How Did Ohio Recognize the Armenian Genocide?

Vahe H. Apelian

Google-ի Հայերէն թարգմանութիւնը կցուած է ներքեւը

David Krikorian in Fountain Square, Cincinnati, Ohio, on April 24, 2007

The Armenian National Committee of America (ANCA) reported that on March 20, 2019, the Governor of Alabama, Kay Ivey, signed a proclamation recognizing the Armenian Genocide. Over a decade ago, on April 17, 2007, the Governor of Ohio, Ted Strickland, similarly issued a proclamation recognizing the same.

The effort to have a state recognize the Armenian Genocide is a grassroots endeavor.  I imagine that each state had its own select group of persons who strived to have their state recognize the Genocide. As in most, if not in all endeavors, there is "the first among equals" who drives the efforts. The case was no different in the Buckeye State, and the the person who brought the recognition, on behalf of the ANCA, is David Krikorian, who continues to live in Cincinnati with his family.

David, on his own initiative, went to Washington, DC and met with the Ohio Congressional representatives. He also called upon his fellow "O-Hye-Oian"s, as he called them, through the many emails he sent to us, asking for our help by contacting our local elected officials to support his efforts. I am sure many if not most responded to his call. However, I do not think any of us was more helpful to him than the long interred Krikor Gayjikian.

During his drive to have Ohio recognize the Armenian Genocie, David happened to be in an old-books store in Oakley, which may be considered a yuppie town in greater Cincinnati. There he found a book titled "Martyred Armenia and the Story of My Life" written by Krikor Gayjikian whose autobiographical sketch revealed that he was born in Gaban in Anatolia and survived the 1894-1896 Hamidian Massacres but was orphaned at an early age. Krikor survived the carnage and managed to come to Cincinnati in 1911 because he had a cousin named Boghosian who owned and operated a candy store there.

Krikor's book recounted his story of survival, his experiences in America and a chronology of the Genocide. The book was printed in 1920 by God's Revivalist Press which is affiliated with the over 100 years old God's Bible School in Cincinnati. Ohio thus unquestionably had welcomed in its midst a survivor of the massacres of the Armenians who did not speak English and was not familiar with the American way of life, and gave him all the opportunities to thrive in his adopted country, learn the language and become proficient to write a book about the Armenian Genocide and have it published in Cincinnati with local support.

The book was a revelation to David Krikorian. Soon he supplemented his efforts by sending electronic copies of the book to the state elected officials. And on April 24, seven days after the Governor's proclamation, David Krikorian held a press conference in downtown Cincinnati, at its famed Fountain Square. He also financed the billboard on the premises and had it display the following message: "Governor Strickland Proclamation - April 24, 2007 - Armenian Genocide-Ohio Day of Remembrance". (see picture).

As to Krikor Gayjikian, his granddaughter Cindi Helton-Campbell provided the following personal information about her maternal grandfather. After settling down in Cincinnati, Gayjikian married Osanna Garboushian from Kessab through an arranged marriage. Osanna was born on March 10, 1892, in Kessab. She was a teacher. Her father's name was Gabriel. Her mother was from the Arslanian family of Kessab. She arrived in Cincinnati on May 2, 1921, and they were married three days later. The Gayjikians raised four children, Sam, John, Lucy and Rose, Cindi's mother, who also passed away.

Krikor Gayjikian's calling was in mission work and was a life-long missionary for God's Bible School. From 1929 to 1938 Krikor accompanied by his wife and their three children engaged in mission work in Antioch, Kessab, and in Beirut where their daughter Lucy was born. Upon their return, Krikor continued his mission work in downtown Cincinnati, OH where he also owned a thrift shop in the later years of his life.

Krikor wrote two additional books as well, titled "A Life Full of Miracles" and "Twentieth Century Miracles". "Martyred Armenia and the Story of My Life" is 308 pages long and is posted online and can be tracked down through one of the search engines.

Bogosian, an early settler in Cincinnati, OH

Google-ի Հայերէն թարգմանութիւնը

Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը (ANCA) հայտնել է, որ 2019 թվականի մարտի 20-ին Ալաբամա նահանգի նահանգապետ Քեյ Այվին ստորագրել է Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող հռչակագիր։ Ավելի քան մեկ տասնամյակ առաջ, 2007թ. ապրիլի 17-ին, Օհայոյի նահանգապետ Թեդ Սթրիքլենդը նույն կերպ ճանաչեց հռչակագիր:

Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող պետություն ունենալու ջանքերը զանգվածային աշխատանք են: Ես պատկերացնում եմ, որ յուրաքանչյուր պետություն ուներ մարդկանց իր ընտրյալ խումբը, ովքեր ձգտում էին, որպեսզի իրենց պետությունը ճանաչի Ցեղասպանությունը: Ինչպես շատ, եթե ոչ բոլոր ջանքերում, կա «հավասարների մեջ առաջինը», ով մղում է ջանքերը: Դեպքը ոչնչով չէր տարբերվում Բաքի նահանգում, և ANCA-ի անունից ճանաչում բերած անձը Դավիթ Գրիգորյանն է, ով շարունակում է իր ընտանիքի հետ ապրել Ցինցինատիում։

