Keurkune's Historic Church: as a Community Center -5

Vahe H. Apelian

 

Keurkune’s church remains center stage in the lives of Keurkunetsis. Although most are away but all carry the church in their hearts.

I do not think there has been any social event of significance to the villagers of Keurkune that was not held in the church. When there were issues to resolve such as equitable allocation of the water from the village’s spring for the orchards below or for regulating the practice of late-night hunting etc. Any issue that pertains to the village as a whole was resolved there. My mother used to tell me that in her younger days, people held vigil in the church praying for better weather for their livelihood.

Also, celebration, get togethers were held in the church courtyard. Consequently, there are. Many pictures depicting social events held at the church. Attached a few.

More pictures can be seen in Facebook’s “Keurkune and Keurkunetisis to know and to preserve” site initiated and ably managed by Garo Konyalian. 

*****

Arguably the first picture of a social event held at the church is depicted in the picture below. From the wooden balcony of the pastoral complex, and the dirt covered roof of the church, indicate that it is indeed a very early picture of a social event held at the church.

*****

Assumed to have been in 1940's on the church courtyard.

*****

Rev. and Mrs. Garabed Tilkian, ( 1 & 8), Albert Apelian (1), Mrs. Dr. Soghomon Apelian (4),  Mrs. Karoun (Apelian) Chelebian (6), my maternal grandmother.

*****

1.Baboug Stepan Apelian

2. 

3. Hovhannes Melkonian

4. George Kebabian

5. Aram Kakousian

6. Joseph ‘Pasha’ Apelian

7. Hovhannes Chelebian

8. James Apelian-Bedirian

9. Hovhannes Apelian  ‘Sheikh’

10. Bedros Kakousian

11. Albert Apelian

12. Hratch Apelian

13. Jirair Apelian

14. Joseph Apelian-Bedirian

15. 

16.

17. Joseph Kerbabian

18. Guiragos Kakousian

*****

Rev. Hagop Sarkissian.

*****

*****

"Thirteen months later, on Sunday July 12, 2015, the renovated and refurbished Armenian Evangelical Church of Keurkune  was formally reopened and Sunday service was held there. Rev. Selimian welcomed Rev. Jirair Ghazarian, the newly-appointed pastor for the Armenian Evangelical Churches in Kessab. After the service a reception was held in the church’s courtyard."

 

 

 

Keurkune's Historic Church: as a Stage -4

Vahe H. Apelian

 

In Armenian Characters, reading Turkish, "My house shall be called a house of prayer” Math: 21:13; Keurkune’’; Armenian Evangelical Church; January 8.98 foundation; July 21.99 completion.”  Courtesy George Azad Apelian

Keurkune’s church has served also as a stage where plays were acted. These plays were not acted for entertainment only but were for fund raising to renovate and repair the church. During its almost 125 years of existence the church has had major repairs, the last of which was in the aftermath of the March 21, 2014 sack of Kessab and torching of most of the churches including the sanctuary and the pastoral residence of the Keurkune’s church.

The first play for such an fund raising event seems to have been spearheaded by Ardashes kerbabian, who not long after, would be ordained as a minister and brought a lifelong service to the Armenian Evangelical community having  served the Armenian Evangelical church in Keurkune, Kessab, in Beirut, in Worcester, MA and in Cambridge, Canada where he passed away. The picture of the group that acted the play under Rev. Ardashes Kerbabian reached us courtesy of his cousin Raffi Kerbabian. The name of the play was “Genevieve”. We do not have pictures of the play on the stage but we have the picture of the actors and supporting staff pictured on the famous rock at Keurkune’s spring. The picture is attached below.

*****

The second picture of the play staged in Keurkune’s church reached us courtesy Dr. Hagop Tcholakian, the eminent scholar. He had unearthed the picture in Armenia and credited Antranig Kalpedian (Անդր. Գայբըտեան). The play was acted in 1947 and was a reenactment of the biblical Prodigal Son. My mother and my maternal uncle are among the players pictured on the doorsteps of the Keurkune’s church.

