After the Breakage - Կոտրելէն Ետքը

Krikor Zohrab

Translated by Vahe H. Apelian

Certainly, the cup sitting on its saucer was made of superbly crafted crystal when he gave it to me as a gift.

He was a friend to whom I had rendered a small service.  He had said it wasn't much of a thing he had given. After he left, I glanced over it casually. He had picked the cup so I would remember him as I sipped my coffee.

The transparent crystal made it obvious that it was the finest of its kind. It had the logo of a famous producer of crystal goods. The logo, imprinted in a red ring, read 1844.

For a long time, the cup sat in a corner of my office gathering dust. As an appreciator of finer things, I had initially been content with the idea of having it in my office.  After a while I had forgotten it. One day it occurred to me that it was ludicrous to have it sitting in my office without being used. I thought it was best that I took the cup home and drank my coffee from it.

There also the fortunes of the cup did not fare any better. Things resemble people a bit. They have their own fate. No one paid any attention to the poor cup, although it was one of a kind.

We placed it somewhere as decoration. More than once it was shuffled from one place to another. I saw one of my children playing with it. One day it fell from her hands and broke into many shards.

*****

The other day I came across its saucer. I scrutinized its delicate and intricate drawings. Indeed, they were wonders of art. Two intertwined letters with imperial markings caught my attention. Right across the ring I also noticed the same imperial coat-of-arms and the same letters.

The letters were L and P. I realized that the letters were the initials of Louis Philippe. The coffee saucer had belonged to him. Next to the logo of the famous manufacturer said Fontainebleau Palace. It is now that I was noticing. Yes, there was no doubt. It had belonged to King Louis Philippe of France. The masterful decoration should have made it amply evident to a connoisseur that it could not have  belonged to an ordinary mortal.

Now its cup was broken into pieces. I had not recognized its value. It had stayed with me for years, within easy reach. How much did I now regret what I had done to it. I reprimanded myself for not having given the attention it had deserved and for not having taken better care of such a valuable item.

*****

The small incident gave way to thoughts. Those reading these sentences surely would have similar thoughts.

It is commonplace not to appreciate those who live with us for a long time. Death and loss trigger the living to render an impartial and a just verdict of the deceased. The void that the cemetery brings is necessary to discern the delicate and beautiful features of the faces of those who have passed away. The impossibility of their return is required to have our blind eyes opened to the truth and humble ourselves to proclaim their virtues we could not bring ourselves to appreciate openly, unknowingly maybe, while they were alive.

I think that friendships are like that too. Often no one gives the slightest consideration to the hearts that eagerly and faithfully wait for the person. It is required that these hearts be broken to feel and measure the depth and the magnitude of the loss.

That is what happened to my coffee cup as well. I recognized its value... after its breakage.

 

 

Հարկաւ ազնիւ յախճապակի էր այս սուրճի սկահակը իր պզտիկ պնակին մէջ, երբոր նուէր բերին ինծի օր մը:

Տուողը, բարեկամներէս մէկը, որուն պզտիկ ծառայութիւն մը մատուցեր էի, ըսաւ թէ չնչին բան մըն էր տուածը:Ասիկա զատեր էր, որպէսզի սուրճը անոր մէջէն խմեմ եւ միշտ յիշեմ զինք այս առթիւ:

Պարզ զարդի համար տեղ մը դրինք: Քանի մը օր վերջը հոս ու հոն նետուեր էր. անգամ մը պզտիկ զաւկիս ձեռքը տեսայ. հետը կը խաղար ու ժամանակ կ'անցընէր: Օրին մէկն ալ ձեռքէն վար ինկաւ, հազար կտոր եղաւ:

Անցած օր անոր պզտիկ պնակը ձեռքս անցաւ. սրտի նեղութեան մէկ վայրկեանիս, նուրբ գծագրութիւններն ու գունագեղ կիտուածները կը զննէի: Ստուգիւ գեղեցիկ արուեստի մը հրաշակերտ էր: Յանկարծ, իրարու ՝փաթթուած երկու տառեր նշմարեցի՝ վրան արքայական զինանշանով: Ճիշդ դիմացի կողմը շրջանակին՝ միեւնոյն զինանշանը ու միեւնոյն սկզբնատառերը:

