեյրութում ապրած, Էջմիածնում մեռած... Զարմանալի՜ հայ։ Տղադ Սևանում, Թոռդ Միլանում, Ծոռդ Թեհրանում։ Քո սերմը վաղու՜ց քեզ չի հասկանում... Առանց պապ ու տատ, Հայրենական հող, Մայրենի լեզու՛, Առանց հայր ու մայր։ Զարմանալի հա՜յ... Որ որպես հիւր է իրտունը գալիս,                 Որպես տուրիստ իր տանմեջ ման գալիս, Եւ ետ գնում տու՛ն, Որ Նիս է կոչվում, Հալեպ կամ Շանհա՜յ։ Զարմանալի՜ հայ, Զարմանալի հա՜յ...

Kevork Emin   Astonishing Armenian   Your grandfather is aTurkish Armenian, Your father is a Russian Armenian, You are a French Armenian, Astonishing Armenian...   Hailed from Sassoun, Lived in Beirut, Died in Etchmiadzin. Astonishing Armenian...    Your son is in Sevan, Your grandchild is in Milan, Your great grandchild is in Tehran. Your genes  have long ceased to understand you… Without Tatik and Mamik, Without ancestral land, Without mother tongue, Without dad and mom. Astonishing Armenian….     As a guest comes to his home, As a tourist, in his house he roams, and returns home, that is called Niece, Aleppo or Chennai. Astonishing՜ Armenian Astonishing Armenian՜

"By this everyone will know that you are my disciples, if you love one another.” John 13:35"

I came across this letter from Rev. Jirari Ghazarian in my files. I post it as a reflection of appreciation of  Rev. Jirair Ghazarian's ministry in Kessab in trying times, after Rev. Savag Trashian was called to serve as the pastor of the Armenian Evangelical Emmanuel Church in greater Beirut.

Vahe H. Apelian

"Thirteen months later, on Sunday July 12, 2015, the renovated and refurbished Armenian Evangelical Church of Keurkune  was formally reopened and Sunday service was held there. Rev. Selimian welcomed Rev. Jirair Ghazarian, the newly-appointed pastor for the Armenian Evangelical Churches in Kessab. After the service a reception was held in the church’s courtyard." Vahe H. Apelian

Thank You for Your Support

By this everyone will know that you are my disciples, if you love one another.” John 13:35

FUND REPORT!

 Rev. Jirair Ghazarian

Keorkuneh Church Update Fall/Winter 2015-2016


A Humble report of your donation

Gratias Tibi

Dear Mr. Vahe Apelian,
I am Pastor Jirair Ghazarian, the newly appointed pastor (March 2105) of

the Armenian Evangelical Churches of Kessab and its regions.
It is a pleasure for me to write and thank a person who has given so much to his beloved village and yet to his beloved Church.

In the name of the Armenian Evangelical Church Committee, we would like to thank you for your continuous support and specially for the support that give through your morals, finances and care...

We received the money with great joy... We received it with a deep joy that turned our black walls into white ones, our dim faces into jolly ones. Furthermore, we didn’t stop there; we worked so hard to make what we have the best, the most appropriate and a comfortable place for the present and the future.

The funds that you sent were used for two fundamental projects.

A. The renovation of the place Keorkunetsiz call “Srahig” into a nice decent church office....

B. The church bought a Yamaha Clavinova clp-370 electric piano. ( it has great features i.e. updates sounds from the net, records good music...)

Hence, I also wanted you to see the images and “the before after” comparison.
 


Thank you again, for your love, care and support for Kessab !! Sincerely in Christ.

Jirair Ghazarian

and

Keghi, Beautiful Khoups, and Aram Toros Arvanigian

 Attached is my translations about Keghi, its beautiful village Khoups and Aram Arvanigian a Khoupsetsi.

