Գլխագրում

Արմենակ Եղիայեան- armenag@gmail.com

 

1. Գլխագրում

(Հայերէնը կը զուարճանայ (124))

Գլխագրումը մեր ցաւոտ հարցերէն մէկն է, որ յարատեւ կը հալածէ մեզ առանց օրինականութեան ու միօրինակութեան ցանկալի մակարդակներուն հասնելու կամ մօտենալու. ամէն մարդ ազատօրէն եւ խելքին փչածին պէս կը գլխագրէ. հարցնող-դնող չկայ: Է՜հ, աշխարհը իրար անցած՝ գլուխը առեր կ’երթայ, հիմա ժամանա՞կն է գլխխագրերով զբաղելու:

Այսինքն՝ արեւմտահայուն խելքին ու ճաշակին ճիփ-ճիդ յարմարող կացութիւն մը, ուր մտածելու եւ տրամաբանելու ոչ մէկ հարկադրանք կայ եւ կարելի է բնազդաբար գրել:

Ստորեւ պիտի սերտենք զայն երկու մակարդակներու վրայ.

ա. Խորագրերու,

բ. Յատուկ անուններու:

* * *

Խորագիր

Արեւմտահայ իրականութեան մէջ կը գտնենք խորագրերը, մասնաւորաբար թերթերու, գրելու հետեւեալ ոճերը.

ա.Բոլոր բառերու բոլոր տառերու գլխագրում.

Օրինակ՝ ԿԱՑՈՒԹԻՒՆԸ ՀԵՏԶՀԵՏԷ ԿԸ ԼԱՐՈՒԻ 

Այս ոճը շատ խոր արմատներ ունի մեր լրագրական եւ ընդհանուր առմամբ հայերէնի տպագրական մարզէն ներս: Սակայն ան ինքզինք սպառած, դահացած ըլլալ կը թուի, յատկապէս մամուլի մէջ, ուր նախընտրութիւնները հետզհետէ կ’երթան ստորեւ բերուած բ. տարբերակին:

բ.Միայն առաջին բառի առաջին տառի գլխագրում.

Օրինակ՝ Կացութիւնը հետզհետէ կը լարուի

Ահա այս ոճն է, որ սկսած է ընդհանրանալ՝ շնորհիւ իր ակնահաճոյ զուարթ տեսքին:

Այս ոճը որդեգրած լրագիրը աւելի հաղորդական է, աւելի առոյգ ու հրապուրիչ: Ամերիկայի մէջ հետզհետէ կը բազմանան ա. տարբերակը լքելով այս մէկին անցնողները: Մեր մէջ 3-4-ը չեն անցնիր անոնք, եւ ըմբռնելի չէ, թէ ինչո՛ւ կը տնտնան մնացեալները:

գ.Իւրաքանչիւր բառի սկզբնատառի գլխագրում.

Օրինակ՝ Կացութիւնը Հետզհետէ Կը Լարուի 

Ոճերուն ամենազազրելին է այս, որ բացարձակապէս ոչ մէկ հայեցի աւանդոյթ ունի մեր լրագրական ու ընդհանրապէս տպագրական պատմութեան մէջ: Ան բոլորովին օտարամուտ է, յատկապէս ամերիկեան ծագումով: Մինչ հիմա ամերիկացիք հետզհետէ կը հեռանան անկէ, մեր մէջ կը գտնենք ստրկաբար անոր կառչած թերթեր:

***

Այս վերջին յոռի սովորութիւնը կը գտնենք գրական երկերէ բերուած խորագրերու ու մանաւանդ ոտանաւորէ առնուած ամբողջական տողերու վերարտադրութեան մէջ եւս. ինչպէս՝

--Կասկածը Կնոջ Մտքին Մէջ

--Ինչո՞ւ Անունդ Այստեղ Չկարենամ Գրել Ես

Ուր առաջին բառերու առաջին տառը գլխագրելէ բացի մնացեալները գլխագրելու բացարձակապէս ոչ մէկ պատճառ գոյութիւն ունի՝ ոչ քերականական, ո՛չ գեղագիտական:

Յատուկ անուններ

Հարցը կը վերաբերի բաղադրեալ յատուկ անուններու, այսինքն՝ այնպիսիներուն, որոնք կը գրուին մէկէ աւելի բառերով:

