Vahe H. Apelian
(for record)
Before I present the small size Bible my mother had during her student years, I would like to present to you her farewell address to Sunday School and “Chanits” (“ Christian Endavor”) organization, in Keurkune, Kessab, a month before her wedding. She had kept that address all these years and I had it included in her book. She noted the following: “I have worked for years in “Chanits” and in the Sunday School program. Despite my young age, I always held a responsible position. I participated in the special conferences for all the churches in Greater Syria, that was held in Aleppo College. Reverends, Puzant Kalfayan, Haroutiun (Harry) Missirlian and Puzant Roubian led the conferences.”
Attached is my translation of her address: (Բնագիրը կցուած է ներքեւը։)
“To my dear colleagues,
Life is a treasury, dear sisters and brothers, and the young children entrusted to you are the treasures in that treasury. Let us be sure to know that each of them has a latent talent, a rare strength, and an unique uncomprehensible inner spiritual world. Tomorrow's great person may live in each one of them. And you, dear sisters and brothers, are called upon to discover those abilities, to nurture and cultivate them.
That great work and solemn responsibility requires wisdom, indomitable will, unsubdued love, uncompromising faith, and a life of devotion and patience. We must have the Spirit of Christ in us and bare ourselves of the persons we were and renew ourselves in the life of Jesus. We must live an exemplary life in order to have these children live with that kind of life. We need to be inspired by God's breath so that we can prepare this new generation to see the good and the ideal in life.
This service, which you promise to provide for educating an Armenian child with the Holy Scriptures, without any material expectation, you do it for having done a good deed, for the love of Jesus Christ. Be sure, you will never be left unpaid. You will receive your wages from the Heavenly Father. Let us be sure that the greatest reward for good and virtuous deeds is the following word from our Lord: " Well done good and faithful servant. You have been faithful over a little; I will set you over much." (Matthew 25:21).
If people know how to, more or less, appreciate their own kind; how much more more will our Heavenly Father do, who created us in his own image. God is not unjust, dear ones. read Hebrews 2:10-11, A. 1 Corinthians 5:8.
The world always needs brave, selfless, true Christians, who would not be afraid from the sword or the fire, and any other difficulty in order to carry out the sacred work. We do this, for these innocent children, in this corner of the world, for the love of Christ. We love Christ, so who can separate us from his love? For His name, every difficulty is a gain for us, right?
We all got closer to each other serving in the big fields of this small village, called “Chanits” and Sunday School. We became close friends, compassionate and caring sisters and brothers. Therefore, be sure that we will always remain bound with an undivided spirit, because we are bound to this sacred endeavor by Christ's love.
I dedicated the youngest and the youthful years of my life to the “Chanits” cause and to the Sunday School. I was always happy and rejoiced my work. And now the ccircumstances of my life will separate me from you. That separation is just a formality. I will continue to be with you and with my favorite work. Wherever I am, I will be happy for you and I will pray for you. May the good God be rewarding and reward you for your work and strengthen you in spirit and in heart.
Finally, I would like to express my deep gratitude for the beautiful gift you gave me. Whatever I did for this noble cause is too little for my Savior. I would not find any other joy in life, but the joy of serving in the Lord's Holy Work. That is, to lead a lost soul to God, to take a task and work for the salvation of souls, especially to prepare the small innocent hearts for the glory of the Lord. “Whatever you did for one of the least of these brothers and sisters of mine, you did for me,” say the words of the Lord in the Bible.
Stay for the good and be strong in the Lord.
Zvart Chelebian
August, 1945, Keorkune
*****
My mother’s Bible when she was a student
It is a small Bible, measuring 3 x 4 inches. It is noted in Armenian that the Bible was printed in Vienna by the American Bible Society and is dated 1937. An embroidered cross is affixed on the first page, as depicted in the picture above.