1. Keghi's Beautiful Village Khoups:

 http://vhapelian.blogspot.com/2017/03/keghis-beautiful-khoups-village.html

*****

2, Khoups its Heroic Last Stand:

http://vhapelian.blogspot.com/2017/03/khoups-its-heroic-last-stand.html

*****

3. Lest We Forget: Aram Toros Arvanigian

http://vhapelian.blogspot.com/2017/03/lest-we-forget-aram-toros-arvanigian.html

Բառի մը պատմութիւնը

Վահէ Յ, Աբէլեան

Պարզապէս բառի մը մասին է գրերլիքս։ Բառ մը որ հանիպած էի աւելի քան վեց տասնամեակներ առաջ։ Քանի որ օր առաջ կրկին անգամ հանդիպեցայ նոյն այդ բառին։ Այս անքամ ալ քաղաքական ակնարկով մը գործածուած էր։ Բայց իմ պատմելիքս պարզապէս այդ բառին իմ պատմութիւնս է, ուրիշ ոչ մէկ բան։

Քանի մը օր առաջ Արմէն Մխիթարեանը (Armen Mkhitaryan), ֆէյսպուքի իր էջին վրայ զետեղած էր լուսանկամր մը հետեւեալ նկատողութեամբ ՝«Արմաշկաներ, այս նկարին շատ լավ նայե՛ք»։ Զանծ կ՚առնեմ զետեղել այդ լուսանկարը պարազապէս որպէսզի այս գրութիւնը «Արմաշկան» բառին իմ պատմութիւնս ըլլայ եւ ուրիշ ոչ մէկ բան։

«Արմաշկան» բառը զիս ետ տարաւ աւելի քան վեց տասնամեակներ, պատանեկութեանս օրերուն, երբ կարդացի Մալխասին քառահատոր «Զարթօնք» վէպը, Պէյրութի մէջ։ Այդ ընթերցումէս ետք, այդ բառին անգամ մըն ալ չի հանդիպացայ մինչեւ որ կրկին անգամ կարդացի Արմէն մխիթարեանին տեղադրութեանը մէջ։

Վէպին մէջ, «Արմաշկան» բառին գործածութիւնն ալ որոշ յստակւութեամբ կը յիշեմ։ Եթէ այս գրութիւնը ընթերցողներուն մէջ կան ոմանք որոնք կարդացած են Մալխասին «Զարթօնք» վէպը եւ կը յիշեն պատահարը, կրնան մանրամասնել եւ կամ սրբագրել զիս եթէ յիշուղութիւնս զիս կը դաւաճանէ։

Վէպին հերոսուհի Սօնեային պատահարի մը հետ առընջուած մնացած է այդ բառը յիշողութեանս մէջ։ Մեծահարուսս հօր շփացած աղջիկը արդէն իր ընկերային կապերը կը պահէր Ռուս ընտրանի դասին հետ եւ Ռուս սպայի մը ընկերակացութեամբ կը մասնակցէր պարահանդէսի մը կամ նման ձեռնարկի մը, շքեղօրէն հագուած։ Բայց հայ ցուցարարներ շրջապատած էին պարահանդէսի վայրը։ Այդ ցոյցի ընթացքին Սօնեային շքեզ հագուստը աղտօտեցաւ։ Ահաւասիկ այդ պատարհին էր որ Ռուս սպան՝ ակնարկելով Հայ ցուցարարանեւոն, զանոնք «Արմաշկաներ» կոչեց։

Ռուս սպասյին այդ արտայատութիւնը Սօնեային ինքնասիրութիւնը վիրաւորեց հակառակ որ Սօնեան բացառձակապէս հեռու էր Հայ քաղաքական հեռանկարներէն որքան որ յարազատ կը զգար իր հօրը ամենամօտ բարեկամ ընտանիքին հետ՝ յաստապէս այդ ընտանիքին զաւակին՝ Վարդանին եւ անոր քրոչը հետ։ Գիրքը ընթերցողները գիտեն որ Վարդանը պիտի դառնար գիրքին հերոսը որպէս Լեւոն։ Անուն մը որ Վարդան որդեգրեց  պայդւումի մը հտեւանքով մահէն  փրկուելէն ետք։ Բէեւ ողջ մնացած էր, բայց երեսը այլանդակուած էր, երբեմնի գեղադէմ Վարդանին հետքը իսկ մնացած չէր։։