*****

The third and last play was staged under the direction of the late Kevork George Apelian. The title of the play was “The Valley of Tears” by Avedis Aharonian. It was staged in the church on September 10, 1965 commemorating the 50^th anniversary of the Armenian genocide and for fund raising.  

 More pictures can be seen in Facebook’s “Keurkune and Keurkunetisis to know and to preserve” site initiated and ably managed by Garo Konyalian. The posting of the pictures in the blog may help us identify all those who took part in these plays. 

A scene from the play "The Valley of Tears"

 

 

  

Keurkune's Historic Church: as an School -3

Vahe H. Apelian

Keurkune’s church has served also as a school, using both the sanctuary and the pastoral residence as classroom with more than one class segregated in the sanctuary. My mother recalled having attended class in the sanctuary and she particularly remembered an incident with Joseph Kerbabian who when reprimanded for punishment climbed up the column reaching the ceiling of the church and refusing to come down. They seem to have been good friends for she recalled fondly that when she gave her parting words as Sunday school teacher for moving to Beirut after having getting married, Joseph Kerbabian presented her a gift. 

Generations were schooled in Keurkune’s church and we have pictures of the students gathered on the church’s front steps. Regretfully we do not have records of the names. The young boys and girls who studied in Keurkune’s church became accomplished individuals. Some carved an international reputation, such as Dr. Antranig Chalabian became a reputable historian, Kourken (Apelian) Bedirian PhD became a pioneer in embryonic transfer about whom Time magazine wrote. Henry Apelian became the director of Schering-Plough pharmaceutical company’s international division.   

Attached are a few pictures of the students photographed on the church’s front steps. More pictures can be seen in Facebook’s “Keurkune and Keurkunetisis to know and to preserve” site initiated and ably managed by Garo Konyalian, may be its fair to note as Garo Apelian Konyalian in recognition of her mother, a bosom friend of my mother to the very end. 

*****

Angel Megerditchian noted that “on second row sitting third little girl is me ,Angel Apelian !! The top standing right is Ardashes Kerbabian . On the left standing rev. Tovmassian & his wife,  don't remember the year !”

*****

LtoR, standing: Taniel Apelian, Garabed Kilian, Robert Apelian, Vartkes Apelian, Stepan Kerbabian, Yenovk Bedirian. Sitting: Soghomon Apelian, Hovhannes Chelebian, James Bedirian, Bedros Kakousian, Henry Apelian, (Christie Curran' grandfather.). 

*****

Teachers LtoR: Araxie Apelian, Kohar Apelian, Sona Bedirian. The picture is taken right after 1947 repatriation when a good number of the families moved to Armenia. After the repatriation to Armenia, the school lost the great majority of its students.

 

 

 

 

 

 

 

 

Keurkune’s Historic Church

Vahe H. Apelian

 

My cousin Ara Apelian M.D. shared the painting above, his niece Christee Curran had painted, noting that “Christee is also a gifted author of children’s books, one already published, (“Sugar and spice and everything mouse”) soon others to follow. Christee is also an incredibly devoted mom to two daughters, Lauren and Ivy and she has a deep faith in our Lord and Savior Her amazing husband Russell serves in the military.”

Christee’s mother Arminee Curran is the daughter of Henry and Virginia Matosian Apelian. Virginia is also a gifted writer and painter. She is a psychologist and is the author and the illustrator of a children’s book and the author of “Musa Dagh Girl”. You may have guessed that Virginia is of Musa Dagh extraction, while her husband Henry hails from Kessab. Henry and Virginia were best man and maid of honor at our wedding and are the baptismal godparents to our son Daniel.

Along the painting what fascinated me was the realization that Keurkune’s 125 years old historic Armenian Evangelical Church’s legacy endures. The church played a pivotal life in the life of the villagers of Keurkune not only as a sanctuary for worship, but also as town hall of sorts where the villagers gathered to resolve issues pertaining to the village. It also served as a social hall, as a school, as a stage, and as a community center.