Այս տառերը ֆրանսերէն Լ եւ Ֆ տառերն էին. եւ ահա լոյսը ծագեցաւ միտքիս մէջ: Լուի Ֆիլիփի կը վերաբէր այդ սուրճի սկահակը իր պնակով:

Ա՛լ տարակոյս չկար, Ֆրանսիայի թագաւորինն էր անիկա. զարդարուն ու նրբակերտ շինուածքը բաւելու էր արդէն մէկ նայուածքով ճշդելու թէ ան սովորական մահկանացուի յատուկ բան մը չէր կրնար ըլլալ:

Եւ հիմա որ կտրած, փշրուած էր այդ խեղճ սկահակը, որուն արժէքը չէի կրցած ըմբռնել, երբոր տարիներ մնացեր էր քովս, ձեռքիս տակ, հիմա որքան կը զղջայի ըրածիս վրայ, որչափ կը կշտամբէի ինքզինքս՝ քիչ մը հոգ եւ ուշադրութիւն չտանելուս համար թանկագին բան մը հասկնալու եւ պահպանելու:

Բարեկամութիւններն ալ ատանկ են շատ անգամ. ամենադոյզն արժէք մը չենք տար այն սրտերուն, որոնք յօժար ու լուռ հաւատարմութեամբ մը մեզի կը սպասեն, եւ հարկ է որ այդ սրտերը խորտակուին, որպէսզի կորուստին մեծութիւնը կարենանք զգալ ու չափել:

Այսպէս պատահեցաւ իմ սուրճի սկահակիս համար ալ: Ճանչցայ... կոտրելէն ետքը:

Գրիգոր Զօհրապ

 

Thanking the Readers of my Blogs

Vahe H. Apelian

 Bog, Blogging and blogger:

Merriam Webster dictionary defines blog as “a regular feature appearing as part of an online publication that typically relates to a particular topic and consists of articles and personal commentary by one or more authors”. Blog is used both as a noun and as a verb. As a verb blog means,” to write a blog”. That makes “blogging” the act and the person who wrote the blog, a “blogger”. 

The word blog is a relative newcomer into the English language lexicon. According to Wikipedia the term ‘blog” was first used as a noun and as a verb in April or May 1999. I became a blogger on March 4, 2017, when I posted my first article in my personal blog site I initiated on the same date. Little did I know then that my blog site would also tell me how many read a blog I posted and from where and how many times my blogs were read in total. 

This new word as a noun and as a verb is liberating for me because the blogger, in this instance I, do not need to be measured by a writer’s yardstick. I am a blogger and not a writer as we understand being a writer; nor my blogging should be measured against a scholarly work. They are not researched articles; they are merely blogs.

Many publishers have aspired to be masters of their voice, but a few had achieved until we stepped into this New Brave World. Simon Simonian and Antranig Zarougian had achieved the ultimate a journalist aspired. They were masters of the journals they published. They were the editors and the publishers of their weekly journals, “Spurk” and “Nayiri” respectively. Both were independent minded and would not have thrived in an organization.  Fortunately, new technology has enabled anyone to have his or her own journal, we call blog. 

As of today, I have posted 475 blogs and they have been read in total 217,005 times by readers from Armenia to America and thence to Australia and in many other countries in between.  I should note that the site does not assure that the blogs are read. It merely notes there have been so many “page-views”, over 217,000, as I noted above. I assume a reader viewing a blog implies reading the blog. 

I thank all those who have opted to read my blogs instead of doing something else at that moment. Hopefully they found something there that made reading my blogs worthwhile.!