Օրինակ՝

--Միացեալ ազգերու կազմակերպութիւն (ՄԱԿ)

--Հայկական բարեգործական ընհանուր միութիւն (ՀԲԸՄ)

--Հայ մարզական ընդհանոր միութիւն (ՀՄԸՄ)

--Հայ երիտասարդաց ընկերակցութիւն (ՀԵԸ)

--Նոր սերունդ մշակութային միութիւն (ՆՍՄՄ)

Էապէս խորթ ու անընդունելի է ասոնց բոլոր բառերու սկզբնատառերը գլխագրելու մոլութիւնն ու ... մոլորութիւնը, քանի որեւէ պատճառ չկայ այդպէս շարժելու:

Փոքրատառով կը գրուի յատուկ անունները բնորոշող բառը. 

--Արարատ լեռ, Մուսա լեռ

--Սեւ ծով, Կարմիր ծով

--Օրմանեան պատրիարք, Թորոս վարդապետ, Կիրակոս աբեղայ

--Սրբոց Քառասնից Մանկանց վարժարան

--Հայ կաթողիկէ Թորգոմեան վարժարան

Գեղարուեստական երկեր ու արտադրութիւններ

--«Նահանջը առանց երգի» (Շահան Շահնուր)

--«Մամայիդ բարեւ ըրէ» (Գրիգոր Զոհրապ)

--«Կարապներու լիճը» (Չայկովսկի)

Աշխարհագրական անուններ

Աշխարհագրական կողմերու պարզ անունները չեն գլխագրուիր՝

--արեւելք, արեւմուտք, հիւսիս, հարաւ 

«Իսայէլ կը գտնուի լիբանանի հարաւը»:

«Այսօր պաղ հոսանք մը հասաւ հիւսիսէն»:

«Կարաւանը դէպի արեւելք ուղղուեցաւ»:

Անոնք կը գլխագրուին, երբ տարածք, շրջան ցոյց կու տան. օրինակ՝

«Արեւմուտքը ազգագրական տագնապ կ’ապրի»: 

«Այդ տագնապը տակաւին չէ հասած Արեւելք»:

Չեն գլխագրուիր կողմերու բաղադրեալ անունները եւս. 

--հիւսիս-արեւելք, հարաւ-արեւելք

--հիւսիս-արեւմուտք, հարաւ-արեւմուտք

Նկատել բաղադրիչներու միջեւ միութեան գծիկի կիրարկութիւնը:

Այս գծիկները կ’անհետանան, երբ այդ անունները ածականի կը վերածուին՝ --հիւսիսարեւելեան, հարաւարեւմտեան եւ այլն:

*****

Ուրեմն կը շարունակենք գլխագրումի բնաբանը:

(Հայերէնը կը զուարճանայ ( 125)) 

1. Կը գլխագրուին աշխարհագրական տարածք ցոյց տուող բարդ անուններու բոլոր բաղադրիչները.

--Փոքր Ասիա, սակայն՝ փոքրասիական 

--Մերձաւոր Արեւելք, սակայն՝ մերձարեւելեան

--Ծայրագոյն Արեւելք

--Միջին Ասիա, սակայն՝ միջինասիական

--Վերին Եգիպտոս, Ստորին Եգիպտոս 

--Հարաւային Արաբիա, սակայն՝ հարաւարաբական 

--Հարաւային Ամերիկա, սակայն հարաւամերիկեան 

--Հարաւային Ափրիկէ, սակայն՝ հարաւափրիկեան

--Արեւմտեան Հայաստան կամ Արեւմտահայաստան, արեւմտահայկական

--Արեւելեան Հայաստան կամ Արեւելահայաստան, արեւելահայկական 

Արշակունի, մխիթարեան եւ նմանները չեն գլխագրուիր իբրեւ անհատական անուն. օրինակ՝ «Երկու մխիթարեաններ կը փորձէին ուղղել մեր սխալները»: Ասոնք կը գլխագրուին երբ կ’ակնարկեն այդ անունները կրողներու ամբողջութեան. 