I have attached my blogs reflecting on the history of the church and its use as a school, as a stage, and as a community center..

 Keurkune's Historic Church: The Sanctuary - 1

 http://vhapelian.blogspot.com/2021/08/a-historic-churchs-historic-bell.html

 Keurkune's Historic Church: The Church Tower & The Bell  - 2

 http://vhapelian.blogspot.com/2021/08/a-historic-churchs-historic-bell_9.html

Keurkune's Historic Church: as a School - 3

http://vhapelian.blogspot.com/2023/07/keurkunes-historic-church-as-school-3.html

Keurkune's Historic Church: as a Stage - 4

http://vhapelian.blogspot.com/2023/07/keurkunes-historic-church-as-stage-4.html

Keurkune's Historic Church - as a Community Center - 5/5

http://vhapelian.blogspot.com/2023/07/keurkunes-historic-church-as-community.html

July 2, 1972, it wasn’t the most westerly

A memoir

Vahe H Apelian

One thousand nine hundred and seventy-two – 1972 - was a momentous year for me. I was a graduate student in the Bacteriology-Virology Department of the American University of Beirut, School of Medicine. A year before I had graduated from the school of pharmacy. It was a tumultuous year and hence the traditional commencement ceremony was not held in the athletic field, where it is customarily held. 

My years as pre-pharmacy and then as a pharmacy student in AUB were memorable as well, mostly thanks to the scholarship Calouste Gulbenkian Foundation granted me. The scholarship not only covered the tuition, but every semester left enough money to buy the textbooks, a shirt, a pair of pants and a pair of shoes from the upscale "Red Shoe" store. Unburdened from financial worries, and knowing that my schooling did not financially burden my parental family, I became involved both in student organizations and extracurricular activities. I was elected as the class representative to the school of pharmacy student board. I was also elected to chair arguably the oldest Armenian student association in the Diaspora, the A.R.F. Zavarian Student Association.

It was Dr. Garabed Garabedian, the chairman of the Bacteriology-Virology Department who had accepted me into the graduate program. Edward Barsoumian, was a former graduate student and had become an adjunct member of the faculty, told that me that Dr. Garabedian, during the faculty meeting, had made it known in no uncertain terms that I was to be the student who would be accepted into the graduate program that offered not only free education towards a masters in science degree, but also a stipend as a laboratory instructor. 

Dr. Garabed Garabedian with the graduate students, January, 1973

Dr. Garabed Garabedian was orphaned survivor of the Armenian genocide. He had started working in the department as a technician but also had pursued his education and getting up in the ranks and  after receiving his PhD degree from a university in the U.S., he had returned to assume the chair of the department he was a laboratory technician. He commanded much respect in the AUB medical community both as an academician and as a scientist. Engrossed in his work, he remained marginal at best in the Armenian community, if not totally uninvolved. But he took a particular liking of me and it was him that upon my completion of my masters in science degree, had me accepted for fellowship in Clinical Pathology program, a highly competitive program especially in the sectarian makeup of Lebanon. To this day I have kept the recommendation he gave when we departed ways and I was on my way to the U.S. as another immigrant. I quote, “I take distinct pleasure in giving him this letter of recommendation.  G. A. Garabedian, Ph.D., Professor and Chairman, Department of Bacteriology and Virology.”

And now, a year into my graduate study, he was giving me permission to take off with pay, to go to Portugal at the invitation of the Calouste Gulbenkian Foundation to attend a summer long study at its science institute. Along with me were Arpi Darakjian, the sister of Nazareth Darakjian, M.D, the president of AMAA, Ara Hovanessian who earned a Ph.D. and charted an internationally reputable career as a research director in the Institute of Pasteur. I do not remember the names of the other two, other than the first name of one of them, Sirvart.