Պատկերացուցած էի որ «Արմաշկան» բառը Ռուսերէնով ՝ «սրիկայ» կը նշանակէ։ Բայց այդպէս չէ եղեր։

Արմէն Մխիթարեանին տեղադրութիւնէն ետք համառոտ ձեւով նշեցի իրեն այն ինչ որ գրած եմ նախորդող պարբերութեան մէջ, աւելցնելով  որ «մինչեւ հիմայ չեմ հասկցած թէ ի՞նչ կը նշանակէ «Արմաշկան» բառը։ Ի՞նչ կը նշանակէ։»

Արմէն Մխիթարեանին պատասխանը եղաւ հետւեալը՝

«Հարգելի Vahe H. Apelian

Մեծն Ռաֆայել Պատկանեանը տվել է այդ ԲԱՌի հստակ բացատրութիւնը։

Ռաֆայել Պատկանեանին հարցնում են՝ Ո՞վ էր իրական հայը՝

Նա պատսխանում է, որ նա է ՀԱՅԸ, որ միշտապէս կպայքարի Հայաստանի Ազատութեան եւ Անկախութեան համար։

Իսկ ովքե՞ր են իրենց հայ հորջորջող մյուսները։

Ռ. Պատկանեանը պատասխանում է՝ մնացեալը հայուկներ են, որոնց եւ Ռուսական տարբերունը արմաշկան է։»

Այպէս, Աօնեային ընկերացող Ռուս զինուորականը՝ ցուցարար հայերուն «արմաշկաններ» որակելով զանոնք ներկայացուցած եղած է, Ռուսական մեծամտութիւնէ տարուած, հայեր որոնք ոչինչ են - “no-bodies”, Անգլերէնով։

The Girl From the Red Market - ԿԱՐՄԻՐ ՇՈՒԿԱՅԻ ԱՂՋԻԿԸ

By Hagop Tcholakian    Translated by: Vahe H. Apelian

Hagop Tcholakian posted this heart-warming story on his Facebook page

THE GIRL FROM THE RED MARKET - ԿԱՐՄԻՐ ՇՈՒԿԱՅԻ ԱՂՋԻԿԸ

" A lot happens at times. Of course, I meant to say in a classroom. What can I say? For a teacher there is not much of novelty outside a classroom. But, during my conversations with students, I rarely pay attention who is wearing what, or how does a student’s dress differ from another’s. Nothing out of the ordinary catches my attention simply because all of them are properly attired.

But it was different this time around when I gazed my sight on the students before posing a question to the class. A student caught my attention because she was wearing a hat. She was the only student in the classroom who wore a hat. I would not have noticed her wearing a hat, had it not been for the kind of the hat she was wearing. The hat was the kind the political figures of the Soviet era, during the fifties and sixties of the last century, wore. I was familiar with sight of that kind of hat having seen them from pictures reporters posted.

Before asking my question, I felt the need to make a pleasant conversation to refresh the atmosphere.

“That hat suits you very well.” I said.

There came a smile on her face,

“ It’s my grandfather’s hat”, she answered. 

Her answer was equally surprising to me. It is not far fetched that a girl tries her mother’s or grandmother’s hat, or the dress or the shoes and checks herself in front of a mirror wearing them. But for a girl to wear her father’s or grandfather’s hat in her university classroom is an altogether different matter. It aroused my curiosity. 

“Raya (Ռայա), where are you from?” I asked.

“From Artsakh’s Martouni region, Red Market (Կարմիր Շուկայ) village.”

“What about the hat you are wearing?”