--Արշակունիները տուին մեր լաւագոյն թագաւորները:

--Մխիթարեաններուն կը պարտինք մեր վերահայացումը:

Տօնական օրերերու անունները առանձնաբար կը գլխագրուին, օրինակ՝ Ծնունդ, Զատիկ, Համբարձում, Հոգեգալուստ... ասոնք իբրեւ բառակապակցութիւն կու տան՝ Սուրբ ծնունդ, Սուրբ զատիկ, Նոր տարի, Մեծ պահք եւ այլն: 

Կրնայ պատահիլ, որ նոյն անունը գրուի երկու տարբեր ձեւով իր շարադասութեան բերումով. օրինակ՝ Տրդատի դուռ, որ կամար մըն է Էջմիածնի բակին մէջ, եւ Դուռն Տրդատայ. Առաջինը աշխարհաբարեան արտասանութիւնն է, երկրորդը՝ գրաբարեան:

2. Կը գլխագրուին ժամանակակից կայացած տէրութեանց կամ գերտէրութեանց անուններու բոլոր բառերը. ինչպէս՝

--Միացեալ Նահանգներ (ՄՆ) 

--Ռուսական Դաշնութիւն(ՌԴ)

--Եւրոպական Միութիւն (ԵՄ)

--Արաբական Միացեալ Էմիրութիւն (ԱՄԷ):

Չեն գլխագրուիր պատմական տէրութեանց անունները.

--Հռոմէական կայսրութիւն

--Բագրատունեաց հարստութիւն

--Օսմանեան տէրութիւն:

3. Միայն առաջին բառը կը գլխագրուի հոգեւոր կառոյցներու եւ նստավայրերու, որոնք կ’ընկալուին իբրեւ վերացական հասկացութիւններ. 

--Հայ առաքելական եկեղեցի

--Հայաստանեայց (Հայց.) առաքելական սուրբ եկեղեցի

--Ընդհանրական եւ առաքելական եկեղեցի 

--Հայ առաքելական եկեղեցւոյ Արարատեան թեմ

--Կաթողիկէ եկեղեցի

--Եհովայի վկաներ

--Աւետարանական եկեղեցի

--Առաքելական եկեղեցի

--Արեւելեան ուղղափառ եկեղեցիներ 

--Մայր աթոռ Սուրբ Էջմիածին 

--Սուրբ Էջմիածին Մայր աթոռ (կամ՝ տաճար)

--Մեծի տանն Կիլիկիոյ սուրբ աթոռը

Ծանօթ.− Աթոռ բառը կը գլխագրենք, երբ ան կ’անձնաւորուի եւ կը փոխարինէ ամբողջ բառակապակցութիւնը. օրինակ՝ «Աթոռս որոշեց սրբագործել անոր անունը»:

4. Չեն գլխագրուիր աշխարհիկ եւ հոգեւոր տիտղոսները.

--նախարար, վարչապետ, նախագահ

--եպիսկոպոս (եպս.), կաթողիկոս (կթղ.), ծայրագոյն վարդապետ (ծվ.)

--քահանայ (քհն.), քահանայապետ, պատուելի, վերապատուելի

--մոլլա, խախամ, քուրմ, քրմապետ, սուրբ, սրբուհի

Օրինակ՝ սուրբ Ներսէս Շնորհալի, սրբուհի Հեղինէ: 

Գլխագրումը կը ջնջէ տուեալ տիտղոսին բառային նշանակութիւնը. օրինակ՝ Սուրբ Հեղինէ-ն կղզիի մը անունն է, այլ խօսքով՝ նիւթ մըն է. Սուրբ Նշան՝ անունն է համապատասխան քարաշէն դպրոցին կամ եկեղեցիին: Սակայն սուրբ Հեղինէ-ով կ’ակնարկուի Կոստանդիանոս կայսեր մօրը, որ իր կեանքով ու գործունէութեամբ ճանչցուած է իբրեւ սրբուհի, եւ սուրբ Նշան՝ այն հայ երանելին է, որ կը կրէ այս անունը եւ ունեցած է համապատասխան վարք ու կենցաղ:

5. Չեն գլխագրուիր կրօնական, քաղաքական, գաղափարական, կուսակցական, ազգային ու լեզուական պատկանելութիւն ցոյց տուող բառերը.