My mother has noted in pencil that the Bible was gifted to her by her mother and that she became an obedient student, read it every night and got good grades. “Սյս Սուրբ Գիրքով մայրիկս զիս Հալէպ նիշերս շրջեց. Ամէն օր կը կարդայի , հնազանդ եղայ եւ լաւ դաս ըրի։”
On the first page she has quoted Galatians 6:14, “As for me, may I never boast about anything except the cross of our Lord Jesus Christ. Because of that cross, my interest in this world has been crucified, and the world's interest in me has also died.” She has noted her name and dated July 12, 1942.
In an inner page, in pencil she has recorded the following. “My sister’s illness started on April 25, 1945 and the death on May 17, at 2:30 am past midnight. She was in her 16th year. Keorkune”
My mother’s personal Bible
My mother’s personal Bible is leather bound and can be zipped. There is no inscription in it other than the notification that it’s “Zvart’s”. The Bible is printed by Middle East Bible Society in 1970.
*****
Բնագիրը՝
Տարիներ աշխատած եմ Քէօրքիւնէի Երիտասարդց «Ջանից» ու պատանիներու «կիրակնօրեայ»-ի մէջ։ Հակառակ պատանի տարիքիս, միշտ պատասխանատու պաշտօն վարած եմ։ Երկու անգամ համագումարի մասնակցած եմ՛, Մեծն Սուրիոյ բոլոր եկեղեցիներու պատկան «Կիրակնօրեայ Վարժարանի» եւ Երիտասարդաց «Ջանից» Ընկերակցութեանց յատուկ համագումարի, որ տելի կ՚ունենար Հալէպի մէջ Տղոց Գոլէճէն ներրս։ Գլխաւոր պատասխանատուներն էին ՝ Բիւզանդ Գալքայեան, Յարութիւն Մսըրլեան, եւ Բիւզանդ Ռուպեան փորքրերու համար։
Այս գրութիւնը կարդացած եմ գործի ընկերներուս, ամուսնութենէս մէկ ամիս առաջ աշխատանքս դադրտեցնելու առիթով։ Բնական թուղթը շատ աղտոտած ու դեղնած ըլլալուն, նոյնութեամբ գրի առած եմ հոս տարիներ ետք։ Զուարթ Աբէլեան
Իմ սիրելի գործակիցներուն,
Կեանքը գանձարան մըն է, սիրելի քոյրեր եւ եղբայրներ, իսկ ձեզի վստահուած մատղատ մանուկները այդ գանձարանին գանձերն են։ Վստահ ըլլանք որ անոնցմէ իւրաքանչիւրը ունի իր մէջ թագուն կարողութիւն մը, հազուագիւտ զօրութիւն մը, հոգեկան անհaտական ներաշխարհ մը։ Անոնց մէջ կ՚ապրի մի գուցէ վաղուան մեծ մարդը։ Եւ դուք, սիրելի քոյրեր եւ եղբայրներ, կոչուած էք սնուցանելու, աճեցնելու եւ յայտնաբերելու այդ կարողութիւնները։
Այդ մեծ գործին ու սուրբ պատասխանատուութիւնը կը պահանջէ իմաստութիւն, աննկուն կամք, անընկնելի սէր, անխախտ հաւատք, նուիրումի ու համբերութեան արի կեանք։ Պէտք է ունենաք Քրիստոսի Հոգին մեր մէջ։ Մերկանանք մեր նախորդ մարդէն եւ նորոգուինք Յիսուսի կեանքով։ մենք պէտք է ապրինք նուիրական կեանք մը, որ ապերցնենք այս մանուկները այդ կեանքով։ Մեզի պէտք է ներշնչուիլ Աստուծոյ շունչովը, որ կարենանք պատրաստել այս նոր սերունդը, տեսնելիու համար կեանքին բարին ու իտէալը։
