Ես Զինոգուոր Չեմ Ուզեր Երթալ

Վահէ Յ Աբէլեան

Google translation is attached.

Չակերտուածները՝ Համազասպին հետ ունեցած խօսակցութիւնէն մէջբերումներ են։ իսկ ենդական՝ Պուրճ Համուտէն Երիտասարդ Արամ անունով տղայ մըն  է։ Հարցը հետեւալն է։ Արամը կը փափաքի Հայաստան հաստատուիլ։ Ներկայիս անգործ է, ինքնաշարժ չունի եւ հետեւաբար պարտաւորուած է մնալ Պուրճ Համուտի նեղ շրջապատէն ներս անգործ, պարզապէս անոր համար որ գործ չկայ եւ գործի կարելիութեան հեռանակարներ ալ չկան, մանաւանդ որ ինքը Սուրեացի է հպատակութեամբ բայց գրեթէ իր ամբողջ երիտասարդ կեանքը անցուցած է Լիբանան։

Արդարացի է որ Հայաստան երթայ եւ հոն ջանայ կեանք ստեղծել իրեն հանար։ Իսկ այդ կարենալ ընելու համար անհրաժեշշտ էր որ Սուրեայ երթայ հոն մնայ շրջան մը եւ այս եւ կամ այն ձեւով այդ պաշտնօնական թուղթերը ձեռք ձգէ։ իսկ Սուրեական պաշտօնական հարցերը դասաւորելէ ետք երբ հարց տուի որ ինչո՞ւ Լիբանանի Հայաստանի Հիւպատոսարանը չի դիմեր որպէս գաղթական Հայաստան հաստատուի փոխաանակ հայաստան երթայ որպէս այցելու՝ այսինքն tourist։ Պատասխանը, Լատինատառ Հայերէնով շատ պարզ եղաւ - “zinvor chem uzer yertal”. Ճշդեց նաւե որ Լիբանանէն Հայաստան ապրող իր քանի մը ընկերներն ալ այդպէս ըրած են։ Կը սպասեն մինչեւ 28 տարեկան ըլլան, որմէ ետք պիտի դիմեն հպատակութեան խուսաբելով զինուորական ծառայութիւնէն։

Շշմեցնող վիճակ մը կը պարզուէր ինծի համար, շարունակել աջակցիլ մէկու մը որ ապահովուած Հայաստան կ՚ուզէ հաստատուիլ բայց ոչ որպէս օրինաւոր գաղթական, այլ որպէս կեցութիւն միայն մինչեւ որ 28 տարեկան ըլլայ որմէ ետք՝ Հայաստանի հպատակութեան պիտի դիմէ  եւ այդպէս զինուորական ծառայութիւնէ զերծ մնացած պիտի ըլլալ։ ես նման մանրամասնութիւններու տեղեակ չէի։ Ըստ երեւոյթին ընդհանրացած վիճակ մըն է։ Չեմ զարմանար որ ոչ միայն Լիբանանի մէջ այլ Սփիւռքահայ երիտասարդութեան մօտ։

Համազասպը միտքս եկաւ։ Ան ալ Լիբանան կ՚ապրի։ Ան ինծմէ շատ տասնեակ մը կամ աւելի  երիտասարդ ըլլալու է, բայց զինք կը նկատեմ հասակակից տրուած ըլլալով որ իր ճահիլութեան, Արցախի առաջին պատերազմի տարիներուն, չորս տարի Ղարաբաղ անցուցած է որպէս մարտիկ եւ ինծի իր ընկերնեուն հետ նկար մըն ալ ղրկած էր։ Նկարին մէջ յիշած էր որ 1991-94 տարիներուն էր որ Լիբանանը ձգելով որպէս մարտական մասնակցած էր Ղարաբաղի ազատագրական պայքարին։ Իսկ, 1991-ի Մայիս ամսուան առնուած նկարն ալ «կիւլիստանի անտառն է, Գետաշէնի անկման օրերուն (Շահումեանի շրջան) երբ Ղարաբաղը պաշարումի մէջ էր. Դեռ Շուշի, Լաչին չէր ազատագրուած։» Ոչ մէայն այդ տարիներուն, այլ նաեւ 1997-2001, թուականներուն ալ Ղարաբաղ եղած էր։

Հարց տուի Համազասպին - կը մէջբերէն տառացիօրէն՝ «Չե՞ս ընդվզիր այդ տղուն եւ իրեն նմաններուն հոգեբանութեանը դէմ որ տիրող վիճակն է, ըստ երեւոյթին, Լիբանահայ երիտասարդներուն մօտ։»

Համազասպին անմիջական պատասխանը եղաւ՝ «ընդվզիլս ի՞նչ օգուտ.......Ես ինծի չեմ ուզէր յոգնեցնել։»