“Oh yes, it is my grandfather’s hat,” she said, “Ishkhan Bedrossian;’s hat from the Red Market (Կարմիր Շուկայէն) village․․․”

She pronounced the names of her grandfather and the village he came from so emphatically that momentarily I forgot the hat. There was such an emphasis in her pronunciation of the two names, that it sent shivers in me. I realized that this girl has no desire to show off the old as a new fashion, something that we so routinely encounter. I sensed an element of dignity here; a statement of respect,  of love, and of faith that renews itself, never tarnishes, does not get old, and remains current. 

This hat is a sacrament for Raya that sits like a hallow over her head.  I visualized, next to Stepanakert, towards the statue of Tatik-Papik; instead of the grandfather, it is her granddaughter who ascends, much like a pilgrim Raya is; the girl from the Artsakh’s Martouni Region’s Red Market village."

                                                    *****

Ինչե՜ր կը պատահին երբեմն։ Անշուշտ դասարանին մէջ, որովհետեւ, ինչ մեղքս պահեմ, ուսուցիչին համար դասարանէն դուրս նորութիւն չկայ։ Ուսանողներուն հետ զրոյցի ժամանակ ոչ իսկ միտքէդ կ՛անցնի, թէ այս կամ այն ուսանողը իր հագուստ-կապուստով ինչո՛վ կը տարբերի միւսերէն․ արտառոց, արտասովոր բան աչքի չի զարներ, որովհետեւ ամեն ինչ պարկեշտութեան սահմաններուն մէջ է։

Ու հարցում մը ուղղելու համար՝ նայուածքս կը պտտցնեմ դասարանին մէջ, կը բռնեմ այս մէկը, որ գլխարկ ունի․ միայն ինք։ Եւ գլխարկն ալ  պիտի չնկատէի հաւանաբար, եթէ ան ինծի չյիշեցնէր անցեալ դարու յիսուն-վաթսունական թուականներու խորհրդային քաղաքական դէմքերու գործածած գլխարկը, որ ինծի ծանօթ էր այդ տարիներու լրագիրներէն։

Հարցումս ուղղելէ առաջ պէտք կը զգամ փոքրիկ հաճոյախօսութեամբ մը տրամադրութիւնները թարմացնել։

- Այդ գլխարկը  քեզի շատ վայելած է,- կ’ըսեմ։

Ժպիտ մը ու

- Մեծ հօրս հօր գլխարկն է,- կը պատասխանէ աղջիկը։

Պատասխանը նոյնքան անակնկալ է։ Հաւանաբար տրամաբանական ըլլար, որ տնային պայմաններու մէջ աղջիկ մը, մօր կամ մեծ մօր գլխարկը, հագուստն ու կօշիկը հագած, հայելիին առջեւ անոնց տուած շնորհքը փնտռէր իր վրայ, բայց աղջիկ մը, մեծ հօրը հօր գլխարկը գլխուն զետեղած համալսարան գա՞ր․․․

-Ռայա, դուն ո՞րտեղացի ես,- հարցուցի։

-Արցախէն, Մարտունիի շրջանի Կարմիր Շուկայ գիւղէն,- պատասխանեց Ռայա։

- Իսկ այս գլխա՞րկը…

-Այո՛, այո՛, մեծ հօրս հօր գլխարկն է,- ըսաւ,- Իշխան Պետրոսեանի գլխարկը, Կարմիր Շուկայէն․․․

Այդ անձնանունն ու տեղանունը այնպէս արտասանեց, որ ես պահ մը մոռցայ գլխարկը։ Ի՞նչ շեշտ կար այդ երկու անուններու արտասանութեան մէջ, որ փշաքաղում մը պատճառեց ինծի։ Ես զգացի, թէ  այստեղ հինը նորաձեւութեան վերածելու խնդիր չունի այս աղջիկը, բան մը, որ այնքան շատ կը տեսնենք փողոցը։ Այստեղ արժանապատուութեան խնդիր մը կը նկատեմ, հինի հանդէպ յարգանքի, սիրոյ եւ հաւատքի խնդիր մը, որ միշտ կը նորոգուի, չի խամրիր, չի հիննար, շարքէ դուրս չի գար․․․