Զարմանալի Հայ - Astonishing Armenian

Translated by  Vahe H. Apelian

~Գևորգ Էմին~ Զարմանալի՛ հայ Պապդ թուրքահայ, Հայրդ ռուսահայ, Դու ֆրանսահայ, Զարմանալի հա՜յ... Սասունում ծնուած, Պեյրութում ապրած, Էջմիածնում մեռած... Զարմանալի՜ հայ։ Տղադ Սևանում, Թոռդ Միլանում, Ծոռդ Թեհրանում։ Քո սերմը վաղու՜ց քեզ չի հասկանում... Առանց պապ ու տատ, Հայրենական հող, Մայրենի լեզու՛, Առանց հայր ու մայր։ Զարմանալի հա՜յ... Որ որպես հիւր է իրտունը գալիս,                 Որպես տուրիստ իր տանմեջ ման գալիս, Եւ ետ գնում տու՛ն, Որ Նիս է կոչվում, Հալեպ կամ Շանհա՜յ։ Զարմանալի՜ հայ, Զարմանալի հա՜յ...

Kevork Emin   Astonishing Armenian   Your grandfather is aTurkish Armenian, Your father is a Russian Armenian, You are a French Armenian, Astonishing Armenian...   Hailed from Sassoun, Lived in Beirut, Died in Etchmiadzin. Astonishing Armenian...    Your son is in Sevan, Your grandchild is in Milan, Your great grandchild is in Tehran. Your genes  have long ceased to understand you… Without Tatik and Mamik, Without ancestral land, Without mother tongue, Without dad and mom. Astonishing Armenian….     As a guest comes to his home, As a tourist, in his house he roams, and returns home, that is called Niece, Aleppo or Chennai. Astonishing՜ Armenian Astonishing Armenian՜

"By this everyone will know that you are my disciples, if you love one another.” John 13:35"

I came across this letter from Rev. Jirari Ghazarian in my files. I post it as a reflection of appreciation of  Rev. Jirair Ghazarian's ministry in Kessab in trying times, after Rev. Savag Trashian was called to serve as the pastor of the Armenian Evangelical Emmanuel Church in greater Beirut.

Vahe H. Apelian

"Thirteen months later, on Sunday July 12, 2015, the renovated and refurbished Armenian Evangelical Church of Keurkune  was formally reopened and Sunday service was held there. Rev. Selimian welcomed Rev. Jirair Ghazarian, the newly-appointed pastor for the Armenian Evangelical Churches in Kessab. After the service a reception was held in the church’s courtyard." Vahe H. Apelian

Thank You for Your Support

By this everyone will know that you are my disciples, if you love one another.” John 13:35

FUND REPORT!

 Rev. Jirair Ghazarian

Keorkuneh Church Update Fall/Winter 2015-2016


A Humble report of your donation

Gratias Tibi

Dear Mr. Vahe Apelian,
I am Pastor Jirair Ghazarian, the newly appointed pastor (March 2105) of

the Armenian Evangelical Churches of Kessab and its regions.
It is a pleasure for me to write and thank a person who has given so much to his beloved village and yet to his beloved Church.

In the name of the Armenian Evangelical Church Committee, we would like to thank you for your continuous support and specially for the support that give through your morals, finances and care...

We received the money with great joy... We received it with a deep joy that turned our black walls into white ones, our dim faces into jolly ones. Furthermore, we didn’t stop there; we worked so hard to make what we have the best, the most appropriate and a comfortable place for the present and the future.

The funds that you sent were used for two fundamental projects.

A. The renovation of the place Keorkunetsiz call “Srahig” into a nice decent church office....

B. The church bought a Yamaha Clavinova clp-370 electric piano. ( it has great features i.e. updates sounds from the net, records good music...)

Hence, I also wanted you to see the images and “the before after” comparison.
 


Thank you again, for your love, care and support for Kessab !! Sincerely in Christ.

Jirair Ghazarian

and

Keghi, Beautiful Khoups, and Aram Toros Arvanigian

 Attached is my translations about Keghi, its beautiful village Khoups and Aram Arvanigian a Khoupsetsi.