--քրիստոնեայ, իսլամ, հրեայ

--միապետական, հանրապետական,

--աջակողմեան, ձախակողմեան, յառաջդիմական, ժողովրդավար

--հնչակեան, դաշնակցական, ռամկավար-ազատական

--հայ, յոյն, արաբ, ֆրանսացի

--հայերէն, ֆրանսերէն, չինարէն

Ծանօթ.− Արեւմտեան կարգ մը լեզուներ կը զանազանեն ազգութիւն ցոյց տուող բառերեը, քանի որ այդ նոյն բառերը ցոյց կու տան նաեւ անոնց լեզուն. օրինակ՝ Français-français, English-english: Հայերէնը չունի այս շփոթը, քանի կ’ըսէ՝ հայ-հայերէն, յոյն-յունարէն...

 

Արմենակ Եղիայեան- armenag@gmail.com

 

Make your case for the present coat of arms.

Vahe H. Apelian

Courtesy Garo Konyalian

Two chance encounter readings prompted me to drop this blog.

First, yesterday, June 20, was the day in 1782 when the U.S. adopted its great seal or coat of arms, portraying the eagle clenching war material by the one of its pair of talons and with the other olive branches. The report said that “It had taken six years, three committees, and the work of 14 men,” to design it.

The other was a report I read in “EVN reports” written on May 28, 2018 by Arpine Haroyan, where she noted the following: “Simon Vratsian recalls that authorizing the coat of arms was very difficult. Some people were against the idea and spirit of the coat of arms arguing that it resembled the old and knightly ideas of past centuries and did not symbolize the new Armenia. Others felt that the design was more representative of a monarchy. However, the government had to make a decision on the final design because the country was facing numerous issues and there was no time for debates on aesthetics.”

What I am to note is not in defense of the PM of Armenia, but as a statement of my indignation and my revulsion of the defensive posturing I see in our social media and even in our press. Instead of impressing by the brilliance of their arguments, the tendency is to silence by raising voice and taking cover, in the “I am – or we are - offended” prevailing posture and denigrating or disparaging the other person.

Let me state that the present coat of arms of Armenia has nothing to do with the coat of arms of the first republic. First and foremost, this coat of arms has infringed on the good work of very prominent Armenians, Alexander Tamanyan, the great architect of the city of Yerevan,  along with other cities; and painter Hakob Kojoyan.

These two prominent Armenians were the ones who designed the coat of arms of the first republic. It is morally reprehensible to infringe on the works of the deceased and then turn and claim that in fact what the deceased designed and what the living re-designed, are one and the same in portraying the spirit of the nascent republic Armenia in 1918, when the government of first republic, that had come about after Armenians were stateless for centuries, accepted the design as its great seal after hearty debate.

The coat of arms of the Republic of Armenia has nothing to do with the ARF. Armenian history has carved the prominent role the ARF played in shaping our modern history. The ARF has its own seal. But in spite of it the ARF for 70 years kept the coat of arms of the first republic on its letter head and when on April 19, 1992, the Armenian Supreme Council adopted the first republic’s coat of arms, the ARF bureau issued a circular to have the coat of arms removed from its letterheads because its rightful owner, the republic of Armenia, has reclaimed it.  I remember the reading of that circular very well. It was during a NJ ARF meeting in the St. Vartanants church hall. I was moved when I heard that circular read for history was being made. Although I am not sure the rest of the attendees grasped the enormity of the moment. But it never occurred to me that the coat of arms will be redesigned and the redesign will be approved as prescribed by the constitution.

After accepting the new design for the past thirty plus years, I too wonder now but not push it as much as the PM did. Why should the Republic of Armenia keep this coat of arms whose beasts are emasculated and  gutted of their instincts to roam fee and wild, the talons of the eagle do not clench what appears to be stalks of wheat, the paws of the lion do not tear apart a chain, and there is no sword? I do not think that Alexander Tamanyan and Hakob Kojoyan had aggression toward others in mind when they designed the coat of arms and would have agreed to such a change of design. I believe they wanted to portray animalistic safeguarding of the nascent republic. They were not ARF-ers. They simply were good Armenians. They continued their services to the Armenian people and passed away as citizens of the Soviet Armenia.

To those who may read this blog. Make your case for retaining the present coat of arms of the Republic of Armenia.