Այս գլխարկը Ռայային համար ունի խորհուրդ մը, որ լուսապսակի պէս կը բոլորուի անոր գլխուն շուրջ։

Ու ես պատկերացուցի, որ Ստեփանակերտի կից, դէպի Պապիկի եւ Մամիկի յուշարձան բարձրացող մեծ հօրը հօր փոխարէն հիմա այս ուխտակիր ծոռնուհին կը բարձրանայ՝ Ռայան, Արցախի Մարտունիի շրջանի Կարմիր Շուկայ գիւղէն։

Արժանապա՛տուօրէն։

Ashugh Jivani and Two of His Songs

Vahe H. Apelian

Ashugh means troubadour, a folk poet composing and singing with the local vernacular, that is to say in a language or dialect spoken by the ordinary people of his region. The songs have sentimental themes such as virtue, love of a person or a country and so forth. Ashugh Jivani  is one the best-known Armenian ashughs. Some of his songs resonate to this day. Those interested to know more about him may search the Internet.

Recently I became aware of the anecdote that went along with one of his song. The anecdote, whether true or not, made me reflective because it supplemented the image I had carved in my mind about him, as someone who is oblivious of his God given talent and remained humble, unassuming, mild mannered, sentimental engrossed in this thoughts and in harmony with the themes he sang.

The name of the song is “Kankaravor Unger – Քանքարավոր Ընկեր». I will have to admit that I had not heard the term “kankaravor” before. Consequently I consulted my all knowing online companion Nayiri Armenian Dictionary and Spellchecker. According to her, kankaravor means someone who is “ingenious, clever, having talents.” Obviously then, I thought, Ashugh Jivani must have dedicated this song to someone who is ingenious, clever, and has talents meriting Ashugh Jivani’s appreciation. 

But, it is not quite like that, according to the anectode associated with the song. 

The anectode pertains to Avedik Isahakyan (October 30, 1875 – October 17, 1957). According to the Wikipedia Isahakyan went abroad, attending Literature and History of Philosophy classes in the University of Zurich. He returned to his homeland in 1902. Upon returning from abroad, he found out that his beloved girl, Shushanik Matakyan, was marrying someone whom Avedik, resentful, claimed was not worthy of her. Ashugh Jivani and his group were invited to that wedding. Naturally Ashugh Jivani during the wedding festivity sang songs whose themes were love, frienship, and so forth celebrating their marriage. Isahakyan got very angry with Jivani for having praised the couple and belittled him at every occasion he could get for having sang in their wedding.  In one such occasion, where the intellectual elite had gathered for an event, Avedik Isahakyan saw Jivani attending it as well and is claimed to have said “what is this commoner (ramik – ռամիկ) doing here?”.

Insulted by the comment, it is said that Jivani wrote the song "Kankaravor Friend" (Talented Friend). In the song Jivani sings that his talented friend need not envy him because his presence is not threat to him. Jivani goes further saying that he is a villager, but his friend is urban; that Jivani sits on straw, while his friend on exquisite carpet. He continues on saying that he mounts oxen while his friend the finest horses, and finally   notes that Ashugh Jivani honors his friend and concludes saying Jivani’s hilltop is no match to his friend’s summit.

I have attached the link to the song and its lyrics.

https://www.youtube.com/watch?v=XDYPCoOdd70&list=RDXDYPCoOdd70&index=1

Քանքարավոր ընկեր, ինձ մի նախանձիլ,

Գոյությունըս գաղափարիդ վնաս չէ,

Դու քաղաքացի ես, ես գյուղական ծիլ,

Ւմ բանջարս քու հանճարիդ վնաս չէ։

Ես խըսիր եմ գործում, դու ընտիր գորգեր,

Իզուր ես նեղանում ինձնից, մարդ-ընկեր

Ես եզներ եմ լծել, դու նժույգ ձիեր,

Սայլապանս կառավարիդ վնաս չէ։ 

Քեզ սրտով հարգում ե, պատվում ՋԻՎԱՆԻՆ,

Դու միամիտ եղիր, գնա քու բանին,

Նա չի կարող հասնել այն աստիճանին,

Խեղճ բլուրս բարձր սարիդ վնաս չէ։

xxxxx

Ashugh Jivani is also known for his song titled “ Pari (kind), Keghetzig (beautiful), Arakini (virtuoso), Ungereh Martoun (man's friend).” 

