How about “'The Public Sucks. F*ck Hope.” for campaign slogan?

Vahe H Apelian

Gardening cannot keep occupy all day long. The social media fills the void. Yesterday I came across the attached cartoon posted by the online journal Keghart.com.

 It so happened that in that time span of time on the social media, I also came across the following comment made by the young and upcoming activist Garen Megerdichian. He wrote in Google translation: “We have a bunch of hyenas handing over the motherland to the enemy piece by piece. Officials ready to deny Ararat and the Genocide in order to maintain power. A tolerant, enslaved society, an educated elite, a self-centered intelligentsia, repatriates who have become mercenaries of foreigners and NGOs. A silent, head-down professional class, a miserable society that prefers a visa to go to Europe to Artsakh. Wounded Artsakh, ownerless homeland, prisoners in Baku, "Armenia" rushing towards Turkification and a new Genocide. In these conditions, let's not deceive ourselves any more - you have a nail, scratch your head.” 

The unmissable messages from the cartoon and Garen’s comment were the following. The Civil Contract campaign that there is hope for the future, is in fact a joke. And, according to Garen, the Armenian public does not live up to what it is supposed to live up to because they have “become mercenaries of foreigners” and so on and so forth. In George Carlin’s parlance, the Armenian public “sucks”. As to present leadership the citizens of Armenia elected? Well they  are a “bunch of hyenas” and so forth and so on.

 In short, Sevag’s depicton and Garen’s comment can be summed up by the popular Armenian saying – “prnvelik mart chga – բռնուելիք մարդ չկայ – there is no one to count on”. We should also bear in mind that keghart.com is a diaspora on line journal and Garen is born and raised in Diaspora but lives, in Armenia as a long-term resident. It is common knowledge that Diaspora Armenians tend not to repatriate, and if they opt to move to Armenia, they tend not become citizens of Armenia to  shoulder the political views they advocate and to avoid serving the Armenian armed forces or for sparing their children from serving the Armenia army. I was told that Garen Megerditchian is the patriarch of such a family.

The underlying messages from the cartoon and Garen’s comment reminded me of George Carlin. He once said the following about the public and the leadership they . 

“Now, there's one thing you might have noticed I don't complain about: politicians. Everybody complains about politicians. Everybody says they suck. Well, where do people think these politicians come from? They don't fall out of the sky. They don't pass through a membrane from another reality. They come from American parents and American families, American homes, American schools, American churches, American businesses and American universities, and they are elected by American citizens. This is the best we can do folks. This is what we have to offer. It's what our system produces: Garbage in, garbage out. If you have selfish, ignorant citizens, you're going to get selfish, ignorant leaders. Term limits ain't going to do any good; you're just going to end up with a brand new bunch of selfish, ignorant Americans. So, maybe, maybe, maybe, it's not the politicians who suck. Maybe something else sucks around here... like, the public. Yeah, the public sucks. There's a nice campaign slogan for somebody: 'The Public Sucks. F*ck Hope.”

For all those "no holds" and "straight shooters" and who claim that they tell how it is, and come with such cartoon depictions and such comments, I have a suggestion for them. Indeed, what Carlin said may be a good upcoming election campaign slogan they may opt to adopt:

“'The Public Sucks. F*ck Hope.”

 

Why have coalitions in the National Assembly of Armenia ?

Vahe H Apelian 

I do not know of another country where political parties come together and form another political entity as a coalition or alliance and participate in the election as such to qualify for seats in the National Assembly, or in the country’s parliament. There may be such political systems, but I am not aware, other than in Armenia.

At the present two coalitions or alliances make up the opposition in the National Assembly of Armenia (NA).  They are “Armenia Alliance” (Hayastan Dashink), which is made up of the following three parties: Armenian Revolutionary Federation, One Armenia Party and Reborn Armenia party. The other is “I Have Honor Alliance" or coalition (Padiv unem dashink), which is comprised of the Republican Party and the Homeland Party.  The government is made of the front known as “Civil Contract” (K’aghak’atsiakan paymanagir). I say it is a front and not a coalition or alliance because two former alliances have come together as a front. They are, the former Way Out Alliance (Yelk Dashink), and the former My Step Alliance (Im k’ayly dashink). The two alliances or coalitions of the opposition are made up of active parities. The government is a front as it is made up of entities that are not active political parties any longer. In Armenian parlance, they are no longer – krantsouats - registered political parties. 