We were immersed in our tasks in the Institute for the five days of the week and had the weekends off to do sightseeing. During one of these weekends, I visited the westernmost point of Europe, a place called Capo Da Roca that overlooked the turbulent and seemingly endless Atlantic Ocean below. The place is said to symbolize the sea faring spirit of the Portuguese. At that moment I became reflective. In my small world I thought, I had come far, shouldered by my parents, many teachers in the Sourp Nshan school and then at the Armenian Evangelical College-High School,  Dr. Garabed Garabedian, and of course the Calouste Gulbenkian Foundation. Dr. Garabedian was also a graduate of A.E.C. but one of the earliest graduates of the A.E.C. which is celebrating its centennial this year. 

With students at the Gulbenkian science institute

Students and Staff

 I purchased a certificate attesting my visit there. I still keep it as a cherished remembrance. It reads that on July 2, 1972, I was at Cabo da Roca-Portugal, the westernmost point in Europe "where the land ends and the sea begins" and where the spirit of faith and adventure reigns, which took the caravels of Portugal in search of new worlds for the world.” (note: a caravel is a small, fast Spanish or Portuguese sailing ship of the 15th–17th centuries)

Little did I envision that in a few years the world I knew would turn upside down. Not July 2, 1972 but on July 9, 1976, I would make my most westerly journey  when I ended up crossing the Atlantic Ocean on my way further west to the U.S. Civil war broke in Lebanon in 1975. The hotel my father ran was sacked and for a long time stood on the battle line between East and West Beirut. The work plans I had for setting up the most advanced medical diagnostic lab in Lebanon became an impossible dream in the city divided in itself along its sectarian make up. But, the education the Calouste Foundation had enabled me to receive qualified me for a preferential immigration visa. On July 9, 1976, I landed at the JFK Airport. The Egyptian Armenian Noubar Manougian family had sponsored me and was to receive me at the airport. But they were not there. Noubar had stayed in Hotel Lux on his way to the U.S. with his mother, and met his wife there, also from Egypt and also on her way to the U.S. They had forged a family friendship. But they were not there. My phone calls from the pay phone remained unanswered falsely letting me assume that they were on their way.  But the wait was getting long, too long.

Hours went by. I got hungry. I ordered a club sandwich. It was the first time that I ate a sandwich where the layered cold cuts were thicker than the bread that sandwiched it. A single slice of mortadella, with a slice of pickle in a half baguette bread, is what I was used to. It was also very, very expensive. But it was the wait that was getting agonizing and concerning. It turned out hey had left the country for a visit to Egypt and thus had not received my Western Union telegrams from Cyprus and then Athens. Communication from East Lebanon where we lived was impossible. It was a different era and communication was a challenge, especially from war torn Lebanon.  

Fortunately, my former pharmacy school classmate Movses Hovsepian had also sent me his phone number to contact him after getting to the U.S.  We were close friends. A year before, the day before his departure,  I had attended the family get together wishing him well. He was utterly surprised to hear me calling him instead from the airport. Fortunately, he and his wife had a last-minute change for the weekend. Instead of visiting relatives for overnight weekend stay, as they usually did, they were at home on that Friday evening. New in the country and with no GPS, it took him a few hours to get to the airport, having missed an exit or two on his way from New Jersey. With no cell phones to be in touch, it was another long agonizing wait and an excruciating long, long, long day.

And

 An altogether new life awaited me in the new world…………..

 

 

 

 

 

ԲԱՐԻ ՕՐ ՁԵԶ

 