Այս ծառայութիւնը զոր կը խոստանաք մատուցել Հայ մանուկին Սուրբ Գրային դաստիարակութեան համար, առանց նիւթական որեւէ ակնկալութեան, կ՚ընէք զայն բարի գործ մը կատարած ըլլալու համար, Յիսուս Քրիստոսի սիրոյն համար՝ Վստահ եղէ՛ք, երբեք անվարձք պիտի չմնաք։ Դուք ձեր վարձքը պիտի ստանաք Երկնաւոր Հօրմէն։ Վստահ ըլլանք, որ բարի ու առաքինի գործերուն համար մեծագոյն վարձատրութիւնը հետեւեալ խօսքն է մեր Տէրոջ կողմէ. «Ապրի՛ս, բարի ու հաւատարիմ ծառայ, դու որ քիչ բանի մէջ հաւատարիմ գտնուեցար, քեզ շատ բաներու վրայ պիտ կեցնեմ» (Մատթէոս 25.21)։
Եթէ մարիկ գիտեն գնահատաել իրենց մնանները առաւել կամ նուազ չափով, հապա ո՜րքան մեր Եկնաւոր Հայրը, որ մեզի իր պատկերովը ստեղծեց։ Աստուած անիրաւ չէ սիրելիներ։ կարդա՛ Եբրայեցիս 2.10-11, Ա. Կորնթացիս 5.8։
Աշխարհ միշտ պէտք ունի արիասիրտ, անձնուէր, ճշմարիտ Քրիստոնեաներու։ Սուր գործ մը յառաջ տանելու համար չենք վախնար ո՛չ սուրէն, ո՛չ հուրէն եւ ոչ ալ որեւէ դժուարութիւնէ։ Մենք զայն կ՚ընենք այս անմեղ մանուկներուն, աշխարհի այս անկիւնին մէջ, Քրիստոսի սիրոյն համար։ Մենք կը սիրենք Քրիստոսը, ուստի ո՞վ կրնայ մեզ զատել իր սէրէն։ Անոր անուան համար ամէն դժուարութիւն շահ է մեզի համար, չէ՞....
Մենք ամէնքս այս փոքրիկ գիւղի Ջամից ու կիրակնօրեայ վարժարան կամ դասարան կոչուած մեծ դաշտերուն մէջ իրար աւելի մօտիկ ճանցանք։ Մենք դարձանք սրտակից բարեկամներ, կարեկից քոյրեր եւ եղբայրներ։ Ուստի վստահ եղէք որ պիտ մնանք անբաժան հոգիով։ Քանի այս նուիրական դաշտնին կապուած ենք Քրիստոսի սիրով։
Ես կեանքիս ամենաերիտասարդ եւ նուիրական տարիներս շատ փոքր տարիքէս նուիրեցի Ջանիցի գործին։ Ես միշտ ուրախ եղայ եւ երջանիկ այս գործով։ Ու հիմայ, որ կեանքի պայմանները զիս կը զատեն ձեզմէ, այդ բաժանումը սոսկ ձեւականութիւն մըն է։ Ես շարունակ ձեզի ու այս իմ սիրելի գործին հետ պիտի ըլլամ ուր ալ գտնուիմ։ ՊՒտի ուրախանամ ձեզի համար եւ պիտի աղօթեմ ձեզի համար։ Բարի Աստուած վարձահատոյց ըլլայ ու վարձատրէ եր աշխատանքները եւ զօրացնէ ձեզ հոգիով ու սրտով։
Վերջացնելէ աոաջ կու գամ իմ խորին շնորհակալութիւնները յայտնել ձեզի, ինծի ղրկուած գեղեցիկ նուէրին համար։ Ինչ որ ես ըրի այս վեհ գործին համար, շատ քիչ է եւ իմ Փրկիչիս համար։ Ես կեանքի մէջ ուրիշ ուրախութիւն չեմ գտներ, այլ միան Տէրոջ Սուրբ Գործին մէջ ծառայելու ուրախութիւնը։ Այն է, կորստեալ մը Աստուծոյ առաջնորդել, ինկած մը վերցնել ու հոգիներու փրկութեան համար գործել, մանաւանդ փոքրիկ անմեղ սրտերը պատրաստել Տերոջ փառքին համար։ « Եթէ այս փորքիկներէն մէկուն ըրիք, ինծի ըրիք» կ՚ըսէ Տէրոջ խօսքը Աստուածաշունչին մէջ։
Մնաք բարիով ու զօրացէ՛ք Տէրոջմով։
Զուարթ Ջէլէպեան
Օգոստոս 19455 Քէօրքիւնէ