Political coalitions have become a reality in Armenia because of the existing electoral system which mandates a relatively high threshold for the political party to have seats in the National Assembly. The party should have at least 5% of the votes cast to qualify for seats in the National Assembly. Israel is also a multi-party democracy. The threshold there is 3.25%. There was time when the threshold in Israel was 1%. Consequently, political parties that may not assure 5% of the votes, may come together and make a coalition and participate in the election as a coalition, instead of having participated as individual political parties. These parties thus have a better chance of NA representation even though the threshold for the coalition is 7%. There is more likelihood of three parties come together as a coalition and secure seats, than each on its own. However, the parties should compromise to establish a common ground. Case in point for Diaspora, there are ARF-ers who represent the "Armenia Coalition"'s agenda in the NA, whatever that is, but are not representatives of ARF. They also need to work among themselves as how many from each party will actually be in the NA. Surely, being a member of NA is a coveted position.  

By law, the NA of Armenia has to be comprised of at least three political entities, be it. party or a coalition. 

During the last election in June 2021, “I Have Honor” coalition had 5% of the votes, less than the 7% required for a coalition and yet got seats in the NA because it had the most votes and thus became the third entity in the NA. Four alliances and 23 parties had submitted documents to Armenia's Central Electoral Commission (CEC) in order to register for the elections and the four alliances and 23 parties participated in the election but only two coalitions and one front qualified for seats in the NA.

Each system has its pluses and minuses. On the plus side, raising the threshold of participation in the multi-party systems secures the exemption of on the fringes ultra conservative, ultra nationalistic parties, to have seats. Such parties tend to tilt the careful balance of the major competing forces in their favor and drive the country’s politics towards extremism. It does not surprise me that was the reason Israel raised the threshold of party participation in the Knesset. I quote regarding the progressive tightening of the threshold in Israel, it used to be: “1 percent of the vote from 1949 to 1992, 1.5 percent from 1992 to 2003, 2 percent from 2003 to 2014, and 3.25 percent since 2015.”

On the minus side, raising the threshold results in a lot of wasted votes, or rather in usurped votes. The followings are the actual percentages of the votes, the two coalitions and the Civil Contract front got during the last, June 2021, election.  The “Armenia Alliance” had 21.11% of the votes, the “I Have Honor Alliance” had 5.22% of the votes, and the "Civil Contract" had 53.95% of the votes. If you tally the votes of two opposition coalitions in the NA, it amounts to 26.33%, which with the "Civil Contact"’s votes of 53.95% add up to 81.28% of the votes. What happened to the remaining 19% of the votes cast? The remaining 19% was absorbed by those who make the NA and hence the "Civil Contract" that had 53.95% of the popular vote, commands 67% (2/3) of the National Assembly. The two alliances of the opposition that had 26.33% of the popular votes, command 33% of the National Assembly (1/3). Consequently, it makes no sense for a political party in Armenia to participate in the election if it cannot assure 5% of the votes for itself. The votes cast in that party’s favor will be wasted. It rather form a coalition.

National Assembly of Armenia is comprised of 101 seats plus additional and leveling seats reserved for minorities. The number of seats in the present National Assembly is 107 seats. “The Civil Contract” has 71 sets, the “Armenia Alliance” had 29 seats and the “I Have Honor” coalition has 7 seats. But the National Assembly had 132 seats in the December 2018 Armenian parliamentary election. The opposition had 44 seats and the Nikol Pashynian led government had 88 seats. 

The change in the number of seats of the National Assembly is made to satisfy to following. First assure the party or the coalition its share of the votes received. And also assure that the National Assembly make up is 2/3 for the government and 1/3 for the opposition. The higher percentage of the votes of the winning party or coalition, the more  the  number of seats of the National Assembly will will be. Nikol Pashinyan won 70.44% of the votes in 2018 December parliamentary election resulting in 132 seat National Assembly. In 2021 parliamentary election, Nikol Pashinyan led government won 53.95% of the electoral votes, which resulted in 107 seats National Assembly. I have presented in my previous blogs, the mathematical basis for computing the number of seats of the NA.