ԲԱՐԻ ՕՐ ՁԵԶ

ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ

ԲԱՐԻ ՕՐ․․․

Բարի օր ձեզ,

Բարի երկինք

Եւ բարի երթ․․․

Նոր Տարի չէ՛

Ո՛չ ալ տօն է։

Հին արեւն է

Բայց նո՛ր օր է՝

Մա՛րդուն օրն է․․․

Եւ ձեզ հազա՛ր

Հազարաաւոր

Բարութեան խինդ,

Սէր կը մաղթեմ․․․

Ըլլաք պայծառ

Երանութեան վառ գոյներով 

ու երգերով դուք պարուրուիք․․․

Եթէ արցունք պիտի հոսի ձեր աչքերէն

Թող ըլլայ ան արձագանգը

երջանկութեան վառ պահերու

Եղէք այնպէս` ծովուն նման,

Որ կ՛երկարի դեռ չգծուած հորիզոններ…

Բարի օր ձեզ

Եւ ձեր մէջի մարդուն վսեմ․․․

Իմ հարազատ,

Իմ անծանօթ բարեկամներ․․․

Բարի օր ալ դուք մաղթեցէք

Անծանօթին եւ ծանօթին․․․

Նոր Տարի չէ - ըսի արդէն- 

Բայց ՆՈ՛Ր ՕՐ է՝

Մարդո՛ւն տօնն է․․․

Այսօրուընէ թող «բարութեան օր» հռչակուի մարդուն համար․․․

Բարի, բարի

ԲԱՐԻ ՕՐ ՁԵԶ։

ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ

5-19- 23

“Ինչո՞ւ Զիս Ստեղծեցիր»՝ Գիրք մը

 Վահէ Յ. Աբէլեան

“Ինչո՞ւ Զիս Ստեղծեցիր»՝ վերապատուելի Աբրահամ Ճիզմէճեանին գիրքին վերնագիրն է։ Գիրքը հրատարակուած է 1995-ին, Թորոնթօ, Գանատայի մէջ ընտանիքին կողմէ`- «Ոտանաւորներու այս հատորը աշխատասիրութիւնն է վեր. Աբրահամ Ճիզմէճեանի յիշատակին՝ իր ընտանիքին եւ մասնաւորաբար իր դստեր՝ Տիկ. Մարիա Պագալեանի կողմէ։ «Սէրը բնաւ չ՚իյնար»։ (Ա. Կորնթ. 18.8) - նշուած է գիրքին մէջ։

Քանի մը օր առաջ, պատահմամբ հանդիպեցայ գիրքին։ Բակագիծի մէջ առնուած Արմէն Եփրատ անունը, ենթադրել կուտայ ինծի որ պատուելի Աբրահամ Ճիզմէճեանը գրականութիւն մշակած է։ Բայց ես չէի պատկերացուցած։ Բարեյիշատակ պատուելին անգամ մը եւս մտապատկերելու առիթ մը եղաւ ինծի  համար։

Գիրքը 251 էջ է, նեռարեալ ընտանիքին յիշատակութիւնը, Միքայել Եուսուֆեանին «Սրտի Խօտքը» եւ Միհրան Ճիզմեճեանին վերապատուելիին կենսագրական ամփոփ ներկայացումը։ Մնացեալը՝ էջ 17-էն մինչեւ էջ 253, պատուելիին համով-հոտով  չափածոյ գրութիւններուններն են որոնք կրնան նկատուիլ որպէս ոտանաւորներ, կամ բանաստեղծութիւններ որոնք էջադրուած են շուրջ եռեսուն թէմաներով որոնք նշուած են ներքեւը, մէջբերելով ոտանաւորէ մը առնուած քառեակ մը։

Հպանցիկ ակնարկով գիրքին կողքի նկարը, շատ հաւանաբար, ընթերցողին ուշադրութեան առարկայ չդառմայ։ Գիրքին վերջին վրայ նշուած են հետեւեալները -  Նկարագարդում՝  Վեր. Աբրահամ Գ. Ճիզմէճեանի Պագալեան թոռներուն եւ փեսային - Եփրատ գետի լուսանկար՝ Վեր. Նշան Պագալեան - Կողքի պատրաստութիւն՝ Պրն. Լեւոն Գարտաշեան։ Հետեւաբար կը պատկերացնեմ որ ընտանիքը մասնաւորաբար ընտրած է Եփրատ գետին այդ նկարը, որուն ափին վրայ գտնուող Պէռէճիք քաղաքին մէջ ծնած էր պատուելին։ Թէեւ չորս տարեկանին տարագրուած էր, բայց յիշատակը ամրապնդուած եղած է իր մէջ, այնքան  որ Արմէն Եփրատ ընտրած է իրեն համար որպէս քրչանուն։