The song is often sung in appreciating a commrade of a common cause. The Armenian language is gender neutral. Consequently the song can be sung on such occasions. But it is claimed that Jivani dedicated his song to his wife. The lyrics give credence to the claim. Jivani lived from1846–1909. It is not likely that in the patriarchal Armenian culture, especially among the ordinary people Jivani came from, would have used attributes he used as kind (pari), beautiful (keghetzig), virtuous (Arakini), ungereh Martou (friend of the man) in reference to a male friend. Although the word “man” is used in its genderless sense in the West as well, such as mankind, although purists nowadays resort to using humankind instead. Jivani’s attribute of a "friend to man" - "ungereh martoun", I believe, refers to  a male's female friend, rather than a male friend.

In the first two sentences of the song Jivani says, “the kind, beautiful, virtous friend of man, brightens his image like a sun”. He ends the song addressing himself and notes, “Ashugh Jivani, whoever has such a bosom friend, not a single strand of his hair will whiten”, and in middle he claims "if you devote your life to the good friend, still is  not enough."  The song remains popular.

I have linked to the song and attached the lyrics.

https://www.youtube.com/watch?v=nCHWkocvThc&list=RDnCHWkocvThc&start_radio=1&rv=nCHWkocvThc&t=18

Բարի, գեղեցիկ, առաքինի ընկերը՝ մարդուն,

Փայլեցնում է արևի պես պատկերը մարդուն,

Ինչ մարդ ունենա յուր մոտը հավատարիմ ընկեր

Ցերեկի նման անցնում է մութ գիշերը մարդուն։

Կյանքդ նվիրես ընկերի լավին, քիչ է դարձյալ,

Այնպես է հոգեկան լուսատու լապտերը մարդուն,

Ընկեր եմ ասում, հաստատակամ, ճշմարիտ ընկեր,

Որ բարձրացնե աստիճանը միշտ վերը մարդուն։

Թշնամիները յուր վերա գալած ժամանակը,

Կտրիճ, հարազատ ընկերն է սուսերը մարդուն.

Ով որ ունենա մտերիմ ընկեր, Ջիվան աշըգ,

Չի՛ սպիտակեր ամենևին մեկ հերը մարդուն։

 

 

“All You Taught Us is False” - "բոլոր մեզի սորուեցուցածներդ "ՍՈՒՏ" ԵՆ"

 

Vahe H. Apelian: 

Recently a friend, reacting to the post war bitterly divisive situation in Armenia that has trickled onto Diaspora as well, emailed writing that it  makes him wonder if he should scrap another visit to Armenia later on this year. He went on saying that it looks like Google is reading his  mind and appears encouraging him to stay on the course and visit the “Places to visit in Armenia” and do the “Best things to do in Yerevan”, he has been receiving in his email.

Time will tell if will scrap visiting Armenia or stay the course as planned presumably taking along with him his grandchildren and their families.

Most of us relate to my friend's vacilation. By now we know that two post 44-day Artsakh war camps are bitterly feuding on the Armenia political landscape and overpouring their divisiveness onto the Diaspora. To simplify the warring factions, I will characterize the two camps as follows:

"Pashinyan lost the War “ Camp. The proponents of this camp argue that  the PM Nikol Pashinyan lost the war and hence has to be removed at all costs to rebuild the nation. The advocates of this  camp go even further and call  the PM TAVAJAN (traitor) or on a more mellowed characterization call him HOGHADOU (relinquisher of land).