I favor the threshold of the votes for the political party in Armenia be lowered, such as to 3.0 % as in Israel (3.25%) and do away with coalition and maybe also the mandated 2/3 government seats and 1/3 opposition seats and have number of seats of the National Assembly remain the same, such as 107 in the present. Let the parties fight for the votes and the elected parties fight among themselves  to form the government and the opposition.

Democracy is a messy business. But as Churchill is credited to have famously said that democracy is the worst form of governance but there is no better.

 

«Արդի Խոհանոց» գրքոյքին խոհերով

Վահէ Յ Աբէլեան

Քանի մը օրեր առաջ, մօրմէս մնացած թուղթերը կը պրպտէի, «Արդի Խոհանոց» անունով գրքոյք մը ձեռքս անցաւ։ Տպուած է Լիբանան, Aravco Press, անունով տպագրատան մը կողմէ։ Գինը՝ 5  Լ.Ո- է։ Մայրս  նուիրած է հօրս, մակագրելով «Յովհաննէսին»։ Թէեւ մայրս իր անունը չէ նշած, բայց ստորագրութիւնը կասկածի առիթ չտար ճշդելու համար որ մօրմէս է։

Կրնամ պատկերացնել որ գրքոյկը շուրջ չորս տասնամեակներ առաջ տպուած ըլլալու է։ Հայրս ներկայ եղաւ մեր ամուսնութեան՝ 4 Յունիս 1977-ին, Ամերիկա, Նիւ Ճըրզի նահանգին Հայ Աւետարանական Եկեղեցիին մէջ, ձեռամբ – Rev. Bernard Assadour Guekguezian -ի։ Հայրս ժամանած էր որպէս այցելու բայց Ամերիկա մնալ ուզեց քանի որ աշխատանքի համար ընելիք չունէր Լիբանանի մէջ։ Իր բանեցուցած պանդոկը՝ որ ծանօթ էր որպէս Հոթել Լիւքս, եկար ատեն մնացած էր Արեւելեան եւ Արեւտմեան Պէյրութի սահմանագիծին վրայ, կողոպտուած, եւ թալանուած էր։ Իսկ շրջանը՝ կեդրոնական Պէյրութը, մնաց անմարդաբնակ երկար տարիներ մինչեւ Հարիրին զայն վերածեց ներկայ վիճակին՝ շքեղ բայց անհոգի, ըստ տակաւին Լիբանանաբնակ ընկերոջս։

Հայրս, Ամերիկա իր կեցութիւնը կրցաւ օրինականացնել աշխատելով որպէս խոհարարապետ Նիւ Ճըրզի-ի, Home for the Armenian Aged, հաստատութեան մէջ։ Կը պատկերացնեմ որ մայրս այդ շրջանին ղրկած էր գրքոյկը հօրս։ Այդ տարիներուն, մայրս մնաց Լիբանան մինչեւ որ հօրս կեցութիւնը  օրինակացուեցաւ ստանալով հպատակութիւն։ 

Գրքոյկը հարիւր – 100 – էջնոց, ափի չափ գիրք մըն է, ընդհանրապէս անուշեղէնի պատրաստութեան գրքոյք մը։  Հոն նշուած է պատրաստութիւնը զանազան «Քէյք», երու, «Բուտինկ»-ներու, «Փայ»-երու, «Քրէմ»-ներու; ինչպէս նաեւ «մաամուլ»-ի, «Նամուրայ»-ի, «Սապլէ»-ի, «Պիսքուիթ»-ի, «քախքէ»-ի, «Ղուրապիա»-ի, «Տօ Նաթ»-ի, «Ռոզեթ»-ի, ինչպէս նաեւ «Չէօրակ»-ի պատրաստութիւնները։

Գիրքին սկբնաւորութեան տրուած է ընդհանուր գիտելիքներ, չափի մասին, ջերմութեան մասին, պատրաստութեան մասին՝ օրինակ «ալիւրը միշտ մաղել չափելէն առաջ», կամ՝ «Ալիւրը հաւկիթին աւելցնելու ժամանակ միշտ գործածել փայտէ դգալ եւ շատ չ՚խառնել։» Նման պատուէրներու թիւը տասնեւմէկ հատ է։

Յուսամ կրցաք պատկերացնել ինչ չափի է այդ սփի մը չափ գրքոյքը։ Կը պարունակէ 100 թուագիր էջեր եւ իւրաքանչիւր էջին վրայ գրուած է պատրաստութիւնը «քէյք»-ի մը կամ «Փայ»-ի մը։ Իսկապէս արդի խոհանոցին համար  պատրաստուած գրքոյկ մըն է  եւ ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԵՐԷՆ է

Կար ժամանակ այդ լեզուով՝՝ արեւմտահայերէնով, կեանքի փորձառութիւն եւ ամբարուած գիտութիւն կը փոխանցուէր։ Նման տետրակ մը ունէր զոքանչս, կնոջս՝ Մարիին մայրը, որ բացառիկ ասեղնագործ մըն էր, ոչ թէ առօրեայ հասկացողութեամբ, այլ որպէս արուեստաւոր։ Երկար տարիներ աշխատեցաւ  ընկերութեան մը մէջ որուն աշխարհարչակ անուն ունեցող հագուստ կապուստին առաջին օրինակը ինքը կ՚ասեղնագործէր։ Դարձած էր այդ ընկերութեանը յարգուած պաշտօնեաններէն,  թէեւ հազիւ խօսակցական Անգլերէն գիտէր, եթէ կարելի է այդպէս բնութագրել գիտցած Անգլերէնը։ Իր երիտասարդութեան, Տիկին Ալիսը կարի եւ ձեւագիտութեան  դասընթացքի հետեւած էր, սյն ատեն Հալէպի մէջ հռչակ ունեցող Օր. Արշալոյս Խարմանտարեանի Կարի եւ Ձեւագիտութեան դասընթացքին եւ պահած էր երբեմնի դասընթացքին տետրակը ուր ձեռագիր մանրասնած էր տարբեր ձեւագիտութիւններ։ Տետրակը նուիրեցի անոր թոռնուհիին։ Մայրս ալ հետեւած եղած է նման դասընթացքի մը, Պէյրութի մէջ ես ստացած էր Կարի եւ ձեւագիտութեան վկայական։ Ներփակ զետեղած եմ զոքանչիս տետրակէն էջի մը նկարը ինչպէս նաեւ մօրս Կարի եւ Ձեւագիտութեան վկայականը եւ իր շրջանաւարտութեան նկարուած նկարը։

Տիկ. Ալիս Յովսէբեանին ձեւագիտութեան տետրակէն օրինակ մը

Իսկ նեկայիս, նոյնիսկ Մարին պիտի չօգտագործէ «Արդի Խոհանոց» այս հայատառ  գիրքը։ Անշուշտ որ կան բազմաթիւ նման Արեւմտահայ գիրքեր, աւելի մեծ ծաւալով, նկարազարդուած, ինչպէս մեր գրադարանին մէջ պահ դրուած Անահիտ Ֆ Տօնիկեանին «Եփելու Արուեստը» մեծածաւալ, գունաւոր գիրքը, տպուած 1980-ին, Լիբանան։ Սփիւռքահայը արդէն տիրապետած է իր երկրին լեզուին եւ ամէն կարելիութիւն ունի հետեւլու խոհանոցի պատրաստութեան, ոչ թէ միայն կարդալով երկրին լեզուովը, այլ նոյնիսկ հետեւելով անոնց պատրաստութեան նկարահանումը։ Իրողութիւնը այն է որ մեզմէ, Մարիին եւ ինծմէ ետք, հայերէնը նոյնիսկ որպէս տառական խօսակցական լեզու դադրած պիտի ըլլայ մեր թոռներուն տուներուն մէջ։

Այդ է Արեւմտահայ գիրքին անխուսափելի ճակատագիրը։ Աւելի քան երեսուն տարիներէ ի վեր ազատ եւ անկախ Հայաստանի Հանրապետութեան մէջ իսկ, Արեւմտահայերէնը նմացած է որբ եւ անտէր։ 

կը մտածեմ գիրքոյկը նուիրել NAASR-ին (National Association for Armenian Studies and Research) եւ կամ Armenian Museum of America-ին։ երկուքն ալ Պոսթոն քաղաքին մէջ են։  Բնականաբար ճշդելէ ետք որ օրինակ մը չունին։ կը կասկածիմ որ այս գրքոյքին ուրիշ օրինակ մը ունենան հոն պահ դրուած։ Այդ հաստատութիւններն ալ սկսած են խնդրել նուիրատուներէն նախապէս ճշդել որ հաստատութիւնը օրինակ չունենայ։ Կար ժամանակ Հայատառ գիրքերու աղբաման մը ըլլալու վտանգուած  էին, փոխանակ շտեմարան մը։  

Թող «Արդի Խոհանոց» գրքոյքն ալ հոն պահ մնայ հազարաւոր այլ հայատառ գիրքերուն հետ։

Մայրս՝ առաջին շարք, առաջին ձախին։

 

 

 

 

 

ԵՐԲԵՄՆԻ ՍԻՆ-ԷԼ-ՖԻԼԻ ՀԱՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ ՎԱՐԺԱՐԱՆԻՆ ՊԱՏՄԱԿԱՆԸ՝ որպէս յիշատակ

կը վերատադրադրեմ այս պլակը որ տեղադրած էի 8 Օգոստոս 2017-ին, ի յիշատակ ԿԱՐԱՊԵՏ – ԿԱՐօ – ԳՐԻԳՈՐ ՄՈՄՃԵԱՆ-ին քանի որ, վեց տարիներ աօաջ երբ այս պլակը տեղադրած էի Ֆէյսպուքի էջիս վրայ, նկատողութեանս յանձնած էր որ դպրոցին աշակերտը եղած է։  կը վերարդադրեմ ՝ “ Garabet Krikor Moumdjian - Well, well, well, Dr. Apelian...Guess what. I was a student at the Sin el Fil school for my kindergarten and also 1st and second grades...I remember the Seokun bakery down on Sin el Fil road. just make a right at Seokun and up the small hill to reach the Nakhagertaran school...Those were the days...» Վահէ Յ Աբէլեան

Երբեմնի Սին-էլ-ֆիլ Հայ Աւետարանական Վարժարանին Պատմականը

Պատ. Արամ Հատիտեան

Մօրս՝ Զուարթ Աբէլեանին արխիւները պրպտած ժամանակ ձեռքս անցաւ կցուած տեղեկագրութիւնը, որ յանձնուած է իր ուշադրութեան, շատ հաւանաբար քանի որան տարիներ կամաւոր ծառայեց որպէս Լիբանանի հայ աւետարանական դպրոցներու ուսուցչական խորհուրդին ատենադպրուհին։ Այլեւայլ պատճառներով, Յունիս 1, 1971 թուականը կրող երկտողին կցուած այս տեղեկագրութիւնը պահ մնացած է քովը եւ վերջապէս հասած է Ամերիկա եւ տեղ գտած իր արխիւներուն մէջ։

Տեղեկագրութիւնը պատ. Արամ Հատիտեանին վկայութիւնն է, որ աղերս ունի Պէյրութի արուարձաններէն՝ Սին-Էլ-Ֆիլի մէջ հիմնուած հայ աւետարանական դպրոցի մը հիմնադրութեան հետ։ Դպրոցին հիմնադրութիւնէն 23 տարիներ ետք, Պատ. Արամ Հատիտեանը գրի առած է իր տեղեկագրութիւնը։

Պէյրութի «Ջանասէր» ամսաթերթի 2013 տարուան Յունուար-Փետրուար միացեալ թիւին մէջ տոքթ. Զաւէն Մըսըրլեան՝ երկարամեայ տնօրէնը Պէյրութի Հայ Աւետարանական Գոլէճին, կը ճշդէ որ այժմ Լիբանանի մէջ կը գործեն վեց հայ աւետարանական դպրոցներ։ Նոյն այդ յօդուածին մէջ պարոն տնօրէնը կը յիշէ որեօթը այլ լիբանանահայ աւետարանական դպրոցներ դադրած են գոյութիւն ունենալէ, որոնցմէ է Պատ. Արամ Հատիտեանին տեղեկագրած Սին-Էլ-Ֆիլի վարժարանը։ Դպրոցին դադրեցման թուականը չէ յիշած։ Այսպէս, Սին-Էլ-Ֆիլի հայ աւետարանական վարժարանն ալ պատմութեան անցած է, եւ անկէ մնացած են յիշատակներ՝ այդ դպրոցը յաճախած աշակերտներուն մօտ, ինչպէս նաեւ թուղթին յանձնուած է մեքենագրուած այս տեղեկագրութիւնը իր գեղեցիկ հայերէն ձեռագիրմուտքով, որ տակաւին լոյս չէ տեսած։

Կեցցէ՛ Հայ Աւետարանական համայնքը։ Ան եղաւ ռահվիրան հայ երկրորդական վարժարանի հիմնադրութեան Լիբանանի մէջ, ուր 1923ին հիմնեց Հայ Աւետարանական Գոլէճը, որուն տնօրէնութիւնը կը վարէ տոքթ. Զաւէն Մըսըրլեան անցնող հինգ տասնամեակներուն ընթացքին՝ 1967էն ի վեր։

Շատ յատկանշական գտայ պատ. Արամ Հատիտեանի տեղեկագրութիւնը, քանի որան լաւապէս կը ներկայացնէ հայ աւետարանական առաջնորդին հովուական մտահոգութիւնը եւ յանձնառութիւնը։ Տեսնելով հայ պատանիներուն վիճակը, պատ. Արամ կը յուշագրէ․ «Այս տեսարանը զիս չափէն աւելի յուզեց, քանի մ’օրեր շատ մտահոգ մնացի. խիղճս ալ անհանգիստ եղաւ։ Աստուծոյ աղօթեցի որ այս հարցին լուծումի կերպը ինծի յայտնէ»։

Անկասկած նման տեսլականն էր, որ մղեց Հայ Աւետարանական համայնքին առաջնորդները, որ Մեծ Եղեռնէն ետք Լիբանանի մէջ հիմնեն 13 հայ աւետարանական դպրոցներ, որոնցմէ վեցը տակաւին կը գործեն, իսկ մնացեալ եօթը պատմութեան անցած են, ինչպէս յիշիցի վերը։ Այս դպրոցներուն աշակերտեց հայ պատանին եւ պարմանուհին, առանց որեւէ համայնքային կամ կուսակցական պատկանելիութեան խտրութեան եւ հարկ եղած պարագային ստացաւ նիւթական աջակցութիւն։ Հայ Աւետարանական համայնքին ալ կը պարտինք միակ սփիւռքահայ համալսարանը՝ Հայկազեանը։

Այսու կը կցեմ տեղեկագրութիւնը ինչպէս նաեւ անոր մեգենագրութիւնը։

Վահէ Յ. Աբէլեան

Նամակի պահարանին վրայ՝

Ձեռագիր երկտողը՝

ԲՆԱԳԻՐԸ

ՍԻՆ-ԷԼ-ՖԻԼ-Ի ՀԱՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ
ՎԱՐԺԱՐԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆԸ
————————————-

Սին-էլ-Ֆիլ-ի վարժարանը սկսաւ 1953 Նոյեմբեր 14-ին: Հովուական այցելութեանս ընթացքին Նոյեմբեր ամսուն սկիզբները տակաւին դպրոց չգացած եւ փողոցները սլքտացող խումբ մը մանուկներու հանդիպեցայ: Անոնք զաւակներն էին նոր եկած եւ Պէյրութի գետին եզերքի հիւղաւանները տեղաւորուած ընտանիքներու[,] որոնք անգործ եւ աղքատ ըլլալնուն համար դպրոցական տալու ի վիճակի չէին եւ հետեւաբար դպրոց չէին կրցած ղրկել զիրենք:

Այս տեսարանը զիս չափէն աւելի յուզեց, քանի մ’օրեր շատ մտահոգ մնացի, խիղճս ալ անհանգիստ եղաւ: Աստուծոյ աղօթեցի որ այս հարցին լուծումի կերպը ինծի յայտնէ:

Առաջին գործս եղաւ, մեր Նոր Մարաշ եկեղեցւոյ վարժարանի Մանկապարտէզ եւ Նախակրթարանի բաժինները լաւ մը աչքէ անցնել թէ արդեօք կարելի՞ էր քանի մը հատ այդ մանուկներէն հոդ տեղաւորել: Սակայն դժբաղդաբար այդքան խճողուած էին դասարանները որ հատ մըն իսկ տեղաւորել կարելի չէր: Ուստի մեզի կը մնարմէկ բան որպէս լուծում[՝]տեղւոյն վրայ սենեակ մը վարձել եւ ուսուցչուհի մը ապահովել եւ այսպիսով մանուկները փողոցէն փրկել: Սակայն երբ որեւէ նիւթական ապահովութիւն չունէի ի՞նչպէս կարելի պիտի ըլլար այս ընել: Ո՞վ կրնար այս ծրագիրս հաստատելով ինծի հետ գործակցիլ:

Այս շատ խիզախ եւ յանդուգն ձեռնարկ մըն էր եւ առանձինս, անձնական պատասխանատուութեամբ ի՞նչպէս պիտի կրնայի գլուխ հանել զայն: Սակայն Աստուծոյ ապաւինելով, հաւատքով եւ աղօթքով գործի լծուեցայ: Այս հարցին իմ վրաս ճնշումը այդքան ծանր էր որ ամէն կարելի դժուարութիւնները նկատի առնելով գործը յանձն առի:

Նախ, ուսուցչուհիի մը մասին մտածեցի: Ո՞վ պիտի ըլլար այն անձը որ այս դժուարին գործը կամաւոր կամ գէթ չնչին վճարումով մ’ընել յօժարէր: Իմ ժողովուրդէս Տիկին Շաքէ Հանէսեանին դիմեցի: Ժամանակին ուսուցչութիւն ըրած ծառայասէր եւ հոգեւոր քոյր մըն էր: Իմ մտահոգութիւնս, ծրագիրս իրեն ներկայացուցի, ինք անմիջապէս բաժնեց իմ այս մասին եղած ցաւերս եւ այս առնչութեամբ ամէն զոհողութիւն յանձն առնելու պատրաստակամութիւն ցոյց տուաւ, ինչ որ ինծի համար անբացատրելի գոհացում պատճառեց:

Երկրորդ, սենեակ մը վարձել էր որ բաղդատաբար դիւրին էր միայն դրամական հարց էր:

Այսպիսով ուրեմն Սին-էլ-Ֆիլ-ի Հայ Աւետարանական վարժարանը սկսաւ 1953 տարուան Նոյեմբեր 14-ին, Պէյրութ գետի եզերքի Կոմիտաս թաղամասին մէջ, 3×4 քառակուսի մէթր տարածութեամբ սենեակի մը մէջ 17 աշակերտներով եւ Տիկին Շաքէ Հանէսեանով որ մեր առաջին ուսուցչուհին եղաւ:

Շուրջ երեք ամիս յետոյ դպրոցին ցոյց տուած յառաջդիմութենէն քաջալերուած եղածը տեղեկացուցի Մերձաւոր Արեւելքի Հայ Աւետարանական Եկեղեցիներու Միութեան Կեդրոնական Մարմինին եւ իրենց միջոցաւ ալ «Ամերիկայի Հայ Աւետարանչական Ընկերակցութեան»:

Այս վերջինն ալ ուրախ եմ ըսելու թէ այս գործին կարեւորութիւն եւ այժմէականութիւնը հաստատելով, գնահատելով, քաջալերելով, այդ տարուան համար փոքրիկ նիւթական օժանդակութիւն ընելէ զատ յառաջիկային ալ եթէ գործը շարունակուի մասնաւոր յատկացում ընել խոստացաւ: Որով Ամերիկայի Հայ Աւետարանչական Ընկերակցութենէ եղած օժանդակութիւնը, նաեւ աշակերտութեան որպէս կրթաթոշակ տալիքները գանձելով սենեակի վարձքը տալէն յետոյ մնացած գումարն ալ որպէս չնչին մէկ նուէր կամ գործնական գնահատանք Տիկին Շաքէ Հանէսեանին վճարելով /2/ հաշիւը փակեցի այդտարուան համար, որ ամբողջ տարուան ընթացքին, քրիստոնէական հոգիով եւ կատարեալ նուիրումով աշխատեցաւ իրեն յանձնուած փոքրիկներուն մտային եւ հոգեկան զարգացման համար:

