ՔԵՍՊՈՒ ԳԵՐՈՆՔԸ (THE SPRING OF KESSAB)
By Father Hamazasp Kechichian
Translated by: Vahe H. Apelian
Father Hamazasp Kechichian penned this poem in Kessab dialect on the occasion of the second anniversary of the exodus of the Kessabtsis on March 21, 2014, the first day of spring.
An edible Kessab native plant that grows early spring in the wild |
Գերօնքը Քեսպու (The spring of Kessab)
Նա միէկ տիեղ չըգու, (there is no other,)
Ծառիրը ծաղկուօծ, (the trees blossomed,)
Լառռօնքը կանչըրրուօծ, (the mountains greened,)
չըտտիրը նըստուօծ, (the birds seated,)
ծառիրէն հա էվչին։ (chirp from the trees.)
Ծաղկօնքը ըրանկուօն (Colurful flowers)
էնոշ հուտտիրուօն, (exude pleasant aroma,)
ծուօվը ըրկընքէն հիտ (the sea with the sky)
միէկ իղօծ կէպըտուօն, (meshed into a blue patch,)
Ճաննաթ ի էսիս եօն։ (Heaven, as if, it is.)
Ըրկը տէրի եարանչ, (Two years ago,)
սիւ էմպօնք իկէն, (black clouds descended,)
Էսիս սատանաքը (you may say the devils,)
միր ըրվան հուճումիցէն։ (fell upon us.)
Նատուօր վուօխ, ցուօվ, (How much fear and pain,)
Քէսպըցէն էպրիցուօվ, (Kessabtsis experienced,)
Մաաճըրը լսուօծ էրէնք, (we had heard of the Exodus,)
Ամմա հիչ չըպելլերէնք, (but we had never envisioned,)
քի մինք ըլի պըր տըսնենք, (that we shall also experience,)
պէպկըննիրէն հագաթուօծը, (things grandparents had told us,)
թալանտէն, իրինց քիշուօծը։ (the plunders, the things they suffered.)
Նատուօր դժուօր էրէն, (How difficult were,)
ատ ուրիրը չըթըմմերէն, (those seemingly unending days,)
Էսիս սաաթը կիցուօծ էր, (as if time had stood still,)
աշխէրքէս իտիշքը իկուօծ էր։ (the end of the world was upon us.)
Էմըն ուօր հա հիյերէնք, (Every day we waited,)
ումուօտ կ՚ուներէնք, (we had hope,)
աղուր խեպըրնէն։ (for the good news.)
Իկիք ադ ուօրը, (that day came,)
էնուօշ խեպուօրը, (the sweet news,)
դըքը պուօրըտ հեսուօվ, (spread all the way to Beirut,)
Անճարը խընտուօց։ (Anjar was jubilant.)
Աստուօծ ճուպեպից, (God had answered,)
միր աղութքնէն լըսից. (our prayers, he had listened,)
Քեսպըցէք դարձուն, (the Kessabtsis returned,)
ամմա չէ՞ տիսուն, (but what did they see?)
տընվէն փըլլուօծ վառուօծ, (Their houses plundered, torched)
ալէք բուն գուղցըվուօծ, (everything was stolen,)
պախչընէն չարցուօծ, (the orchards had dried up,)
մեվսըմը տերվէն, (the harvest of the year,)
ֆիթուօծ էր գիտէն։ (was cast on the ground.)
Լուօցը չէ ֆայտա, (Crying is no remedy,)
նաղվընուօս ում ըրվա։ (complaint to whom?)
Առջընիէն պաշլիցեն, (they started from the beginning,)
տընվեն շինիցեն, (the houses, they rebuilt,)
կըղիցէքը ուշնիցեն (the churches, they sanctified,)
մէքթեպնէն կինա բեցեն։ (the schools, they opened anew.)
Վասիոթը պեպկըննիրէն, (The legacy of their forefathers,)
Լիզզօն, հեւօտը, ատաթնէն, (the language, the faith, the customs,)
դըքըր իսուօր հա էպրէն։ (they uphold to this day.)
Չըմընուօց առջըվէն քեսուօպը, (Kessab of yesterday ceased to exist,)
քէն միէկ հառվըցուն գեցէն (how many left the village,)
ղիեր միէկ հա հիյա էր նուօպը, (others are waiting their turn,)
նուր աշխուօր, բուն հա բեթվէն, (new world, work they seek,)
թըղ ուրթուն Աստուօծ հիտվընէն, (let them go, God be with them,)
Աթապ չինինք նա միկիէն, (we blame no one,)
աղուր ուրիր, սաղլըք ալըննէն։ (good days and health for all.)
Գուլէ չի, ամմա չէ ըլի ըննու, (It is not easy, but come what may,)
Մինք չընք հարվընու Քեսպու, (we will not abandon Kessab,)
Չումքի միր պեպկըննիրը եոն աղութուօծ ին, (because our forefathers prayed there,)
Դետուօծ, քըրտենք վիրեն ֆիթուօծ ին։ (toiled, shed sweat and blood, there.)
Father Hamazasp Kechichian |
Քեսպըցէք աշխօրքիս դուրըր կաք, (Kessabtsis wherever you are in this world,)
գիմաթլը լելկըննիր աղբըրտաք, (much-valued sisters and brothers,)
ձիր տուօնը գիեղը, հընտնէքը, (your home, your village, your family,)
ատաթնէն, քեսպընօյը չմառնաք։ (your heritage, your language, do not forget.)
Հառռօ ինք ամմա ձառք ձարա, (We are apart, but hand-in-hand)
եարտըմինք, Քեսօպը պիհիլա, (let us assist keeping Kessab,)
հեսնէնք ալըննէն ձառ մինկինք, (let us reach out to all, extend a helping hand,)
շինինք, բուն ուտունք, քաջալերինք։ (let us build, contribute, and encourage.)
Քեսպու գերօնքը տըսնենք պարապուօր, (The Kessab spring, let us rejoice together,)
Օնկընէն էնոշ բունը մի հեմուօր։ (the sweetest thing for us all.)