1. Keghi's Beautiful Village Khoups:

 http://vhapelian.blogspot.com/2017/03/keghis-beautiful-khoups-village.html

*****

2, Khoups its Heroic Last Stand:

http://vhapelian.blogspot.com/2017/03/khoups-its-heroic-last-stand.html

*****

3. Lest We Forget: Aram Toros Arvanigian

http://vhapelian.blogspot.com/2017/03/lest-we-forget-aram-toros-arvanigian.html

Բառի մը պատմութիւնը

Վահէ Յ, Աբէլեան

Պարզապէս բառի մը մասին է գրերլիքս։ Բառ մը որ հանիպած էի աւելի քան վեց տասնամեակներ առաջ։ Քանի որ օր առաջ կրկին անգամ հանդիպեցայ նոյն այդ բառին։ Այս անքամ ալ քաղաքական ակնարկով մը գործածուած էր։ Բայց իմ պատմելիքս պարզապէս այդ բառին իմ պատմութիւնս է, ուրիշ ոչ մէկ բան։

Քանի մը օր առաջ Արմէն Մխիթարեանը (Armen Mkhitaryan), ֆէյսպուքի իր էջին վրայ զետեղած էր լուսանկամր մը հետեւեալ նկատողութեամբ ՝«Արմաշկաներ, այս նկարին շատ լավ նայե՛ք»։ Զանծ կ՚առնեմ զետեղել այդ լուսանկարը պարազապէս որպէսզի այս գրութիւնը «Արմաշկան» բառին իմ պատմութիւնս ըլլայ եւ ուրիշ ոչ մէկ բան։

«Արմաշկան» բառը զիս ետ տարաւ աւելի քան վեց տասնամեակներ, պատանեկութեանս օրերուն, երբ կարդացի Մալխասին քառահատոր «Զարթօնք» վէպը, Պէյրութի մէջ։ Այդ ընթերցումէս ետք, այդ բառին անգամ մըն ալ չի հանդիպացայ մինչեւ որ կրկին անգամ կարդացի Արմէն մխիթարեանին տեղադրութեանը մէջ։

Վէպին մէջ, «Արմաշկան» բառին գործածութիւնն ալ որոշ յստակւութեամբ կը յիշեմ։ Եթէ այս գրութիւնը ընթերցողներուն մէջ կան ոմանք որոնք կարդացած են Մալխասին «Զարթօնք» վէպը եւ կը յիշեն պատահարը, կրնան մանրամասնել եւ կամ սրբագրել զիս եթէ յիշուղութիւնս զիս կը դաւաճանէ։

Վէպին հերոսուհի Սօնեային պատահարի մը հետ առընջուած մնացած է այդ բառը յիշողութեանս մէջ։ Մեծահարուսս հօր շփացած աղջիկը արդէն իր ընկերային կապերը կը պահէր Ռուս ընտրանի դասին հետ եւ Ռուս սպայի մը ընկերակացութեամբ կը մասնակցէր պարահանդէսի մը կամ նման ձեռնարկի մը, շքեղօրէն հագուած։ Բայց հայ ցուցարարներ շրջապատած էին պարահանդէսի վայրը։ Այդ ցոյցի ընթացքին Սօնեային շքեզ հագուստը աղտօտեցաւ։ Ահաւասիկ այդ պատարհին էր որ Ռուս սպան՝ ակնարկելով Հայ ցուցարարանեւոն, զանոնք «Արմաշկաներ» կոչեց։

Ռուս սպասյին այդ արտայատութիւնը Սօնեային ինքնասիրութիւնը վիրաւորեց հակառակ որ Սօնեան բացառձակապէս հեռու էր Հայ քաղաքական հեռանկարներէն որքան որ յարազատ կը զգար իր հօրը ամենամօտ բարեկամ ընտանիքին հետ՝ յաստապէս այդ ընտանիքին զաւակին՝ Վարդանին եւ անոր քրոչը հետ։ Գիրքը ընթերցողները գիտեն որ Վարդանը պիտի դառնար գիրքին հերոսը որպէս Լեւոն։ Անուն մը որ Վարդան որդեգրեց  պայդւումի մը հտեւանքով մահէն  փրկուելէն ետք։ Բէեւ ողջ մնացած էր, բայց երեսը այլանդակուած էր, երբեմնի գեղադէմ Վարդանին հետքը իսկ մնացած չէր։։

Պատկերացուցած էի որ «Արմաշկան» բառը Ռուսերէնով ՝ «սրիկայ» կը նշանակէ։ Բայց այդպէս չէ եղեր։