Պատասխանս՝ «’Զինուորութիւն չեմ ուզեր ընել, Ընկ. Վահէ’.....մտածելիք բան է։»

Համազասպ՝ «բոլորին միտքն է ատիկայ, բացառութեան չեմ հանդիպած։»

Ես՝ «Վերջէրս կարդացի որ Ամերիկային Հայ Երիտասարդներ զինուորութիւն կ՚ընեն Հայաստան քանի որ հոն փոխադրուած են եւ երկրին օրէնքին հպատակ են։»

Համազասպ՝ «Ես ալ լսեցի մէկ, երկու պարագայի մասին։ Մինչդեռ Լիբանանէն, Սուրեային նման պարագայ բացառձակապէս չկայ։»

Համազասպ՝ «Ինչ ըսեմ...սփիւռքի ղեկաւարութիւնները այլասերած դուրս եկան. Նոր սերունդը իր նկարագրով այդ բոլորին կնիքը իր վրայ կը կրէ։ ես պատանեկութեանս Ռուբէնէն վար հեղինակութիւն չընդունեցի։)) Ինչ որ Ռուբէնին քով կարդացի՝ ատոր ալ հաւատացի։»

Եւ այսպէս կ՚ընթանայ սերնդափոփոխութիւնը Սփիւռքի մէջ։։ Իսկ, իր ընդհանրական խորհուրէն դատարկուած եւ այդպէս հնամաշ դարձած խօսքը թութակի մը ուժգնութեամբ կը շարունակուի արտասանուիլ սփիւռքի մէջ՝ «միայն զէնքով կայ Հայոց փրկութիւն։»

****

Google translation

The unquoted ones are excerpts from the conversation with Hamazaspin. and the last one is a boy named Young Aram from Purch Hamut. The question is as follows. Aram wants to settle in Armenia. He is currently unemployed, he has no self-motivation and therefore he is obliged to remain unemployed within the narrow circle of Purch Hamout, simply because there is no work and there are no prospects for work, especially since he is Syrian by nationality but has spent almost his entire young life in Lebanon.

It is fair that he went to Armenia and tried to create a life for himself there. And in order to be able to do that, it was necessary for Sureai to go there for a while and get those official papers in one way or another. and after sorting out the Syrian official issues, he asked why the Armenian Consulate in Lebanon would not apply to settle in Armenia as a migrant instead of going to Armenia as a visitor, i.e. a tourist. The answer was very simple in Latin Armenian - "zinvor chem uzer yertal". He also confirmed that some of his friends living in Armenia from Lebanon have done the same. They will wait until they are 28 years old, after which they will apply for submission, avoiding military service.

It turned out to be a surprising situation for me, to continue to support someone who wants to settle in a safe Armenia, but not as a legal immigrant, but as a residence only until he is 28 years old, after which he will apply for the citizenship of Armenia and thus be exempt from military service. I was not aware of such details. Apparently, it is a generalized condition. I would not be surprised that not only in Lebanon, but among the Diaspora Armenian youth.

Hamazasp came to mind. He will also live in Lebanon. He will be about a quarter of a century younger than me, but I regard from my generation given his age, that he spent four years in Karabakh as a fighter in his youth, during the years of the first Artsakh war, and he also sent me a picture with his friends. In the picture, he remembered that it was in 1991-94 that he took part in the liberation struggle of Karabakh as a combatant in Lebanon. And the picture taken in May 1991 is "Kulistan forest, during the days of the fall of Getashen (Shahumian region) when Karabakh was under siege. Shushi, Lachi had not been liberated yet." Karabakh existed not only in those years, but also in 1997-2001.

Hamazaspin asked a question - he quotes literally: "Aren't you protesting against the psychology of that guy and people like him, which is apparently the prevailing situation among the Lebanese Armenian youth?"

Hamazaspin's immediate answer was: "What's the use of trying.......I didn't want to tire myself?"

My answer: "I didn't want to do military service, Comrade. Vahe'.....it's something to think about."

Hamazasp: "everyone's mind is the same, I haven't met an exception."

Me: "Recently I read that Armenian Youth in America are doing military service in Armenia because they were transferred there and are subject to the law of the country."

Hamazasp: "I also heard about one or two items. Meanwhile, there is absolutely no such thing as Syria from Lebanon."

Hamazasp: "What can I say... the leaders of the diaspora came out perverted. The new generation bears the stamp of all of them with its image. I didn't accept authority from Ruben in my youth.)) Whatever I read by Ruben, I believed."

And this is how the generational change proceeds in the Diaspora. And the word, emptied of its general meaning and thus rendered obsolete, continues to be uttered in the diaspora with the force of a parrot: "Armenians can only be saved by arms."

.