Staging “Punishment and Justice” play in Kessab

Բնագիրը կցուած է ներքեւը 

Today, Father Nareg Louisian reported on his FB page that the Armenian section of the Vatican News has reported about the “Punishment and Justice” play that was staged in the “Immaculate Conception” Hall of the St. Michael’s Armenian Catholic Church in Kessab on Sunday, June 18, 2023. The attached is my translation of the report. Vahe H. Apelian

Under the patronage of St. Michael Armenian Catholic Church of Kessab and organized by "Madigner" (Մատիկնեը – Fingers) group of Kessab; on Sunday, June 18, at 8 o'clock in the evening, in the hall of "Immaculate Conception" of Kessab Armenian Catholic Church, the performance of the play "Punishment and Justice" took place, in the presence of Father Nareg Louisian (Հայր Նարեկ վրդ. Լուիսեան), the head of the Armenian Catholic Church.

Bishop Antranig Kurumian (ԱՆդրանիկ վրդ. Քիւրիւմեան), the spiritual leader of the Armenian Apostolic Church,  Rev. Shant Akishian (Պատուելի Շանդ Ակիշեան), the  paster of the Armenian Evangelical Church, Mayor Mr. Vazgen Chabarian (պարոն Վազգէն Չաբարեան), Representative Mr. Sebuh Kurkjian (Թաղապետ պարոն Սեպուհ Քիւրքճեան), along with representatives of various associations and organizations were also present, as well as numerous Armenian children of Kessab.

Before the performance of the play, all those present stood a moment in silence and paid homage to the memory of the martyrs who died during the siege and capture of Kessab in 2014.

After which the staging took place that was organized by the "Madigner" committee, which was born right during the disastrous days of Kessab, in 2014, at a time when the inhabitants of Kessab were far from their homes, facing a convoluted reality of misfortune and despair. But, at that very time they showed that the Armenian spirit knows how to give birth to a new life from ashes. Five ladies from Kessap came together and gave birth to the "Madigner” online platform, the purpose of which is to encourage skillfully woven handicrafts in Kessab and introduce them to the world market, to stand up to Kessab.

As to the play, it was Kessab native Sam Allikian (Սամ Ալլիքեան) who conceived the idea and undertook all the expenses for the staging of the play, whose author is Anoushavan Simonian (Անուշաւան Սիմոնեան).

Բնագիրը

Քեսապի մէջ «Պատիժ եւ արդարութիւն» թատերախաղի ներկայացումը

Վատիկան Նիուզ - Հայկական Բաժանմունք

Հովանաւորութեամբ Քեսապի Սուրբ Միքայէլ Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ եւ կազմակերպութեամբ Քեսապի «Մատիկներ» յանցախումբի, Կիրակի 18 Յունիսի երեկոյեան ժամը 8ին, Քեսապի Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ «Անարատ Յղութեան» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ «Պատիժ եւ արդարութիւն» թատերախաղի ներկայացումը, ի ներկայութեան Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ ժողովրդապետ Հայր Նարեկ վրդ. Լուիսեանի, Հայ առաքելական Եկեղեցւոյ Հոգեւոր Հովիւ Հայր ԱՆդրանիկ վրդ. Քիւրիւմեանի, Հայ Աւետարանական Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Պատուելի Շանդ Ակիշեանի, քաղաքապետ պարոն Վազգէն Չաբարեանի, Թաղապետ պարոն Սեպուհ Քիւրքճեանի, եւ զանազան միութիւններու ու կազմակերպութիւններու ներկայացուցիչները ինչպէս նաեւ բազմաթիւ Քեսապի հայ զաւակներուն

Թատերախաղի ներկայացումէն առաջ բոլոր ներկաները մէկ վայրկեան լռութեամբ յոտնկայս յարգանքի տուրք մատուցեցին 2014 թուականի Քեսապի գրաւման եւ պաշարման շրջանին զոհուած նահատակներու յիշատակին, որմէ ետք ներկայացումը կատարուեցաւ ձեռնարկը կազմակերպող «Մատիկներ» յանձնախումբին, որ ծնունդ առած է ճիշտ Քեսապի ապրած աղէտալի օրերուն ընթացքին` 2014 թուականին, երբ քեսապցիք գտնուեցան իրենց բնակարաններէն, դրան սեմէն հեռու, դժբախտութեան եւ յուսահատութեան կնճռոտ իրականութեան մը առջեւ բայց այս անգամ եւս անոնք կարողացան ցոյց տալ, թէ հայու ոգին գիտէ մոխիրէն նոր կեանք ծնանիլ եւ քեսապցի հինգ տիկիններ քով քովի գալով ծնունդ տուին «Մատիկներ» առցանց հարթակին, որուն նպատակն է քաջալերել Քեսապի մէջ հմտութեամբ հիւսուած ձեռագործերը ու զանոնք ներկայացնել համաշխարհային շուկային, նեցուկ կանգնելու համար Քեսապին։