«Բարձրունքներու հասնելու համար որեւէ մէկուն առջեւ չքծնեցաւ, եւ իր բարձրութեան վրայ մնալու համար արուեստական յենարաններ չգործածեց։ Իր դրամագլուխը խոնարհութիւնն էր եւ աստուածատուր իմաստութիւն մը՝ .........», կը գրէ Միքայել եուսուֆեան եւ կ՚եզրակացնէ ՝ « Այս յիշատակարանը թող ուղեցոյց մը ըլլայ բոլոր ընթերցողներուն։ Անոնց՝ որ վեր. Ճիզմէճեանը ճանչնալու հաճոյք ունեցած են, եւ անոնց՝ որ այս գրքի ընթերցումով պիտի ծանօթանան իրեն։»

Ներփակ կը գտնէք Վեր. Աբրահամ Գ. Ճիզմէճեանին խոհերէն բունջ մը։

 

Ինքնակենսագրութիւն (էջ 17)

Փառք Քեզ Հայր իմ, զիս ջարդ-գաղթէն, մահուան ձորեն

Սեւ Տէր-Զօրէն ազատեցիր՝ հրաշօրէն,

Հոգ չէ քաղցած, կիսամերկ ու կմախք դարձած,

Բայց կեանք տուիր, խնամեցիր բազկատարած

Աստուածաշունչ (էչ 18-21)

Սուրբ Գիրքդ դուն բա՛ց, կարդա՛,

Աչքերուդ լոյս, սրտիդ սէր.

Կեանքիդ սընունդ, ոյժ կուտայ,

Զերթ հաց, արեւ կենսաբեր։

Ընտանիք (էջ 22-34)

Տիպար ընտանիք հազուագիւտ քար է

Եւ մշտադալար պտղատու ծառ է,

Դպրոց, կաճառ է եւ սուրբ տաճար է,

Մշտահոս գետ եւ կենաց աղբիւր է։

Եկեղեցի (էջ 35-41)

Հայ եկեղեցին՝ յաւէտ անսասան, զերթ վեհ Արարատ,

Ուր Լուսաւորչի կանթեղն մ’շտավառ, անեղծ, անարատ՝

Կ՚առինքնէ հոգին ամէն մէկ հայուն եւ կը ներշնչէ

Ապրիլ հայօրէն, հաւատքով խիզախ, կամքով պողպատէ։

Զղջում (էջ 42-43)

Եթէ Դաւիթի պէս ես ծուլացած՝

Թողուցի պայքարն թշնամւոյն դիմաց,

Եւ ես տարուեցայ կիրքէս նեխած՝

Այսօր կը զղջամ, Աստուած ողորմած։

Աղօթք (էջ 44-48)

Աղօթէ՛ դուն, երկնաւոր Հօրդ՝ որ գիտէ

Ամէն անցքըդ, դժուարութիւնդ, ինչ ալ է,

Անոր ձեռքը՝ երբ քու ձեռքդ բռնած է,

Հաստա՛տ քալէ՛ խարխրատէ, լեռ ձորէ։

Յաղթութիւն (էջ 49-50)

Քաջ եղիր միշտ ո՛վ Քրիստոնեայ երբ ուժգին,

Փորձութիւնք փիւր որպէս կոհակ, շուրջդ կատղին,

Բաւարար է լոկ մէկ խօսքը Սուրբ Փրկչին՝

Բերելու քեզ խաղաութիւն երկնային։

Բժշկութիւն (էջ 51-58)

Փառք քեզ Հայր իմ որ բուժեցիր

Մարմինս, միտքս ու հոգիս համայն,

Եւ ամէն օր ես ծնրադիր՝

Օրհնութիւններդ վրաս կը տեղան։

Հոգեւոր Կեանք (էջ 59-91)

Եթէ չունիմ՝ տառապեալին հանդէպ խոր սէր,

Եւ չունիմ գութ՝ հիւանդներուն հէգ, կարեվէր,

Եթէ մոլար մեղաւորն չեմ առաջնորդեր,

Դպէ ճամբան խաղաղութեան,

Աղքատ եմ ես՝ յիրաւի։

Գոհաբանութիւն (էջ 92-95)