Դեյվիդն իր նախաձեռնությամբ մեկնել է Վաշինգտոն և հանդիպել Օհայոյի Կոնգրեսի ներկայացուցիչների հետ։ Նա նաև կոչ արեց իր ընկերակից «Օ-Հե-Օյան»-ներին, ինչպես ինքն էր անվանում, մեզ ուղարկած բազմաթիվ նամակների միջոցով՝ խնդրելով մեր օգնությունը՝ կապվելով մեր տեղական ընտրված պաշտոնյաների հետ՝ աջակցելու իր ջանքերին: Համոզված եմ, որ նրա կոչին արձագանքել են շատերը, եթե ոչ շատերը: Այնուամենայնիվ, չեմ կարծում, որ մեզանից որևէ մեկն ավելի օգնեց նրան, քան երկար ժամանակ թաղված Գրիգոր Գայջիկյանը:

Օհայոյում Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու իր արշավի ժամանակ Դեյվիդը պատահաբար հայտնվեց Օքլիի հին գրքերի խանութում, որը կարելի է համարել մեծ Ցինցինատիի յուրօրինակ քաղաք: Այնտեղ նա գտավ Գրիգոր Գայջիկյանի կողմից գրված «Նահատակված Հայաստանը և իմ կյանքի պատմությունը» գիրքը, որի ինքնակենսագրական ուրվագիծը ցույց տվեց, որ նա ծնվել է Անատոլիայի Գաբան քաղաքում և վերապրել 1894-1896 թվականների Համիդյան ջարդերը, սակայն որբ է մնացել վաղ տարիքում: Գրիգորը վերապրեց կոտորածը և կարողացավ գալ Ցինցինատի 1911-ին, քանի որ Պողոսյան անունով մի զարմիկ ուներ, ով ուներ և աշխատեց այնտեղ քաղցրավենիքի խանութ:

Գրիգորի գիրքը պատմում է իր գոյատևման պատմության, Ամերիկայում ունեցած իր փորձառությունների և Ցեղասպանության ժամանակագրության մասին: Գիրքը տպագրվել է 1920 թվականին God's Revivalist Press-ի կողմից, որը կապված է Ցինցինատիի ավելի քան 100 տարեկան Աստծո Աստվածաշնչի դպրոցի հետ: Այսպիսով, Օհայոն, անկասկած, ընդունել էր հայերի կոտորածներից փրկված մի մարդու, ով չգիտեր անգլերեն և ծանոթ չէր ամերիկյան կենսակերպին, և նրան բոլոր հնարավորությունները տվեց իր որդեգրած երկրում բարգավաճելու, լեզուն սովորելու և դառնալու։ տիրապետում է Հայոց ցեղասպանության մասին գիրք գրելուն և այն հրատարակելու Ցինցինատիում տեղական աջակցությամբ:

Գիրքը հայտնություն էր Դավիթ Գրիգորյանի համար։ Շուտով նա լրացրեց իր ջանքերը՝ գրքի էլեկտրոնային օրինակներ ուղարկելով պետական ​​ընտրված պաշտոնյաներին։ Իսկ ապրիլի 24-ին, նահանգապետի հայտարարությունից յոթ օր անց, Դավիթ Գրիգորյանը մամուլի ասուլիս հրավիրեց Ցինցինատիի կենտրոնում՝ նրա հայտնի Շատրվանների հրապարակում։ Նա նաև ֆինանսավորել է շենքում տեղադրված գովազդային վահանակը և դրա վրա ցուցադրել հետևյալ հաղորդագրությունը. (տես նկարը):

Ինչ վերաբերում է Գրիգոր Գայջիկյանին, ապա նրա թոռնուհի Սինդի Հելթոն-Քեմփբելը փոխանցել է իր մորական պապի մասին հետևյալ անձնական տվյալները. Ցինցինատիում հաստատվելուց հետո Գայջիկյանն ամուսնացել է քեսաբցի Օսաննա Գարպուշյանի հետ պայմանավորված ամուսնության միջոցով։ Օսաննան ծնվել է 1892 թվականի մարտի 10-ին Քեսաբում։ Նա ուսուցչուհի էր։ Նրա հոր անունը Գաբրիել էր։ Նրա մայրը Քեսաբի Արսլանյան ընտանիքից էր։ Նա ժամանել է Ցինցինատի 1921 թվականի մայիսի 2-ին, և երեք օր անց նրանք ամուսնացել են։ Գայջիկյանները մեծացրել են չորս երեխաների՝ Սեմին, Ջոնին, Լյուսին և Ռոուզին՝ Սինդիի մորը, ով նույնպես մահացել է։

Գրիգոր Գայճիկյանի կոչումը միսիոներական աշխատանք էր և Աստծո Աստվածաշնչի դպրոցի ողջ կյանքի ընթացքում միսիոներ էր: 1929-1938 թվականներին Գրիգորը իր կնոջ և երեք երեխաների հետ միասին միսիոներական աշխատանք է կատարել Անտիոքում, Քեսաբում և Բեյրութում, որտեղ ծնվել է նրանց դուստրը՝ Լյուսին։ Նրանց վերադարձից հետո Կրիկորը շարունակեց իր առաքելությունը Ցինցինատիի կենտրոնում, Օհ, որտեղ նա նաև ուներ տնտեսության խանութ իր կյանքի վերջին տարիներին:

Գրիգորը գրել է նաև երկու լրացուցիչ գիրք՝ «Հրաշքներով լի կյանք» և «Քսաներորդ դարի հրաշքներ» վերնագրերով։ «Նահատակված Հայաստանը և իմ կյանքի պատմությունը» 308 էջ է և տեղադրված է առցանց և հնարավոր է գտնել որոնման համակարգերից մեկի միջոցով: