We believe......

The attached is the ARF credo as set by The World Congress of the Armenian Revolutionary Federation and presented in 80^th ARF anniversary booklet. 

The supreme aim of the Armenian Revolutionary Federation is the realization of a free, united and independent democratic national homeland established on the territories of the historic fatherland of the Armenian nation.

WE BELIEVE

WE BELIEVE, that the realization of this aim can only be possible in the free democratic world context. A world in which the danger of war is permanently eliminated, and where the existing and potential international disputes can be resolved by peaceful means through the agency of a powerful international organization which shall be endowed with the necessary means of imposing its supreme will on great or small nations alike,

WE BELIEVE, that it is the indisputable and inviolable right of all nations great or small alike, to possess their own independent government and to live and prosper under the canopy of its protection.

WE BELIEVE, that each nation, even the smallest and the weakest, can best develop its creative talents and its unique national individuality in its own free and independent state.

WE BELIEVE, that when a nation’s fatherland is under the yoke of a more powerful alien nation and the ruling nation is reluctant to end its tyranny by peaceful legitimate means, the nation which is ruled has the inviolable right to fight against that rule, and to resort to revolution an armed conflict, if necessary, for the liberation of its own fatherland.

WE BELIEVE, that each nation has an undeniable right to govern itself as it wishes and to express its collective will only through the medium of the free universal secret ballot.

WE BELIEVE, that a nation even within the limits of its independent national state, can best prosper and live happy life when all its members, regardless of sex, race, or creed, enjoy the freedom of PRESS, of RELIGION, and PUBLIC ASSEMBLY, the freedom to organize, to work, to travel, to move and to communicate with others – conditions of which Armenia of today is deprived.

WE BELIEVE, that when a nation is independent, and enjoys the benefit of a democratic government which is elected by the free, universal and secret vote of the people, any changes in the constitutional order are made only through by peaceful and legitimate means. Consequently, it is a crime which is tantamount to treason to effectuate these changes in the free constitutional order by armed force or by revolution.

WE BELIEVE, that a nation not only has the right, but it has the duty to dispense social justice to all classes of society, without discrimination, and to create such socio-economic conditions in which the humblest classes of the nation shall have the opportunity to enjoy a life which is in keeping with human dignity, fully adequate to meet the necessities of life.

WE BELIEVE, that the Armenian nation, as every other nation, can best preserve and develop its unique physical and spiritual existence in a free and independent national homeland.

WE BELIEVE, that any nation, as well as the Armenian nation, in this atomic age when science has made gigantic strides in the fields of travel and communication, cannot develop and prosper in an isolated life. Science has wiped out the limitations of space and has brought the nations closer together, that all nations, great or small, aside from their aspirations to be free and independent, necessarily have a need of cooperation, because, by virtue of their economies, their means of inter-communication and their cultural activities, more than at any other time, they are inter-dependent, and can meet their needs only though mutual understanding and close cooperation.

WE BELIEVE, that, as long as Armenia continues to remain under the Soviet rule, and as long as Armenia’s historic territories are held by an alien power, it is the sacred duty of all Armenians to pursue the CAUSE OF THE FATHERLAND’S LIBERATION, with all the possible means at their disposal.

THE WORLD CONGRESS OF THE ARMENIAN REVOLUTIONAY FEDERATION 

 

HAVA NAGILA

NAIRA KUZMICH

The concluding paragraphs of the story “HAVA NAGILA” in the book “WE ARE ALL ARMENIAN”. The author NAIRA KUZMICH was born in Armenia and raised in the Los Angeles enclave of Little Armenia. Her nonfiction has appeared in Ecotone, Threepenny Review, Michigan Quartely Review, Cincinnati Review, Massachusetts Review, Guernica, Southern Review, Shenandoah, and elsewhere. Naira passed away from lung cancer in 2017 at the age of twenty-nine.

“But when I danced (note: Hava Nagila) in Berlin and I understood that when my parents pressed upon me my Armenianness, it was not the same as white strangers pressing upon me my foreignness. My Armenianness was a gift from my parents. It was not a weapon. It was a book I could turn to again and again and find myself there. A reminder: I was not a gap in the history pages. Not 1915. When my parents said, “You’re Armenian, not American,” they meant I knew where I came from, and I knew what that meant: I’d be confronted by my past everywhere. It meant I could not dance to another culture’s song, in another culture’s bar, and feel light in my skin. It meant I smelled the stink in the air, heard the laughter dark and mean. Long.

I thought about explaining this to my friends, thinking they’d get it because their own histories, but then I realized I couldn’t expect that of them. How to say to someone you love that they could never understand your pain because they haven’t been in your shoes? They have not danced the same dance as you.  Even when the music playing is the same, the body dancing is not.  The body moves to a different rhythm.

So I will say it to someone I don’t love. I will say it to the stranger reading: there are certain things you will never understand, but you must listen.”

Editor’s note: This essay was written in 2015, and the author passed away in 2017. In 2019, both the US House of Representatives and the US Senate passed resolutions acknowledging the Armenian Genocide. In 2021, President Joe Biden also released a full statement of acknowledgment on Armenian Genocide Remembrance Day.

WE ARE ALL ARMENIAN book presentation
A screen shot from NAASR organized Webinar. 

 

 

 

The Mailbox

Stepan Apelian

 

I do not think I will ever look at the mailbox the same way again, after translating the article my cousin Stepan wrote about his experience with the black mail box, a feature at every household in the United States. Vahe H. Apelian

When we were elemenatray school students, in the 1960s, sending and especially receiving a letter in Kessab was an event. Our parents always reminded us to stop by the postoffice right after after school, especially when the days and time for receiving letters had long passed and we had not received an expected letter.

The post office was a hovel, barely consisting of 2 or 3 rooms, without furnishing and an office setup. A wooden counter separated us from the 15 squar shaped wooden mailboxes. Each one of them was dedicated to a village. Each one of them had the name of the village was written on it, in barely legible letters. But every villager knew well the wooden mailbox on the shelf for their village. Thus, we also knew the mailbox on the shelf designated for our village Keurkune, without reading the name.

The post master was a high placed government official who was appointed from the outside. The postoffice barely had 2 or 3 officials who were from the local residents. Among them, the most important person for us was the letter carrier Mahmoud. He was the one who would deliver the news that a letter had arrived.

Sometimes he would not be there when we arrived after being being discharged from the school. Mahmoud would have ended his day’s work and would have left the postoffice. We would always find the door open and our curious look would be directed to the mailbox for our village, which was often empty and barely had room for one or two letters. Whenever he was there, we impatiently followed Mahmoud's movements. He barely could read the names or the addreses but he knew where the letter was from. He would tell us with a smile: this letter is from America. Let us see if it is “loaded”. 

See if it's loaded ? Mahmoud would present the letter to us apologetically letting us know that the envelope of the letter arrived partially open; although open enough to check its content. During the New Year and Christmas, the shelves were always full. It was our duty as students studying in Kessab to take the letters to our village Keurkune thus relieving Mahmoud from the burden of carrying the letters for distribution.

There were two other persons who were associated with the postoffice, whether officially or out of interest, no one seemed to know. But you could always learn a lot from them. They were Baboug – grandpa – Hagop Guirakosian, who was endearingly knowm as  Misagikunts Hagop. The other was Ghazarin Avo.  Avetis was the “scanner” of our days. He recorded the plate numbers of all the cars arriving to Kessab in a small notebook without causing much distraction. I do no know if he did it out duty or out of his personal interest. But when it was necessary, he knew the make and the model of the car, its color and its plate number.

Avo and Hagop, the endearing baboug of Kessab, knew what letters and correspondences passed through the postoffice. If you had investigative inquiries, you would definitely contact them. On St. Hagop’s week, baboug Hagop would definitely try to hand the newspapers and letters personally to the owners, knowing full well that he would be rewarded generously from his namesakes, as they celebrated their name’s day.  Everyone loved his mischievous grin and smile that exumed sincerity.

The days of those letters were long gone and forgotten since the beginning of the 21st century as e-mails and the Internet became common and almost every home had access to the Internet. No one was interested in letters anymore, save legal or state correspondences. Periodicals, monthlies, and dailies generally arrived late. The news they carried were already known and were out of that. 

I also had forgotten about the postoffice had it not been the unfair waves of life that cast me to America's shore and forced me to live under my in-laws’ roof. On March 21, 2014 Muslim extremists attacked Kessab forcing the inhabitants to flee for their safety.

*****

This modest house in Corona, CA, has been also our residence for the past four years.

When we arrived, the first thing I noticed was the black metal letterbox mounted next to the door.

"The mail didn't come today..."

It's my father-in-law, he has remained dissatisfied.

Iooking at him, I was thinking in my mind; man, what are you waiting for in America?

Days passed and my interest gradually grew, especially that our official address was the same, and there was definitely something to receive every day.

*****

My father-in-law passed away.

It’s my turn now. 

I do the same thing, that perplexed me not long ago. Several times a day, driven from my idleness and boredom, I open that black box expecting to see letters from those who fled Kessab on that fateful day.

Instead, I toss ninety percent of the mailbox’s content straight into the trash can, without even opening them.

But there is one good thing. It gives me a reason to pause and remember the old days and for having to do something !

 Lenders are in competition offering loans and credit cards.

They want you to buy what you need and what you don't need and be in debt. They offer endless incentives to spend. This consumerist country has one focus, empty people's pockets at any cost. As your debts increase, you can pay the interest on them.

Insurance companies offer life insurance with countless letters. I would be very happy and think how good it is that people are offered life insurance. But when I look beyond the title, what is called life insurance, is actually a death insurance.

It's about death, it's about cemetery plot purchase, coffin and ceremonies...but always the name is life insurance.

My mother often says, they do not value paper and printed words in America. Paper and printing are worthless. She is right.

Car insurance, home insurance, fire, anti-theft insurance; healthcare, medical and hospital care insurance, the list gets longer. Insurance companies seem to have the lion's share of the country's economy.

The people’s minds have been imprinted from the beginning with a system that makes living without insurance unfathomable

Systems...and Systems...the whole country is governed in this way...follow the system, otherwise your destruction is inevitable.

The people are under the yoke of these companies.

 

 

Աբրահամ Լինքոլնի Կէթսպըրկի Ուղերձը

Աբրահամ Լինքոլնի Կէթսպըրկի Ուղերձը՝ (Apraham Lincoln’s Gettysburg Address), կը խորհդանշէ նաեւ Երաբլուրը եւ հոն այցելութիւնը։ Կցած եմ ուղերձին թարգմանութիւնս։ Սրբագրութիւնը կը պարտիմ երբեմնի ուսուցչիս Արմենակ Եղիայեանին։

«Չորս քսանամեակներ և եօթը տարիներ առաջ մեր հայրերը այս ցամաքամասին վրայ յառաջացուցին նոր ազգ մը բեղմնաւորուած Ազատութեան մեջ և նուիրուած այն առաջադրութեան որ բոլոր մարդիկ ստեղծուած են հաւասար։

Այժմ մենք բոնկուած ենք քաղաքացիական մեծ պատերազմի մը,  փորձարկելու որ արդիո՞ք այդ ազգը, կամ որեւէ ազգ՝ այդպէս բեղմնաւորուած և այդպէս առաջադրուած կրնայ երկար տոկալ: Մենք կը հանդիպինք այդ մեծ պատերազմին մարտադաշտին վրայ: Մենք եկած ենք նուիրելու այդ մարտադաշտին մէկ մասը որպէս վերջին հանգստավայրը անոնց որոնք այստեղ իրենց կեանքերը նուիրեցին որպէսզի այդ ազգը կարողանայ գոյատեւել: Բոլորովին տեղին և պատշաճ է որ մենք այս ընենք:

Բայց աւելի խոր իմաստով՝ մենք չենք կրնար նուիրագործել - չենք կրնար սրբադասել - չենք կրնար սրբացնել այս հողը: Կենդանի և մեռած խիզախ մարդիկ որոնք պայքարեցան այստեղ, արդէն սրբացուցած են այն շատ աւելի բարձր քան մեր աղքատ ոյժը կարողանայ աւելցնել կամ նուազեցնել:

Աշխարհը քիչ ուշադրութիւն պիտի դարձնէ եւ ոչ ալ երկար ժամանակ պիտի յիշէ թե մենք ինչ կ՚ըսենք հոս, բայց երբեք պիտի չի կարողանայ մոռանալ այն ինչ որ ըրին այստեղ: Ընդհակառակը` մենք ողջերս ենք որ պէտք է նուիրուինք այստեղ ամբողջացնելու իրենց անաւարտ գործը, որուն համար անոնք մաքարեցան հոս եւ ազնիւօրեն առաջ մղեցին:

Աւելի շատ մեզի համար է որ հոս ըլլանք նուիրուած մեր առաջ մնացած մեծ գործին – այստեղի պատուելի մեռելներէն մենք նուիրում ստանանք այն դատին՝ որուն համար անոնք տուին իրենց նուիրումին վերջին ամբողջական չափը – որ մենք՝ մեծապէս ուխտենք որ այդ մեռնողները ի իզուր մեռած չըլլան - որ այս ազգը, Աստծոյ ներքեւ ունենայ ազատութեան նոր ծնունդ մը - եւ որ ժողովուրդին կառավարութիւնը, ժողովուրդին կողմէ, ժողովուրդին համար չի ջնջուի այս աշխարհէն:» 

Աբրահամ ԼինքոլնԱբրահամ Լինքոլն

The necessity of Armenia’s…..

Vahe H. Apelian

 

I purposely had the title of this blog end with dots, simply because I did not want to title it the way I had intended to, that is to say; “The necessity of Armenia’s peace initiative”, concerned of the negative reaction and responses it may illicit right away. I do not want to give impression that what I reason and hence advocate, has any merit in the overall scheme of things that is Armenian. But I believe that each Armenian should formulate his or her stand. Mine has been in favor of Armenia’s peace initiative.  I reason that Armenia has no other alternative and after the second Artsakh war Armenia lost, Armenia’s peace initiative is out of necessity.

Much like any other country, Armenia cannot go on without a policy vis-à-vis its immediate neighboring neighbors be it Turkey and Azerbaijan with which Armenians have a tortured relationship spanning over centuries to this day. In plain view of the world, Azerbaijan occupies Armenian lands which was an Armenian enclave in Soviet Union and was known as the Mountainous Karabagh Autonomous Oblast in Armenian – Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնաւար Մարզ. Oblast is a Russian Slavic word which means “a region ruled over”. MKAO was ruled over by the Soviet Union but was administratively tied to Soviet Republic of Azerbaijan up to the time when the Soviet Union imploded and its component states, such as Azerbaijan and Armenia, and enclaves. such as Abkhazia, Ossetia much like MKAO carved their own state. But, no war and no peace state Armenia led since 1994, led to the disastrous 44-day Artsakh war.

The counter argument to the peace initiative has been that Armenia cannot sign a peace agreement with countries that intend to destroy it. Turkey’s and Azerbaijan’s policies have been just that; obliterate Armenia as a state in the Caucasus. They have not shied to state it publicly during / before the war (read:http://vhapelian.blogspot.com/2020/10/what-does-turkish-media-say.html ) and after the war (read: http://vhapelian.blogspot.com/2020/11/post-november-10-2020-what-does-turkish.html). 

But the fact of the matter is that, as Edward Jerejian said the other day at the NAASR organized webinar, that you make peace with your enemies. There is a fine, yet an existential distinction between signing a peace agreement and capitulating to an enemy. Surely the intend of the victorious Turkish and Azerbaijan forces during second Artsakh war was the outright capitulation of Armenia. But it ended with the tri-lateral agreement to cease the war at the cost of thousands of Armenian young lives over a war that tenaciously was fought and lasted 44 days. We all know what transpired.

It is said that Armenia needs to be strong to guarantee the viability of the peace initiative. But that is no argument! It is sort of telling someone that you need to breathe to survive. Not even for a second I doubt that Ararat, figuratively speaking and also referring to Armenia’s foreign minister, do not know that, as the FM leads Armenia’s peace initiative the government pursues out of necessity. The fact of the matter is that, as stated above, after the first Artsakh war, over a quarter of century of no war and no peace led to the disastrous second Artsakh war and there is no assurance that no war and no peace will not lead to the third war that will be Armenia war. 

Time will tell whether Armenia’s peace initiative will succeed or not, but it should not fail. Like any other policy, there is and there will be a hefty price to pay. Of course, Armenia will need security quarantines to trust Azerbaijan’s signing the peace initiative. But as Reagan famously noted to Comrade Gorbachev, “trust but verify”.  Had there not been those considerations I reason  Armenia would have long ago signed a peace treaty.

The Swiss are armed to their teeth and have institutionalized militia in a way no other country has done it, even though Swiss are multiethnic. They are Swiss Germans, French-speaking Swiss, Italian-speaking Swiss and so forth. Regretfully, time again has indicated that the Armenians do not have that caliber of citizenship, in case of Republic of Armenia, and that level of understanding, in case of the Armenians in diaspora. Had we institutionalized militia, it would have given each Armenian a front-line ownership for securing Armenia and hence a sense of control over his or her destiny. There will not be an institutionalized militia in Armenia in my lifetime. The only institution that will guarantee Armenia’ security is the state and the government that is democratically elected to lead the state and command its armed forces.

Consequently, I chose to stand with the government the citizens of Armenia have democratically elected and rally its peace initiative. 

We will either make or break.

The Finest House - Ամենից Լաւ Տունը

By Hovhanness Toumanian

(Masterfully Translated by Ara Mekhsian)

The All Armenian Poet, Hovhannes Toumanian

The Finest House 

 

Where the winds frolic and toy

And the waters roar and froth

Lived a very restless boy

With his mother kind and fond,

In a drab hovel,

In an old hovel,

Along the river,

Beneath the trees.

 

One day said the restless boy,

“My kind, loving mother dear,

This place affords me no joy,

I must go away from here -

This drab hovel,

This old hovel,

Along the river,

Beneath the trees.”

 

“Let me roam from place to place.

When I've found the finest home,

I will return, and with haste

We will escape away from

This drab hovel,

This old hovel,

Along the river,

Beneath the trees.’’

 

He saw many a fine dwelling

In the course his long voyage,

But the hovel kept on calling,

So, he returned to his village,

To the drab hovel,

To the old hovel,

Along the river,

Beneath the trees.

 

“Did you find it?” asked the mother,

Happily beholding her son.

“I saw houses filled with wonder,

But the most enchanting one is

This drab hovel,

This old hovel,

Along the river,

Beneath the trees.”

 

 

Ամենից Լաւ Տունը

Յովհաննէս Թումանեան

 

Էնտեղ, ուր հովը խաղում է ազատ

Ու ջուրն աղմըկում, անվերջ փըրփըրում,

Էնտեղ իր բարի, իր սիրող մօր հետ

Մի շատ անհանգիստ տղայ էր ապրում,

Մի գորշ խըրճիթում,

Մի հին խըրճիթում,

Գետի եզերքին,

Ծառերի ակին։

 

Մի օր էլ եկաւ անհանգիստ տըղան,

Կանգնեց իր բարի, իր սիրող մօր դէմ.

«Մայրիկ, էստեղից պէտք է հեռանամ.

Միակ ձանձրալի տեղը, որ գիտեմ,

Էս գորշ խըրճիթն է,

Էս հին խըրճիթն է,

Գետի եզերքին,

Ծառերի տակին։

Թո՛ղ գընամ շըրջեմ աշխարհից աշխարհ,

Ճամբորդեմ լաւ-լաւ տըներ տեսնելու,

Ամենից լաւը ընտրեմ մեզ համար,՚

Գամ քեզ էլ առնեմ ու փախչենք հեռու

Էս գորշ խըրճիթից,

Էս հին խըրճիթից,

Գետի եզերքին,

Ծառերի տակին»։

 

Ու գնաց, երկար թափառեց տըղան,

Մեծ ու հոյակապ շատ տըներ տեսաւ,

Բայց միշտ, ամէն տեղ պակաս Էր մի բան...

Ու հառաչելով ետ վերադարձաւ

Էն գորշ խըրճիթը

Էն հին խըրճիթը,

Գետի եզերքին,

Ծառերի տակին։

«Գըտա՞ր, զաւա՛կըս», հարցըրեց մայրը,

Ուրախ, նայելով իր տըղի վըրայ։

«Ման եկայ, մայրի՛կ, աշխարհից աշխարհ,

Ամենից սիրուն, լաւ տունը, որ կայ,

Էս գորշ խըրճիթն է,

Էս հին խըրճիթն Է,

Գետի եզերքին,

Ծառերի տակին»։

Nothing new under the sun over Armenia

Regrettably there is nothing new under the sun over Armenia. Today I read CSTO general secretary's statement as reported by Armenpress (see the attached) and I was reminded of  my translation of the article Raffi Doudaklian posted on his Facebook page on November 20, 2018, titled "What Collective Defense? What Security?" - (Ի՞նչ Միացեալ Պաշտպանութիւն, ի՞նչ Անվտանգութիւն) Բնագիրըկ կցուած է։

What Collective Defense? What Security?

" It was May 29, 2014, when the President of Armenia Serzh Sargsyan departed to Astana, the capital city of Kazakhstan to take part in summit of the Eurasian Economic Union (EEU). After signing the conditions for membership, Armenia was to become a full-fledged member of EEU as of January 1, 2015. The presidents of Russia, Belarus, Kazakhstan and Kyrgyzstan were naturally attending the summit as well. The proceedings of the summit were being aired in all the membership countries. 

The president of Kazakhstan Nursultan Nazarbayev, the host of the summit solemnly took the podium. Much like the characteristic sullen and unpleasant faced former Soviet leaders spoke about the EEU for which Armenia had applied for membership and was present to sign accepting the conditions for Armenia’s membership. Nazarbayev suddenly started talking about the conditions for accepting Armenia’s membership, addressing president Serzh Sargsyan. We, said Nazarbayev, have received a letter from the president of Azerbaijan Ilham Aliev. He opposes Armenia joining the EEU with Karabagh. We, continued Nazarbayev saying, cannot accept the presence of Karabagh in the economic union. The precondition for Armenia joining the EEU was clear. Armenia could only join the economic union without Karabagh.

The president of Armenia did not utter a word, in spite of the disgraceful state he was subjected to, especially when Nazarbayev was conveying to him the precondition laid down by Alieve, the president of Azerbaijan (note: Azerbaijan is not a member of EEU). With his own admission, Nazarbayev was stating that he had received a letter from Baku and the message was clear.

President Serzh Sargsyan's displeasure was obvious. But what could he do? By his own admission he had decided Armenia joining EEU the evening before. In a single night he had Armenia join the economic union of tyrannical countries with failed economies.

 What else could he do when he was the one who had presented himself at their door applying for membership, when Armenia as a whole did not back him up? The people did not support him, even it understood and tacitly accepted the president’s sudden decision to join EEU. Thus Serzh Sargsyan let Nazarbayev’s insult go without a response. He uttered not a single word and returned to Armenia subdued where no one was expecting him to justify his stand for everyone seemed to have concluded that Armenia is a week and a poor country and will always remain at the whims of the tyrannical rulers of EEU. Were they not the very same countries that were arming Azerbaijan?

Now let us come to the present days and to the events that took place a few days earlier. This time it was at the CSTO (Collective Security Treaty Organization) summit. The same countries have come together. Tajikistan and Uzbekistan have also joined them. The whole world knows that the leaders of these countries are as close to democracy as the moon is to our planet. The main topic of the agenda is the election of the new secretary-general. The former secretary-general Yuri Khachadurov has resigned because he faces grave legal issues in Armenia. The president of Belarus insists that the position of the secretary-general belongs to him, in spite of the fact that Khachadurov’s term extended to 2020. But Nikol Pashinyan opposes him and insists that the position of the secretary-general belongs to Armenia for the next two years. The by-laws are not clear about such succession. Russia remains silent. It might very well be that Russia wants Armenia cornered much like Serzh Sargsyan was four years earlier. The closed-door deliberations take place. According to some sources the deliberations take place in a very tense atmosphere. The sole ruler, the perpetual president of Belarus Alexander Lukashenko wants, at all cost, to snatch the decision to appoint the next secretary-general from Armenia. Pashinyan opposes him and counter offers. A decision is not arrived. Armenia refuses to give in and a consensus is not reached.

CST0 is an intergovernmental military security alliance. Each one of them is responsible for safeguarding the security of its member. If any one of the member countries is attacked, all are expected to join to safeguard the country’s security. Azerbaijan is not a member of CSTO. But lo and behold it is a favorite among some of the organization’s member countries. The day after the closed-door meeting, Belarus’s perpetual president invited the Ambassador of Azerbaijan in Minsk and conveyed to him the deliberations of the closed-door meeting. At least that is what the television and other news outlets of Belarus report. 

Consequently, in plain daylight, the closed-door deliberations of the CSTO’s member countries are conveyed to a country that is an enemy of a member country. Pashinyan, in no uncertain term, condemned the conveying of the behind-door deliberations of the member countries to the ambassador of Azerbaijan and tells the members that no one henceforth has the right to treat Armenia in such a manner. The spokesperson of Belarus responded in a diplomatically uncalled manner. It is clear. Lukasheno’s ally is not the organization member Armenia. It is Azerbaijan. So is Khazakhstan’s. 

This is how the “allies” of Armenia, Belarus and Khazakhstan, are. Four years ago it was Khazakhstan that dictated Armenia the conditions for its membership preconditioning it with the exclusion of Karabagh. Nowadays the president of an allied country conveys the behind the door deliberations of the member countries to Azerbaijan that is at war with a member country, Armenia. 

These are no new revelations here. It was well known that EEU and CSTO are nothing else but agents on the world scene that serve Russia’s historical imperial mindedness. The countries that make up these two organizations do not have a common political mission. They do not have the same security goals. They do not even have a common economic vision. The saddest reality is that Armenia has been forced to become members to these organizations, made up of tyrannical rulers, at the expense of its own interests accepting the sale to Azerbaijan weapons of mass destruction and public humiliation. 

Unfortunately the previous rulers of Armenia saw that the interest of Armenia is better served by serving the interests of their “allied” countries. They considered it to be a sound diplomacy arguing to us that the interests of Armenia are nowhere else other than subjugating ourselves to the conditions imposed upon us.

Before seeing the salvation of Armenia in EEU and CSTO alliances, it behooves us to ask how have the member countries accepted and viewed Armenia? Have they forcefully condemned Azerbaijan for continually attacking Armenian border village? Have they ceased arming Azerbaijan with weapons of mass destruction? Have they respected the right of people of Arstakh for self-determination? Have they taken into consideration Armenia’s unique geography and its special trade needs with neighboring countries?  What we have witnessed in the behaviors of Lukashenka and Nazar prove the contrary.

Consequently, of what grand diplomacy are we talking about? Is demanding a country’s right to exist a grand diplomacy? It is time that these countries treat Armenia as an ally of equal footing. From this standpoint Pashinyan is right when he squarely confronts president of Belarus serenading Azerbaijan and demands explanation. He should demand explanation because that is what, first and foremost, the interests of Armenia dictate. Otherwise Armenia’s membership to EEU and CSTO makes no sense.

Raffi Doudaklian "

                                            **********

Ի՞ՆՉ ՄԻԱՑԵԱԼ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹԻՒՆ, Ի՞ՆՉ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹԻՒՆ

Մայիս 29, 2014-ին էր. Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեանը Ղազախստանի մայրաքաղաք Աստանա մեկնած էր, մասնակցելու՝ մաքսային միութեան անդամ երկիրներու գագաթաժողովին: Հայաստանը, միութեան պայմանագիրը ստորագրելէ ետք, 1 Յունուար, 2015-էն սկսեալ պիտի դառնար մաքսային միութեան անդամ: Գագաթաժողովին ներկայ էին բնականաբար Ռուսաստանի, Բելառուսի, Ղազախստանի եւ Կիրքիզիստանի նախագահները: Ժողովը կը սփռուէր կենդանի՝ միութեան անդամ բոլոր երկիրներուն մէջ:

Ղազախստանի նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաեւը, գագաթաժողովի հիւրընկալը, հանդիսաւոր կերպով բեմ բարձրացաւ: Նախկին սովետի երկիրներու ղեկավարներուն յատուկ խոժոռ եւ անհաղորդ դէմքով խօսեցաւ Մաքսային Միութեան մասին, միութիւն մը, որուն անդամակցելու յայտ ներկայացուցած էր Հայաստանը եւ պիտի ստորագրէր համապատասխան պայմանագիրը: Նազարբաեւը յանկարծ սկսաւ արտայայտուիլ Հայաստանի միութեան միանալու պայմաններուն մասին, խօսքը ուղղելով նախագահ Սերժ Սարգսեանի: Մենք, ըսաւ Նազարբաեւ, նամակ ստացած ենք Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւէն: Ան դէմ է, որ Հայաստանը Եւրասիական տնտեսական միութեան միանայ Ղարաբաղի հետ միասին: Մենք չենք կրնար ընդունիլ Ղարաբաղի ներկայութիւնը միութենէն ներս: Նախապայմանը յստակ է, Հայաստանը միութեան կրնայ միանալ միայն առանց Ղարաբաղի:

Հայաստանի նախագահը ձայն ու ծպտուն չհանեց, հակառակ ստեղծուած խայտառակ վիճակին, մանաւանդ երբ Նազարբաեւը կը փոխանցէր Ադրբեջանի՛ նախագահին նախապայմանը, ի՛ր իսկ խոստովանութեամբ: Նամակ ստացած էր Բաքուէն եւ պատգամը յստակ էր...

Բացայայտ էր, սակայն, Սերժ Սարգսեանի վրդովմունքը, բայց ի՞նչ կրնար ընել ղեկավար մը, որ իր իսկ խոստովանութեամբ, մէկ գիշերուան մէջ որոշած էր Հայաստանը միացնել սովորական բռնատէրեր եւ անյաջող տնտեսութիւններ ունեցող երկիրներու մաքսային միութեան: Ի՞նչ կրնար, երբ այնտեղ էր ինք, խումբ մը բռնատէրերու ակումբին դրան առջեւ կանգնած, անդամակցութեան խնդրագիրը ձեռքը տրուած: Այնտեղ էր ներկայացնելու երկիր մը ու ժողովուրդ մը ամբողջ, բայց ժողովուրդը իր հետ չէր, իր կողքին չէր, իրեն նեցուկ չէր, նոյնիսկ եթէ հասկացողութեամբ կ'ընդունէր մաքսային միութեան միանալու անակնկալ որոշումը: Եւ այսպէս, Սերժ Սարգսեանը կուլ տուաւ Նազարբաեւի անարգանքը: Ոչ մէկ բառ արտասանեց եւ լուռ ու մունջ վերադարձաւ Հայաստան, ուր արդէն ոչ ոք կը սպասէր իր արդարացումներուն, քանի որ արդէն բոլորն ալ սկսած էին համոզուիլ, որ խեղճ ու թոյլ, անտէր ու անտիրական է Հայաստանը եւ միշտ ալ կախեալ պիտի մնայ Եւրասիական մաքսային միութեան բռնատէրերու ողորմութենէն: Չէ՞ որ նոյն այդ երկիրներն էին նաեւ Ադրբեջանը զինողները...

Հիմա վերադառնանք մեր օրերուն, մի քանի օր առաջ տեղի ունեցած դէպքերուն: Այս անգամ Հաւաքական Անվտանգութեան Պայմանագրի Կազմակերպութեան (ՀԱՊԿ) գաղգաթնաժողովն է, Հաւաքուած են նոյն երկիրները, Տաճիկիստանն ու Ուզբեկիստանը նաեւ: Բոլոր երկիրները՝ բացի Հայաստանէն, մենատիրական-դիկտատորական երկիրներ են: Ամբողջ աշխարհը գիտէ, որ այս ղեկավարները ժողովրդավարութեան մօտ են այնքան, որքան լուսինը՝ մեր մոլորակին: Օրակարգի գլխաւոր թեմաներէն մէկը՝ ՀԱՊԿ-ի գլխաւոր քարտուղարի ընտրութիւնն է: Նախկին գլխաւոր քարտուղարը՝ Խաչատուրովը, պաշտօնէն հրաժարած էր, որովհետեւ դատական շատ լուրջ խնդիրներ ունի Հայաստանի մէջ: Իսկ հիմա՝ Բելառուսի նախագահը կը պնդէ, որ նոր Ընդհանուր Քարտուղար ունենալու իրաւունքը իրն է, հակառակ անոր, որ Խաչատուրով պիտի պաշտօնավարէր մինչեւ 2020: Բայց Նիկոլ Փաշինեան կը հակառակի Բելառուսին եւ կը շեշտէ, որ յառաջիկայ երկու տարիներուն ընդհանուր քարտուղարութիւնը Հայաստանին պիտի մնայ: Իսկ օրէնսդրութիւնը յստակ չէ, Ռուսաստանը լուռ է, հաւանաբար կ'ուզէ Հայաստանը անկիւն հրուած տեսնել, ինչպէս որ ըրաւ Սերժ Սարգսեանին՝ 4 տարի առաջ: Կը սկսի դռնփակ նիստը, որ ըստ մամուլին սպրդած որոշ տեղեկութիւններու, կ'ընթանայ բաւական լարուած մթնոլորտի մէջ: Բելառուսի մենատէրը, յաւերժ նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշէնկոն ամէն գնով կ'ուզէ Հայաստանէն խլել ընդհանուր քարտուղար նշանակելու իրաւունքը: Փաշինեան կ'ընդիմանայ ու կը հակադարձէ: Որոշում չի կայացուիր, քանի որ Հայաստան կը մերժէ տեղի տալ եւ համախոհութիւն տեղի չունենար:

ՀԱՊԿ-ը հաւաքական պաշտպանութեան դաշինք է: Բոլորը պատասխանատու են իրենց անդամներու պաշտպանութեան: Եթէ մէկ երկիր ենթարկուի յարձակման, բոլորը պարտաւոր են միանալու այդ երկրի պաշտպանութեան: ՀԱՊԿ-ի անդամ չէ Ադրբեջանը: Բայց եկուր տես, որ ՀԱՊԿ-ի որոշ անդամներու սիրելին է: Բելառուսի յաւերժ նախագահը գագաթժողովի յաջորդ օրն իսկ հանդիպման կը հրաւիրէ Մինսկի մէջ Ադրբեջանի դեսպանը եւ տեղեկութիւններ կը փոխանցէ ՀԱՊԿ-ի դռնփակ նիստին մասին: Գոնէ այդպէս կը հաղորդեն Բելառուսի հեռուստացոյցն ու միւս լրատուամիջոցները:

Ուրեմն, օր ցերեկով, դաշնակից երկիրներու փակ նիստի տեղեկութիւնները կը փոխանցուի ՀԱՊԿ-ի անդամ երկրի մը թշնամին հանդիսացող պետութեան ներկայացուցիչին: Փաշինեան խստօրէն կը դատապարտէ, ու կը յիշեցնէ, որ այլեւս ոչ ոք իրաւունք ունի Հայաստանին հետ այդպէս վարուելու, իսկ Բելառուսի բանբերը կը պատասխանէ դիւանագիտական շատ անպատշաճ լեզուով: Պարզ է՝ Լուկաշէնկոյի դաշնակիցը ՀԱՊԿ-ի իր գործընկեր Հայաստանը չէ, Ադրբեջանն է: Նոյնպէս եւ Ղազախստանինը:

Այսպէս են Հայաստանի «դաշնակիցները», Բելառուսն ու Ղազախստանը: 4 տարի առաջ Ղազախստանն էր, որ մաքսային միութեան Հայաստանի անդամակցութիւնը կը պայմանաւորէր Արցախի դուրս-մղումով, իսկ այսօր՝ Հայաստանի հետ հաւաքական պաշտպանութեան դաշինք կնքած երկրի նախագահը՝ Հայաստանի հետ պատերազմի մէջ գտնուող երկրին տեղեկութիւններ կը փոխանցէ ՀԱՊԿ-ի փակ նիստին մասին:

Նորութիւն չէ, վաղուց արդէն յայտնի էր, որ թէ՛ մաքսային միութիւնը կամ Եւրասիական Տնտեսական Միութիւնը (ԵԱՏՄ) եւ թէ՛ ՀԱՊԿ-ը այլ բան չեն, քան միջազգային բեմին վրայ նախկին կայսերական դիրքերուն վերատիրանալու ռուսական նկրտումներուն ծառայող գործիքներ: Այնտեղ հաւաքուած երկիրները չունին քաղաքական միացեալ օրակարգ, չունին պաշտպանական միեւնոյն նպատակներ, չունին նոյնիսկ տնտեսական միասնական քաղաքականութիւն ու զարգացման տեսլական: Իսկ ամէնէն ցաւալին այն է, որ Հայաստանը մինչեւ վերջերս մենատիրական երկիրներու այս ակումբներուն մէջ շարունակաբար գտնուած էր սեփական շահերը զիջելու պարտադրանքին տակ՝ ընդունելով Ադրբեջանի համատարած քանդումի զէնքերու վաճառքը, դաշնակիցներու ճնշումները եւ հանրային արհամարական վերաբերմունքը: Դժբախտաբար, մեր երկրի նախկին իշխանաւորները, Հայաստանի շահերու պաշտպանութիւնը տեսած էին գլխաւորաբար «դաշնակից» երկիրներուն շահերուն սպասարկելու մէջ եւ սա համարած էին ու կը համարեն հասուն դիւանագիտութիւն, մեր բոլորին համոզելով, որ Հայաստանի շահերը այլ տեղ չեն գտնուիր, պէտք է ենթարկուիլ մեզի պարտադրուած պայմաններուն:

Բայց նախքան ՀԱՊԿ-ի եւ ԵԱՏՄԻ-ի մէջ Հայաստանի փրկութիւնն ու քաղաքական-տնտեսական շահը տեսնելը, արժէ նախ տեսնել, թէ այդ կազմակերպութիւններուն անդամները ինչպէ՞ս ընդունած են եւ կ'ընդունին Հայաստանը: Խստօրէն դատապարտա՞ծ են անոնք Հայաստանի սահմանային գիւղերուն վրայ ադրբեջանական յարձակումները, դադրեցուցա՞ծ են Ադրբեջանին մասսայական քանդումի զէնքերու մատակարարումը, յարգա՞ծ են Արցախի ժողովուրդին ինքնորոշման իրաւունքը, նկատի առա՞ծ են Հայաստանի աշխարհագրական իւրայատուկ դիրքը եւ տնտեսական իւրայատուկ յարաբերութիւններու անհրաժեշտութիւնը... Այն, ինչ որ տեսած ենք Նազարբաեւի եւ Լուկաշէնկոյի վերաբերմունքին մէջ, պարզապէս հակառակը կը փաստեն:

Ուրեմն ի՞նչ դիւանագիտութեան մասին է խօսքը: Երկրի մը գոյութեան իրաւունքը ընդունիլ տալը դիւանագիտական նուաճու՞մ է: Ժամանակն է, արդէն, որ այս երկիրները Հայաստանին վերաբերին հաւասարէ հաւասար, իբրեւ իսկական դաշնակիցներ: Եւ այս իմաստով շատ ճիշդ կ'ընէ Նիկոլ Փաշինեանը, երբ յստակօրէն կը հակադրուի Բելառուսի նախագահին եւ Ադրբեջանի հետ իր սիրաբանութեան համար հաշիւ կը պահանջէ: Ու պէ՛տք է պահանջէ, քանի որ այդպէս կը պահանջեն նախ եւ առաջ Հայաստանի՛ շահերը: Այլապէս, ոչ մէկ իմաստ ունի ՀԱՊԿ-ին կամ ԵԱՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցութիւնը:

Րաֆֆի Տուտագլեան