Իսկ գալով թատրոնին անոր գաղափարը յղացումն է քեսապցի տիար Սամ Ալլիքեանի, որ հոգաց բեմադրութեան բոլոր ծախսերը մինչ թատերախաղին հեղինակն է Անուշաւան Սիմոնեանը։

 

 

A historic pontifical visit

Vahe H. Apelian

For the benefit of the readers of my blogs, I attached the schedule of the Catholicos Aram I's visit to the Cilician See affiliated Armenian Apostolic churches on the East Coast, U.S.A., and  also attached a picture of the church at each location Catholicos Aram I will visit and will be hosted. The pictures and the affiliated information is at the courtesy The Eastern Prelacy of the Armenian Apostolic Church. 

Catholicos Aram I is scheduled to visit each and every church under the jurisdiction of Archbishop AnoushavanTanielian, the prelate of Eastern Prelacy of the Armenian Apostolic Church. The upcoming pontifical visit will be historic. I do not think that another catholicos has undertaken such an endeavor. 

.Each and every church the pontiff will visit is a living museum of sorts, the product of communal participation. It is important that a reporter/s from Lebanon, where the Catholicosate of Sis is seated, accompany the Catholicos. I envision that these reporters, through their reports, will help the community in Lebanon and in the Middle East  have a better grasp of the reality of the Armenian communal life on the U.S. East Coast as they will have time to interact with the community members and get to know the church and form a better understanding of the reality of the Armenian Apostolic Cilician See community beyond the attendance during the Catholicos Aram I’s visit that will be at its pick.  

Visiting Schedule of the

Cilician See Armenian Apostolic Churches on the East Coast U.S.A.

October 20 - 24: St. Stephen’s, Watertown, Massachusetts

October 24 – 25: HOLY TRINITY, Worcester, Massachusetts

October 25 – 26: ST. GREGORY, Indian Orchard, Massachusetts

October 26 – 27: HOLY CROSS, Troy, New York

October 27: ST. STEPHEN’S, New Britain, Connecticut 

October 28 – 31: STS. VARTANANTZ, Providence, Rhode Island 

October 31: SOORP ASDVADZADZIN, WHITTINSVILLE, Massachusetts 

November 1: ST. GREGORY THE ILLUMINATOR, Merrimack Valley/N. Andover, Massachusetts.

November 2 – 3: ST. GREGORY, Granite City, Illinois

November 3 - 5: ALL SAINTS, Glenview, Illinois

November 6: ST. PAUL, Waukegan, Illinois

November 6: ST. HAGOP, Racine, Wisconsin

November 7 – 8: ST. SARKIS, Dearborn, Michigan 

November 8 – 14: SOORP KHATCH, Bethesda, Maryland

November 14 – 15:  ST. GREGORY, Philadelphia, Pennsylvania 

November 15 – 17: STS. VARTANANTZ, Ridgefield, New Jersey

November 17 – 21:  New York, New York

Churches: 

St. Hagop, Niagara Falls

Catholicos Aram I visited the church during his Canadian parish pontifical visit on June 8, 2023.

St. Sarkis, Douglaston

St. Illuninator, New York City

 

 

Echoes of an election

Vahe H. Apelian

The shameful defeat of the Pashinyan-minded "United Alliance" and the victory of "Stable Community”.

 

The election pertains to an inter Iranian Armenian community recent election. Echoes refer to the voices heard about the election from outside of Iran. What is being echoed is the following. The Iranian Armenian community was divided into two camps. “Myasnagan Tashink” which means “United Alliance” that allegedly supported Nikol Pachinyan. The other “Gayoun Hamaynk”, camp which means “Stable Community” that allegedly opposed Nikol Pachinyan and was the faction that carried the election. The ARF seem to have been affiliated with the winning faction. The headline in Yerkir.am read: “The shameful defeat of the Pashinyan-minded "United Alliance" and the victory of "Stable Community”. What is odd is the centrality of Nikol Pachinyan in the Iranian Armenian community election, when, much like any other community, surely faces many challenges.