The other is “Armenia  lost the war under Pashinyan watch” camp. The proponents of this camp argue that Nikol Pashinyan did not lose the war but Armenia did, under his watch. Consequently they  advocate rebuilding the nation transcends Pashinyan the person and the PM’s fate is for the people of Armenia to make in a free democratic election.  I am adherent of this camp.

These two polar opposite mindsets are not new, although the expressions are. There was a time when a segment, of the post First Republic of Armenia diaspora, labeled ARF leaders, who signed the treaties that dismembered emerging Armenia to the verge of decapitating it, using similar arguments and terms. Not only did they held these Armenian leaders of First Republic, who were mostly ARFers, in contempt; they also did not teach about them in the Armenian history they taught, did not observe May 28, did not sing “Mer Hayrenik”, did not display the tricolor in their schools and in their community centers. 

The other segment of the diaspora at the time, in which I was brought up, considered these ARF-ers as nationalist heroes, had their pictures hanging on the walls of their community centers, upheld tricolor, and the emblem of the first republic, sang “ Mer Hyrenik”, closed the schools on May 28 in celebration. For them these Armenian leaders did all they could to salvage the rest,  had to  keep diplomatic ties with Turkey, and sought ties with the Turkish officials, had an embassy or consulate in Constantinople that continued to function for a year or two even after the fall of the First Republic. Paradoxically, ARF nowadays, appears to have turn the table around and resorted towards the PM, what it was subjected to at one time.

I became more reflective of the  ramification of this bitter divisiveness’ in the diaspora when I read the following on my mother’s Facebook page that disturbed me greatly.

Let me just say that Mrs. Zvart Apelian was a beloved teacher of Armenian language, history for some five decades. The accolades her former students bestowed upon her through the years and even after her death have humbled me. But there was a disturbing posting on her Facebook page on January 31, 2022, five years after her death on the same day, January 31, 2017. A student of hers had posted a comment, presumably marking the occasion and had written, more with profound disappointment in the prevailing situation in the Armenian world his education had portrayed for him, rather than in rebutting her for her teaching. 

He commented saying:

“ Alas…to all your efforts. The Armenia of today proved that all you taught us is “FALSE”. It is the Armenian who massacred the Armenian and NOT THE TURK !!!!”

“Մեղք..... Բոլոր ճիքերուդ, այսօրվա "հայ" ը բաստեց որ բոլոր մեզի սորուեցուցածներդ "ՍՈՒՏ" ԵՆ, հայը Հայուն չարդեց, ՈՉ ԹԷ ԹՈՒՐՔ ը!!!!!”

The baby boomers, my generation, can better deal with the current polarization. But for the generation that followed them, it may turn out to be intolerable. Let us be mindful that the later Diaspora born Armenian generation were brought up by their parents who had carved a comfortable living for their families and wanted to pass on to them, the best of their Armenian culture. The emerging reality since Armenia declared independence on September 21, 1991, is not  what it was portrayed to them in their formative years, be it as students in Armenian schools or not. They also have grown up more in tune with the culture of their host countries due to the unavoidable acculturation  mixed marriages, day to day interactions at work. Also, the ever-increasing cost of the living, demands  of modern life have necessitated the newer generation to make  a determined effort to choose as to how much and to what extent they should devote to their Armenian heritage and deal with the  Armenian political divisiveness.

Armenia may be immune from such concerns. The political process in Armenia may not need to take into consideration the ramification of their divisive politics on the young and upcoming. Although there, leaving the country for good looms large, if not the acculturation to a host country. But they have a political recourse, they vote or can vote. But in the diaspora it is altogether different. Diaspora Armenians do not vote. They are not citizens of Armenia. They simply internalize the Armenia divisive politics brought onto their lives in the Diaspora, leading to their alienation or distancing from Armenia and what is Armenian. At best this divisiveness leads to their polarization and hence fractionalization or fragmentation of the Diaspora social structures to the detriment of the Hay Tahd  (The Armenian Cause), and to the detriment of the comfort of the young and upcoming to socialize in Armenian Diaspora institutions and in doing so support Armenia and perpetuate the Armenian history and culture in the Diaspora.