Արմէն Մխիթարեանին տեղադրութիւնէն ետք համառոտ ձեւով նշեցի իրեն այն ինչ որ գրած եմ նախորդող պարբերութեան մէջ, աւելցնելով  որ «մինչեւ հիմայ չեմ հասկցած թէ ի՞նչ կը նշանակէ «Արմաշկան» բառը։ Ի՞նչ կը նշանակէ։»

Արմէն Մխիթարեանին պատասխանը եղաւ հետւեալը՝

«Հարգելի Vahe H. Apelian

Մեծն Ռաֆայել Պատկանեանը տվել է այդ ԲԱՌի հստակ բացատրութիւնը։

Ռաֆայել Պատկանեանին հարցնում են՝ Ո՞վ էր իրական հայը՝

Նա պատսխանում է, որ նա է ՀԱՅԸ, որ միշտապէս կպայքարի Հայաստանի Ազատութեան եւ Անկախութեան համար։

Իսկ ովքե՞ր են իրենց հայ հորջորջող մյուսները։

Ռ. Պատկանեանը պատասխանում է՝ մնացեալը հայուկներ են, որոնց եւ Ռուսական տարբերունը արմաշկան է։»

Այպէս, Աօնեային ընկերացող Ռուս զինուորականը՝ ցուցարար հայերուն «արմաշկաններ» որակելով զանոնք ներկայացուցած եղած է, Ռուսական մեծամտութիւնէ տարուած, հայեր որոնք ոչինչ են - “no-bodies”, Անգլերէնով։

The Girl From the Red Market - ԿԱՐՄԻՐ ՇՈՒԿԱՅԻ ԱՂՋԻԿԸ

By Hagop Tcholakian    Translated by: Vahe H. Apelian

Hagop Tcholakian posted this heart-warming story on his Facebook page

THE GIRL FROM THE RED MARKET - ԿԱՐՄԻՐ ՇՈՒԿԱՅԻ ԱՂՋԻԿԸ

" A lot happens at times. Of course, I meant to say in a classroom. What can I say? For a teacher there is not much of novelty outside a classroom. But, during my conversations with students, I rarely pay attention who is wearing what, or how does a student’s dress differ from another’s. Nothing out of the ordinary catches my attention simply because all of them are properly attired.

But it was different this time around when I gazed my sight on the students before posing a question to the class. A student caught my attention because she was wearing a hat. She was the only student in the classroom who wore a hat. I would not have noticed her wearing a hat, had it not been for the kind of the hat she was wearing. The hat was the kind the political figures of the Soviet era, during the fifties and sixties of the last century, wore. I was familiar with sight of that kind of hat having seen them from pictures reporters posted.

Before asking my question, I felt the need to make a pleasant conversation to refresh the atmosphere.

“That hat suits you very well.” I said.

There came a smile on her face,

“ It’s my grandfather’s hat”, she answered. 

Her answer was equally surprising to me. It is not far fetched that a girl tries her mother’s or grandmother’s hat, or the dress or the shoes and checks herself in front of a mirror wearing them. But for a girl to wear her father’s or grandfather’s hat in her university classroom is an altogether different matter. It aroused my curiosity. 

“Raya (Ռայա), where are you from?” I asked.

“From Artsakh’s Martouni region, Red Market (Կարմիր Շուկայ) village.”

“What about the hat you are wearing?”

“Oh yes, it is my grandfather’s hat,” she said, “Ishkhan Bedrossian;’s hat from the Red Market (Կարմիր Շուկայէն) village․․․”

She pronounced the names of her grandfather and the village he came from so emphatically that momentarily I forgot the hat. There was such an emphasis in her pronunciation of the two names, that it sent shivers in me. I realized that this girl has no desire to show off the old as a new fashion, something that we so routinely encounter. I sensed an element of dignity here; a statement of respect,  of love, and of faith that renews itself, never tarnishes, does not get old, and remains current. 