I would have dismissed the comments, had Ara Nazarian not echoed the same but more forcefully.  He commented the following, per google translate: “Long live the Armenian community of Persia (Iran) that rejected Nikol's betrayal and "future" lies - let's focus on nicholizing   Armenia (deprived of Nikol).» Those in parenthesis are my interjection in the google translation. 

I do not know Ara in person. I have read his articles in the Armenian Weekly. He comes across commendably very active in his community in Boston. In the course of my reading his articles I have learned that he is a very educated and accomplished person. From his Armenian diction I had surmised that he has Iranian Armenian heritage, which makes his comment on the Iranian Armenian community the more reflective. From personal correspondence I knew that he is a member of the ARF and staunchly opposes Nikol Pachinyan. But his comment endorsed by a few, including the  chairwoman of the ARF Central Committee, is a concerning because it portrays a mindset in the hub of the Eastern U.S. Armenian community that seems to espouse pitting a diaspora community against the government of the Republic of Armenia.

Let me add the following note as well. I was born and raised in Lebanon and have roots in Kessab, Syria. But I doubt that anyone of my generation has dealt with Iranian Armenians and have taken a youthful personal fascination of the Iranian Armenian community as I have. I owe my sentimental ties to the Iranian Armenian community to my father who ran Hotel Lux in down town Beirut. It was not a hotel as we perceive a hotel nowadays. Most of our guests were Armenians and many from Iran. In my youth, my parent’s Iranian friends had me subscribed to "Alik" Badanegan – the youth forum of Iranian Armenian’s legendary newspaper "Alik", published in Tehran since 1931. Thanks to their correspondences, I have a collection of Iranian stamps. I have remained fascinated by the oldest Armenian diaspora community whose members are very much in tune with the larger Iranian society but have not only retained their Armenian heritage but also enriched it. The ARF has played a prominent role in the structuring of the of Iranian Armenian community. It also has played a role in the modern Iranian history. 

 My and my parent's association with Iranian Armenian community came to an abrupt halt because of the civil war in Lebanon that catapulted me to the U.S. where I landed on its hospitable shores on July 9, 1976, to give a glimpse of time.

Recently the president of Turkey, accused Iran opposing “Zangezur corridor” project. In singling out Iran what the Turkish President Recep Tayyip Erdogan, in fact, actually meant to say is the following.  Armenia is an insignificant power in the region to factor in the grand equation in the region to mention it, even though the corridor is going to slice a part of its sovereign state. Russia has given, if not its tacit agreement, but its understanding that it is between two sovereign nations, Armenia and Azerbaijan to sort. Consequently Russia presents no threat to the opening of Zankezur corridor. It is only Iran that is the stumbling block to the successful implementation of the Zankezur corridor project. Erdogan's blunt statement is not something that Iran can afford to dismiss, especially that there is an overt Turkey-Azerbaijan-Israel alliance against Iran.

Iranian Armenians, more than any other Armenian in the diaspora, are organically tied to the citizens of Armenia due to their proximity. They also share Eastern Armenian diction. More than any other country where we have an Armenian community, Iran plays an existential role for the security of Armenia.  Although it is not likely that the Iranian Government will take into account its Armenian community’s sentiments in shaping its interests vis a vis the powers of the region, Turkey/Azerbaijan and Russia. But none the less having the Iranian Armenian community factionalized and a faction opposing and hence not supporting the government of Republic of Armenia from Iran is concerning.

 

 

=

A Language Beehive: Bourj Hammoud - a sequel

  Translated segments of Armenag Yeghiayan’s sequel (Լեզուական Փեթակ՝ Պուրճ Համուտ. Vahe H Apelian

1. Not in front of my father

http://vhapelian.blogspot.com/2023/01/a-language-beehive-bourj-hammoud-1.html

2. When the sky came down crushing on me

http://vhapelian.blogspot.com/2023/01/a-language-beehive-bourj-hammoud-2-when.html

3. When customs started changing

http://vhapelian.blogspot.com/2023/01/a-language-beehive-bourj-hamoud-3-when.html

4. Visiting Turkey

http://vhapelian.blogspot.com/2023/02/a-language-beehive-bourj-hammoud-4.html

5. What's wrong with the language

http://vhapelian.blogspot.com/2023/02/a-language-beehive-bourj-hammoud-5-what_14.html

6. Learning Turkish

http://vhapelian.blogspot.com/2023/02/a-language-beehive-bourj-hammoud-6.html

Hyortik: a reflection

 Hyortik 

Vahe H. Apelian

The above is the lyrics of Hyortik, maybe the signature song of the Five Fingers Band. I owe the lyrics to Vahig Vartabedian, a musician who was active on the Armenian pop music scene.