Մինչեւ 1968, տարուէ տարի քանի աշակերտութեան թիւը կ’աւելնար, ուսուցիչներու եւ սենեակներու թիւերն ալ աւելցնելով շարունակուեցաւ, Մանկապարտէզ եւ Ա, Բ, Գ, երեք դասարաններով: 1969-70 տարին չորրորդ դասարան մը, իսկ ներկայ տարին հինգերորդ մըն ալ աւելցնելով լման նախակրթարանի աստիճանին բարձրացաւ: 18 տարիներու 16 տարին վարձուած տարբեր շէնքերու մէջ շարունակուելէն յետոյ երկու տարիէ ի վեր իր սեփական շէնքին մէջ հաստատուեցաւ: Վարժարանի դիրքը Նոր Մարաշ եկեղեցւոյ ծիրին մէջ եւ շատ մօտ ըլլալուն համար, որպէս այն եկեղեցւոյ ալ հովիւը բնականաբար եկեղեցւոյս վարժարանին մէկ մասնաճիւղը կոչեցի զայն:

Մինչեւ 1962 աւագ ուսուցիչներով կառավարուեցաւ սակայն 1962-1968 վեց տարի շարունակ ունեցանք մեր առաջին տնօրէնուհին յանձին Տիկին Կլատիս Շիւքրիւի: Նա աւետարանական ոգիով տոգորուած նուիրուեցաւ գործի: Մէկ կողմէն դպրոցի զարգանալուն աշխատեցաւ, միանգամայն զայն որպէս աւետարանչական կեդրոն, Աւետարանի լոյս եւ սկզբունքները տարածելու գործածեց, ինչ որ վարժարանի բուն նպատակը եւ գոյապատճառն է:

Վերջին 18 տարիներու ընթացքին ինծի համար ամենայիշատակելի եւ ուրախառիթ օրը եղաւ Օգոստոս 29, 1969 Ուրբաթ երեկոն, երբ ազնուաշուք Տոքթ. Բ. Գրիգորեան ինծի հաղորդեց նշանակալից դէպքի մը աւետիսը, ըսելով, այսօր Սին-էլ-Ֆիլ-ի դպրոցին համար աղուոր շէնք մը գնեցինք եւ բանալին հետս է: 18 տարիներու յոգնութիւնս թօթափած եղայ, հանգիստ շունչ մ’առի, Աստուծոյ փառք տուի:

Շէնքը գնուած էր Տիար Ստեփան Փիլիպոսեանի իշխանական նուիրատուութեամբ եւ նոյնինքն Տոքթ. Բ. Գրիգորեանի բարեխօսութեամ[բ], հաստատամտութեան եւ վճռակամութեան շնորհիւ[,] որոնց համար յանուն Մերձաւոր Արեւելքի Հայ Աւետարանական Եկեղեցիներու Միութեան մեր երախտագիտութիւնը եւ շնորհակալութիւնը կը յայտնենք:

Այս անցած 18 տարիներուն վարժարանի գործերուն գրեթէ բոլորպատասխանատուութիւնը անարժանաբար ես վերցուցի Տիրոջ շնորհիւ[,] որ ինծի ոյժ տուաւ գործելու: 1964-ին հետս աշխատելու համար Կեդրոնական Մարմինը որպէս հոգաբարձուներ նշանակեց Տիար Պարգեւ Ատրունի եւ Տիար Յովհ. Թիլքեանը, որոնց անձնուէր եւ զոհաբերուող ծառայութեան, աշխատանքներու եւ եղբայրական գործակցութեան համար շատ երախտապարտ եմ անձամբ եւ վարժարանը շատ բան կը պարտի իրենց: Ուրախութեամբ կը նշենք որ վարժարանս այժմ կը շարունակէ տարուէ տարի աւելի յառաջդիմութիւններով եւ իր գտնուած թաղամասին մէջ օրհնութիւն ըլլալով:

Վարժարանիս ներկայ ուսուցչական կազմը,-

1) Տիկին Մարի Քեահկէճեան – Տնօրէնուհի
2)Օրդ. Մարի Պարութճեան
3)»   Ժանէթ Նագգաշեան
4)»   Սիլվա Տէմիրճեան
5)»   Էլիզ Պէհէսնիլեան
6)»   Սեդա Աղամանուկեան
7)»   Սօնա Մարգարեան
8)»   Մարիամ Սվաճեան
9)Պրն. Յարութիւն Ատրունի

[դպրոցին կնիքը]
Արամ Յ․ Հատիտեան
Ատենապետ
Սին-էլ-Ֆիլ-ի Հայ Աւետ վարժարանի հոգաբարձութեան