This hat is a sacrament for Raya that sits like a hallow over her head.  I visualized, next to Stepanakert, towards the statue of Tatik-Papik; instead of the grandfather, it is her granddaughter who ascends, much like a pilgrim Raya is; the girl from the Artsakh’s Martouni Region’s Red Market village."

                                                    *****

Ինչե՜ր կը պատահին երբեմն։ Անշուշտ դասարանին մէջ, որովհետեւ, ինչ մեղքս պահեմ, ուսուցիչին համար դասարանէն դուրս նորութիւն չկայ։ Ուսանողներուն հետ զրոյցի ժամանակ ոչ իսկ միտքէդ կ՛անցնի, թէ այս կամ այն ուսանողը իր հագուստ-կապուստով ինչո՛վ կը տարբերի միւսերէն․ արտառոց, արտասովոր բան աչքի չի զարներ, որովհետեւ ամեն ինչ պարկեշտութեան սահմաններուն մէջ է։

Ու հարցում մը ուղղելու համար՝ նայուածքս կը պտտցնեմ դասարանին մէջ, կը բռնեմ այս մէկը, որ գլխարկ ունի․ միայն ինք։ Եւ գլխարկն ալ  պիտի չնկատէի հաւանաբար, եթէ ան ինծի չյիշեցնէր անցեալ դարու յիսուն-վաթսունական թուականներու խորհրդային քաղաքական դէմքերու գործածած գլխարկը, որ ինծի ծանօթ էր այդ տարիներու լրագիրներէն։

Հարցումս ուղղելէ առաջ պէտք կը զգամ փոքրիկ հաճոյախօսութեամբ մը տրամադրութիւնները թարմացնել։

- Այդ գլխարկը  քեզի շատ վայելած է,- կ’ըսեմ։

Ժպիտ մը ու

- Մեծ հօրս հօր գլխարկն է,- կը պատասխանէ աղջիկը։

Պատասխանը նոյնքան անակնկալ է։ Հաւանաբար տրամաբանական ըլլար, որ տնային պայմաններու մէջ աղջիկ մը, մօր կամ մեծ մօր գլխարկը, հագուստն ու կօշիկը հագած, հայելիին առջեւ անոնց տուած շնորհքը փնտռէր իր վրայ, բայց աղջիկ մը, մեծ հօրը հօր գլխարկը գլխուն զետեղած համալսարան գա՞ր․․․

-Ռայա, դուն ո՞րտեղացի ես,- հարցուցի։

-Արցախէն, Մարտունիի շրջանի Կարմիր Շուկայ գիւղէն,- պատասխանեց Ռայա։

- Իսկ այս գլխա՞րկը…

-Այո՛, այո՛, մեծ հօրս հօր գլխարկն է,- ըսաւ,- Իշխան Պետրոսեանի գլխարկը, Կարմիր Շուկայէն․․․

Այդ անձնանունն ու տեղանունը այնպէս արտասանեց, որ ես պահ մը մոռցայ գլխարկը։ Ի՞նչ շեշտ կար այդ երկու անուններու արտասանութեան մէջ, որ փշաքաղում մը պատճառեց ինծի։ Ես զգացի, թէ  այստեղ հինը նորաձեւութեան վերածելու խնդիր չունի այս աղջիկը, բան մը, որ այնքան շատ կը տեսնենք փողոցը։ Այստեղ արժանապատուութեան խնդիր մը կը նկատեմ, հինի հանդէպ յարգանքի, սիրոյ եւ հաւատքի խնդիր մը, որ միշտ կը նորոգուի, չի խամրիր, չի հիննար, շարքէ դուրս չի գար․․․

Այս գլխարկը Ռայային համար ունի խորհուրդ մը, որ լուսապսակի պէս կը բոլորուի անոր գլխուն շուրջ։

Ու ես պատկերացուցի, որ Ստեփանակերտի կից, դէպի Պապիկի եւ Մամիկի յուշարձան բարձրացող մեծ հօրը հօր փոխարէն հիմա այս ուխտակիր ծոռնուհին կը բարձրանայ՝ Ռայան, Արցախի Մարտունիի շրջանի Կարմիր Շուկայ գիւղէն։

Արժանապա՛տուօրէն։