Փառք տուր Տէրոջ, եւ վստահէ՛ Անոր սրտանց,

Երբ կուժիչ մէջ իւղդ պակսած է, ալիւրդ հատած,

Պիտի Աստուած օրհնէ քու տունն բարիքներով,

Մանն երկնի հաց, վերէն յոդդուն տեղայ շուտով։

Բնութիւն (էջ 96-100)

Եթէ Գրիգոր Լուսաւորիչն իր ծեռութեան՝

Կրցաւ դարձնել ազգն ու արքան Լոյսի ճամբան։

Փառքիդ համար դուն գործածես զիս անարժանն՝

Փրկել մեղքէն Հոգիներ որ փարախդ մտնան։

Յիսուս Քրիստոս (էջ 10։-103)

Ո՛չ, աւելի՛ն, բուրգ, թագ, տաճառ, կոթողներէն,

Սուրբ, գերազանց, վեհօրէն,

Կ՚ապրի հոգւով աղքատի տանն, հիւանդին քով՝

Սրտագորով, լի սիրով։

Նուիրում (էջ 104-128)

Չեմ ուզեր Քեզմէ արծաթ ու ոսկի,

Ոչ ալ մարդոցմէ խօսք գովասանքի,

Այլ կ՚ուզեմ միայն լրիւ կատարել

Քու կամքդ ինձ համար՝ Դուն ես ծրագրել։

Ուսուցիչ (էջ 129-130)

Օրհնեալ ըլլայ յիշատակդ, ով անծանօթ դու ուսուցիչ,

Մարմնացումը լոյսի, յոյսի վսեմ սիրոյ համբերութեան

Տարածիչը գիր ու գրչի, գեղարուեստի ճշմարտութեան։

Կոչում եւ  Ծառայութիւն (էջ 131-138)

Կ՚ուզեմ ըլլալ ձեռքերդ Յիսուս՝

Խլել կեանքեր մեղքի տիղմէն,

Բերել քեզի որ կեանքը գտնեն

Եւ սփոփուած փարախդ մտնեն։

Ժամանակ (էջ 139-145)

Մի՛ տնտնար եւ մի՛ կաղար դուն յուլօրէն,

Մի՚ երկմտիր դուն անորոշ եւ ծուլօրէն,

Որոշէ՛ այժմ, ո՞վ պիտ’ պաշտես պինդ, ջերմօրէն՝

Սիրոյ Աստուա՞ծն, թէ ոչ Սադանն այդ անօրէն։

Կեանք (էջ 146-159)

Յառաջա՛ջ գնայ, օ՛ն անդր առա՚՚ջ, մի՛շտ յառաջ,

Չկա՛յ սահման ընթանալու դէպ’ յառաջ,

Գնա՛ յառաջ, ո՛չ ձախ, ո՛չ աջ, ը՛նդ  առա՚ջ,

Ո՛վ պատանի, երիտասա՛րդ, մի՛շտ յառաջ։

Սէր (էջ 160-166)

Սէրը սուրբ է, որուն ակն է ինքըն Աստուած,

Սէրը յոյս է՝ կը ծաղկեցնէ կեանքն անկասկած,

Սէրը ոյժ է որ կը մղէ մարդն դէպ’բարձրունք,

Սէրը կեանք է՝ երջանկութեան յորդուն ակնունք։

Ամանոր (էջ 167-175)

Ես ով էի, որբ նկուն, հօր-մօրմէ զուրկ,

Ժանտ, ցեղասպան բահով կտրած մի խեղճ տունկ,

Խնամեցիր, որդեգրեցիր ու կրթեցիր,

Եւ կանչեցիր գործիդ վսէմ, լուսածիր։

Սուրբ Ծնունդ (էջ 176-190)