The Five Fingers band was made of a group of talented Armenian musicians. I hold Stepan Frounjian as the good will ambassador of the Five Fingers Band who continues to share his talent on the Facebook from Racine, Wisconsin while also serving the Armenian Apostolic Church there as its arch deacon.

I got to know more of the Five Fingers band because I translated Boghos Shahmelikian’s memoir of the band and of the Armenian pop music that suddenly burst onto the Armenian scene in late 1960’s. Those interested to know about the band and the era may read my introduction of the book I translated with the help of my cousin Jack Chelebian MD. http://vhapelian.blogspot.com/2021/04/dawn-of-armenian-pop-music-primary.html

Hyortik is a complex word made of “hie” (Հայ) and “Vorti”, which according to the Nairi dictionary means son, child. We know that the Armenian language does not have different pronouns for males and females. By extension Hyortik may be translated as “Children of Armenians” or “Sons of Armenians.” I imagine that the band had children of Armenians in mind when they sang that very popular song, although in my translation, I used the word son. 

The first sentence of the lyrics addresses to “Հայորդիք որ կ՚ապրիք դուք հեռուն” (Sons of Armenians who live far away). 

Who were the children of the Armenians who lived far away,  the song urged them not to forget the language, but to speak it? It extolled them to love each other, not to be assimilated, and in turn, teach the history of the Armenians to their children so that their children would also know “արժէքը հայերուն” (the value of the Armenians). It is hard to fathom now that that message was for the Armenian youth growing in the west, in the Armenian sense of the designation of the West (Europe, Americas,....). I may even say that they meant to Armenians of their age who lived far from the Armenian community of the Middle East, the cradle of Diaspora Armenian culture. They ended the song by repeating the following two sentences of the lyrics over and over again: "Let's not assimilate, let's love each other. Let's keep our holy honor high." 

The members of the Five Fingers were born and raised in a veritable Armenia that was the Armenian community of Lebanon. The state of the Armenianness of their brothers and sisters in those faraway lands, preoccupied and concerned them, and fired their youthful imagination. It is for them they composed HYORTIK.

But, little did they knew that in a few short years they too will cross oceans and continents and settle on the very same real estate that dreaded them once. And, in another twist of fate, I would end up dedicating my translation and publication of Boghos Shahmelikian’s memoir, both of which were a labor of love, to the children of those popular Armenian pop music musicians who changed the landscape of the Armenian pop music, so that their children now may be able to read about their parents in the language they, unlike their parents, are brought up and understand, English.

After some vacillating I decided to add the following concluding paragraph to end my reflection on the one-time popular song by the Five Fingers band. Those in Diaspora, who have something to say as to how best the elected government of Republic of Armenia should govern Armenia, or whether the citizens of Armenia are patriotic enough or not, have their priorities shifted. Instead of mending their or our own yards in the Diaspora, they have resorted to say something as how best the citizens of Armenia should mind their yards. I say, something is not right there. 

A few decades after the release of the Hyortic extolling the Armenian youth in the west, I wonder, with our communities in Lebanon and Syria, culturally if not existentially threatened, whether the Diaspora is upholding the lyrics of that song and...

Are we not forgetting our sweet mother tongue?

Are we singing and always talking (Armenian)?

Are we seeing how sweet it is?

We’re few. But are we remaining Armenian?

Are we not forgetting our mother tongue?

Are we endlessly supporting each other?

Are we always holding our nation high?

Are we always high? And are we remaining lofty?

Are we not assimilating? And are we loving each other?

Are we keeping our holy honor high?

As Armenians we live far away (from Armenia)

Are we not forgetting our Armenian history?

Are we telling our children?

Do we and our children know the value of the Armenians?

Changed the title to Hyortik: a reflection.