Խորհուրդ Ծնունդի ՝ է ԻՄՄԱՆՈՒԷԼ

Աստուած մեզ հետ է յաւերժ արարգել,

Կրնանք ամէն օր իր սէրն վայելել,

Որպէս բարեկամ՝միշտ իր հետ քալել։

Նեղութեանց մէջ Ան է մեզ զօրավիգ,

Չար ուժերու էմ ԱՄՐՈՑ ԱՆԱՌԻԿ,

Արդ ապրինք իր հետ մինչեւ որ հասնինք,

Մեր Երանութեան, դրախտ ու երկինք։

Ծաղկազարդէն  Զատիկ (Էջ 191-199)

Խաչ ու Զատիկ են իրարմէ անբաժան,

Խաչ Զատիկով, Զատիկ Խաչով են լման.

Նախ խաչ որ մահ, ապա Զատիկ խինդ-ուրախ,

Նախ հունտն մեռնի, ապա ատոք հասկ ու քաղ։

Հոգեգալուստ, Փորձութիւն, Տառապանք (էջ 200-211)

Երբ ալեկոծի ճամբադ յեղակարծ,

Փորձութիւնք ահեղ որպէս սաստիկ հով՝

Վեր բարձրացընեն կոհակներ կատղած,

Երբ Տէրն հետըդ է՝ դուն ես ապահով։

Վարդանանք, Ո՞ւր էիր Աստուած,  Հայապահպանում եւ Հաւատապահպանում (էջ 212-253)

Դուն մի փոխեր ոսկի հոգիդ աստւածածագ՝

Պղինձի հետ ժանգունակ.

Եւ մի ծախեր պապենական յոյս ու հաւատք՝

Դիրք-փառքի տեղ, զերթ Վասակ։

Աչքըդ յարէ Արարատին լուսաճակատ,

Փարէ ազգիդ հարազատ,

Լուսաւորչի լոյս կանթեղը քեզի փարոս՝

Կեանքի գետին յորդահոս.

Գնա յառաջ յաւէտ խիզախ ու անձնուէր՝

Զերթ քաջ Վարդան անվեհեր։

 

Միշդ պէնդ պահէ, խորունկ ռնգէ Աստուծոյ շունչ,

Գիրքն երկնաւոր ծաղկեփունջ,

Մեսրոպատառ, մեղրածորան փեթակ է ան,

Ոսկեդարեան գանձարան։

Մի փոխեր զայն Անառակի եղջիւրին հետ,

Որ ապրիս կեանք կենսաւէտ.

Ամուր պահէ ոսկի վահան ժառանգութեան

Քո նահատակ հայրերուն,

Կռուէ չարին օտարամուտ վատ բարքերուն

Դէմ՝ քաջարի երկնօծուն։

 

Կառչէ ամուր քու Աստուծոյդ, երկնաւոր հօր՝

Ինչպէս մանուկն գիրքն իր մօր.

Ան է աղբիւր սէր ու կեանի ոյժ զօրութեան,

Երջանկութեանծ տեւական։

Գողն կը տանի հարստութիւն, գանձ ու գոհար,

Արծաթ, ոսկի անհամար.

Քաղաքական վերիվայրում՝ քեզ կը զրկէ

Քու ոսկեպատ գղեակէ,

Սակայն Աստուած երբ հետըդ է, եղիր ուրախ,

Զի քուկդ է իր դմամարկղ։

 

Այժմ վայելէ արեան գընով քեզի հասած

Փրկութեան մեծ փառապանծ,

Գիտցիր արժէքն եւ տէր եղիր քու հոգիին,

Հայրենիքին, հաւատքին.

Յարէ, փարէ քու մայր լեզուին, եկեղեցւոյն՝

Թանկ ու գեղուն ու բեղուն։

Սուրբ Գիրք, աղօթք, երգ-երգարան գերթ ադամանդ՝

Թող զարդարեն քո ճակատ։

Փոխանցէ այս հարստութիւնն նոր սերունդին,

Որպէս աւանդ սուրբ անգին։

http://vhapelian.blogspot.com/2023/06/blog-post_25.html